Uprawa słonecznika w Polsce pozostała na wysokim poziomie. Rolnicy wiążą z nią nadzieje

Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych zaapelował do ministra rolnictwa o umożliwienie jeszcze w tym sezonie uprawy słonecznika w integrowanej produkcji roślin. W tym celu konieczne jest zaakceptowanie i umieszczenie na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa metodyki integrowanej produkcji słonecznika, aby 30 dni przed siewem rolnicy mogli zgłosić daną uprawę do certyfikacji.

- Zmiany klimatu sprawiły, że słonecznik zyskuje coraz to większy obszar uprawy w naszym kraju – wyjaśnia Przemysław Bochat, prezes PZPRZ. - Warto podkreślić, że słonecznik można wykorzystywać nie tylko jako roślinę oleistą, ale też zastąpić, importowane obecnie do naszego kraju, białko roślinne. Uprawa tej rośliny może więc zasilić bilans krajowego białka.

Słonecznik jest drugą pod względem znaczenia rośliną oleistą w Europie. Jej popularność w Polsce wzrosła po wybuchu wojny na Ukrainie i pozostała na wysokim poziomie. Boom na słonecznik został odnotowany także w Kujawsko-Pomorskiem. Z danych Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa, pozyskiwanych z wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich wynika, że w 2022 r. w województwie kujawsko-pomorskim obsiano słonecznikiem 5 666,35 hektarów, podczas gdy rok wcześniej było to 1 303,04 ha, a w 2020 r. - 444,32 ha. W 2023 r. uprawa słonecznika w naszym regionie spadła do 4 617,78 ha. Największe uprawy odnotowano w powiatach: świeckim - 1 067,92 ha, bydgoskim -756,98 ha i włocławskim - 750,82 ha.

PZPRZ wyjaśnia, że uprawa słonecznika często wymaga tradycyjnej ochrony przed chwastami, szkodnikami i chorobami, a także stosowania metod biologicznych i agrotechnicznych. - Jest to spowodowane niewielką ilością środków ochrony zarejestrowanych w uprawie słonecznika, a także szybkim wzrostem rośliny – wyjaśnia Przemysław Bochat.

Producenci zbóż zwracają też uwagę na to, że włączenie słonecznika do IP może wpłynąć na jakość zdrowotną nasion, wykorzystywanych do produkcji oleju jadalnego oraz że stosowanie słonecznika w płodozmianie daje wiele możliwości niwelowania przypadków monokultur.

- Wszystko to jest także wymagane w zasadach integrowanej produkcji roślin, dlatego prosimy o umożliwienie rolnikom, już od tego roku, uprawy słonecznika w integrowanej produkcji roślin w celu zastosowania tegoż ekoschematu w dopłatach w 2024 roku – apeluje PZPRZ. - Wobec ogólnej, bardzo złej sytuacji w rolnictwie, umożliwienie uprawy słonecznika w integrowanej produkcji roślin jest realną formą pomocy dla rolników.

Na rosnące zainteresowanie słonecznikiem zwraca też uwagę Adam Stępień z Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju:

- Jeszcze w 2021 roku było zaledwie nieco ponad 19 tys. ha słonecznika w naszym kraju. Rok później było to już jednak prawie 65 tys. ha i pomimo lekkiego „zjazdu” w roku ubiegłym o ok. 10 tys. ha wydaje się, że uprawa ta będzie rosła na znaczeniu – prognozuje informatorze Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych.

Przewiduje też, że będzie rosło zainteresowane surowcem przez rodzime zakłady tłuszczowe. Wraz z Juliuszem Młodeckim, prezesem Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, wizytowali oni największą tłocznię słonecznika na Węgrzech. - Skala fabryki, jak również jej organizacja robią wielkie wrażenie – opowiada Stępień. - Podstawową różnicą technologiczną pomiędzy instalacją typowo rzepakową, a nastawioną na przerób słonecznika, jest dodatkowe wyposażenie w instalację do odłuszczania, co ma kluczowe znaczenie dla parametrów jakościowych śruty stanowiącej dzięki temu doskonały surowiec paszowy, ale jednocześnie dostarcza cennego paliwa biomasowego w postaci łuski. Dzięki temu zakład jest praktycznie samowystarczalny w energię, obniżając jednocześnie do minimum swój ślad węglowy i emisję dwutlenku węgla z procesów przetwórczych.

Źródła: „Nasz Rzepak”, PZPRZ