Węgiel odchodzi, a Śląsk rośnie – energetyczne przemiany regionu. Ekspercka debata na Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach

Bezpieczeństwo energetyczne, z gospodarczego punktu widzenia, to jeden z najistotniejszych tematów współczesności. Nic więc dziwnego, że 23 kwietnia kwestia ta została poruszona podczas XVII edycji Europejskiego Kongresu Gospodarczego, który odbył się w Katowicach. W studiu Polska Press Grupy na temat wyzwań związanych z bezpieczeństwem energetycznym debatowali: Marek Wójcik – wojewoda śląski, Leszek Pietraszek – wicemarszałek województwa śląskiego, prof. Małgorzata Dobrowolska z Politechniki Śląskiej oraz Marcin Zasada – redaktor naczelny Dziennika Zachodniego.

Województwo śląskie, przez dekady kojarzone z przemysłem ciężkim i górnictwem, obecnie przechodzi dynamiczną transformację energetyczną. Zmiany te znacząco wpływają na strukturę gospodarczą, społeczną oraz środowiskową regionu. Kluczowym elementem tej przemiany jest stopniowe odchodzenie od węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii oraz rozwój technologii niskoemisyjnych.

– Osoby, które po kilkunastu latach ponownie odwiedziły Katowice przy okazji Europejskiego Kongresu Gospodarczego, mogły na własne oczy zobaczyć, jak bardzo zmienił się nasz region. Katowice – niegdyś średniej wielkości miasto z przemysłową przeszłością – dziś rozwijają się w imponującym tempie. To samo dotyczy całego województwa śląskiego – mówił Marek Wójcik, wojewoda śląski. – Nie ma powodów, byśmy czuli się pomijani w procesie transformacji. Wręcz przeciwnie – jesteśmy jej aktywnym uczestnikiem. Poradziliśmy sobie z wyzwaniami ostatnich dwóch dekad, takimi jak ograniczenie wydobycia czy redukcja zatrudnienia w górnictwie. Te zmiany nie tylko nie osłabiły regionu, ale umożliwiły rozwój nowych kierunków i idei, które dziś coraz śmielej kształtują nową tożsamość Śląska.

Leszek Pietraszek, wicemarszałek województwa śląskiego, zgodził się z wypowiedzią wojewody, podkreślając, że Śląsk stał się wzorem w wielu obszarach.

– To jednak nie oznacza, że nie mamy się czego uczyć. Przykład Niemiec pokazuje, że można skutecznie zlikwidować przemysł górniczy, dbając jednocześnie o miejsca pracy. Tamta transformacja odbyła się bez kosztowo dla budżetu państwa. Z kolei Hiszpania udowadnia, jak odpowiedzialnie planować przyszłość terenów po górniczych – z dużym wyprzedzeniem, jeszcze przed zamknięciem kopalni.

Jednym z ważniejszych wątków rozmowy była kwestia Zielonego Ładu, który budzi dziś wiele emocji i kontrowersji. Eksperci byli jednak zgodni – inwestycje w zieloną energię są konieczne, jednak muszą być realizowane w oparciu o realne uwarunkowania.

– Musimy odchodzić od węgla i rozwijać zieloną energetykę – to proces nieunikniony. Ale powinien być on prowadzony z uwzględnieniem naszej rzeczywistości – podkreślał Leszek Pietraszek.

Wicemarszałek zwrócił uwagę, że należy brać pod uwagę m.in.: historyczne uwarunkowania polskiej energetyki opartej na węglu, moment startowy naszej transformacji, a także to, kiedy Polska realnie będzie mogła korzystać z energii jądrowej i wiatrowej.

– Możemy być entuzjastami OZE, ale obecnie nie jesteśmy w stanie zaspokoić potrzeb energetycznych obywateli wyłącznie za pomocą odnawialnych źródeł. Musimy więc zaplanować proces tak, by z jednej strony realizować cele zielonej transformacji, a z drugiej – brać pod uwagę punkt wyjścia, z którego startujemy – dodawał Pietraszek.

– Idee Zielonego Ładu muszą zostać dostosowane do rzeczywistości. Nie mówimy, że są złe – po prostu potrzebują modyfikacji, by odpowiadać na wyzwania dzisiejszej Europy – dodał Marek Wójcik.

Pomimo wielu sukcesów, przed regionem wciąż stoją wyzwania. Jednym z nich jest depopulacja oraz potrzeba zatrzymania młodych i wykwalifikowanych ludzi. Transformacja nie może być wyłącznie ekonomiczna – musi być też społeczna.

– Rzadko kto patrzy na transformację z perspektywy jednostki. Tymczasem górnik to nie tylko zawód – to styl życia, tożsamość, tradycja. Osoby te przyzwyczajone są do konkretnego poziomu zarobków i uznania społecznego. Z tego powodu przekwalifikowanie ich nie jest proste – wyjaśniała prof. Małgorzata Dobrowolska.

Jednak – jak dodała – dzięki transformacji cyfrowej i energetycznej alternatywa dla pracy w górnictwie staje się coraz bardziej realna i atrakcyjna.

– Transformacje, które obecnie zachodzą, dają szansę na dobrą pracę i godne wynagrodzenie. Zawody związane z automatyzacją i robotyzacją przynoszą dziś stabilność i rozwój – podsumowała.

Patronem medialnym XVII Europejskiego Kongresu Gospodarczego (EEC) w Katowicach są „Strefa Biznesu” oraz „Dziennik Zachodni”, należące do Polska Press Grupy – jedynej firmy medialnej w Polsce, która posiada w swoim portfolio 22 serwisy regionalne, ponad 500 serwisów miejskich, ogólnopolski portal informacyjny i.pl, a także liczne serwisy tematyczne (m.in. StrefaObrony.pl, StrefaEdukacji.pl, StronaKobiet.pl czy RegioDom.pl), branżowe oraz e-commerce. Jest również wydawcą 20 dzienników regionalnych.