Rolnicy na całym świecie cenią soję za jej unikalny skład chemiczny: ok. 20 procent oleju oraz ok. 40 procent białka. Rocznie produkuje się ok. 240 milionów ton śruty sojowej, co stanowi prawie 70 procent wszystkich śrut roślinnych.
Soja produkowana jest głównie w Ameryce. Według GUS głównymi eksporterami soi w 2019 r. były Brazylia (ok. 55 procent) oraz USA (ok. 25 procent).
Od 2010 do 2018 roku powierzchnia uprawy soi w Polsce zwiększyła się trzydziestokrotnie, w 2019 roku zajmowała 21 tys. hektarów. Doświadczenia w uprawie soi prowadzone są również w województwie kujawsko-pomorskim.
- Soję można już uprawiać w całej Polsce, ale najważniejszy jest dobór odpowiedniej odmiany i grupy wczesności – mówił Daniel Krauklis ze Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Chrząstowie podczas Forum Nasiennego, które odbyło się w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie. - Polskę dzielimy na trzy regiony. W południowym można uprawić każdą grupę wczesności soi, choć zawsze wybierzemy grupę późniejszą, bo soja – tak, jak jak ziemniak i kukurydza - im późniejsza odmiana, tym plon ma większy. Rejon centralny Polski jest narażony na okresowe niedobry wody i okres wegetacji jest krótszy, odpada więc grupa późna. W rejonie północnym należy uprawiać odmiany bardzo wczesne i wczesne, ewentualnie średniowczesne.
Autorzy raportu pt. „Soja w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – innowacyjne rozwiązania w uprawie i skarmianiu dla gospodarstw rolnych” (dr Piotr Dorszewski, główny specjalista ds. żywienia zwierząt gospodarskich KPODR w Minikowie, dr Tadeusz Sobczyński, główny specjalista ds. ekonomiki KPODR w Minikowie oraz dr Anna Wenda-Piesik, prof. nadzw. Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy) dostrzegają liczne zalety soi:
- Uprawa soi przynosi wiele korzyści. Oprócz dostarczenia cennego, wysokowartościowego białka roślinnego i oleju bogatego w pożądane nienasycone kwasy tłuszczowe, . Głęboki i obfity system korzeniowy poprawia fizyko-chemiczną strukturę gleby. Bakterie żyjące w symbiozie z korzeniami soi nie tylko dostarczają roślinie azot w formie przyswajalnej, ale także zwiększają zawartość próchnicy w glebie, przyswajalność fosforu i mikroskładników, a także poprawiają warunki wodno-powietrzne gleby.
Zdaniem naukowców wzrost produkcji soi w Polsce jest możliwy, konieczne jest jednak upowszechnianie nowych odmian soi, które w krajowych warunkach plonowałyby obficie oraz charakteryzowały się bardzo dobrą wartością użytkową.
Odmiany soi zalecane do uprawy w województwie kujawsko-pomorskim w 2022 r.
- odmiany wczesne
- Abaca
- Adessa
- Mayrika
- odmiany średniowczesne i średniopóźne
- Abelinna
- Ceres PZO
- Nessie PZO
- Obelix
- Sirelia
- odmiany późne
- Acardia
- Amiata
- ES Comandor
