Zaduszki 2 listopada 2023 - co to za święto? Czy w Święto Zmarłych trzeba iść do kościoła? Czy Dzień Zaduszny jest wolny od pracy?

2 listopada to Święto Zmarłych w Kościele katolickim. Określane jest też jako Dzień Zaduszny czy Zaduszki. Święto to jest obchodzone od VII wieku. To dzień, w którym wspomina się zmarłych i modli za dusze przebywające w czyśćcu. Dzień Zaduszny 2 listopada nie jest ustawowo wolny od pracy.

Wielu wiernych zastanawia się, czy 2 listopada - w Zaduszki - również trzeba iść do kościoła? Dzień Zaduszny to nie jest uroczystość ani święto w Kościele rzymskokatolickim. Oznacza to, że 2 listopada NIE MA obowiązku uczestniczenia we Mszy Świętej.

Praktykujący katolicy, choć nie mają obowiązku uczestniczyć 2 listopada we mszy świętej, często - tak jak 1 listopada - idą do kościoła, odwiedzają groby bliskich, zapalają znicze, wspominają wszystkich zmarłych i modlą się za dusze przebywające w czyśćcu.

Przypomnijmy, że zgodnie z przepisami kościelnymi, obowiązek uczestniczenia we Mszy Św. obowiązuje tylko we wskazane dni, które znalazły się na tzw. liście świąt nakazanych. Znajdują się na niej następujące dni:

• wszystkie niedziele
• 1 stycznia (Nowy Rok) - Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi
• 6 stycznia - Święto Trzech Króli
• Boże Ciało - obchodzone w czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej
• 15 sierpnia - Matki Boskiej Zielnej
• 1 listopada - Uroczystość Wszystkich Świętych
• 25 grudnia - Boże Narodzenie

Dzień Zaduszny obchodzony jest 2 listopada. Tradycyjnie jest to dzień modlitwy za dusze zmarłych – zwłaszcza te, które przebywają w czyśćcu.

Dzień Zaduszny (Zaduszki) 2 listopada nie jest dniem wolnym od pracy.

Zaduszki mają swoje korzenie w wierzeniach pogańskich i obrzędowości przedchrześcijańskiej. Obrzędy i msze za dusze zmarłych odprawiane były już od początków VII wieku. W roku 998 opat klasztoru benedyktyńskiego wyznaczył na 2 listopada dzień obowiązkowych modlitw za wszystkich wiernych zmarłych a zwyczaj ten z biegiem czasu przejęły inne zakony.

W Polsce jeszcze w XIX wieku odprawiano uroczystości ofiarne z przywoływaniem zmarłych, zwane pominkami, pominalnymi sobotami, dziadami albo diedami. Obrzędy te stały się inspiracją dla "Dziadów" Adama Mickiewicza.

Słowianie obchodzili dziady dwa razy w roku – wiosną (na początku maja) oraz jesienią (na początku listopada). Najważniejszym punktem obchodów dziadów było nawiązanie kontaktu ze zmarłymi duchami i uzyskanie ich przychylności.

Aby ogrzać zbłąkane dusze i ułatwić im odnalezienie właściwej drogi, rozpalano ogniska na mogiłach, obejściach i rozstajach dróg. Miały one także uniemożliwić pojawienie się upiorów, czyli dusz tych, którzy zmarli śmiercią niegodną (np. samobójczą). Przed domy lub na groby wynoszono również jedzenie (zwykle miód, kaszę i jajka), by wędrujące dusze mogły się pożywić. Zwykle tego dnia ofiarowywano jałmużnę żebrakom, by w zamian wspominali zmarłych.

Pod koniec średniowiecza, kiedy stopniowo rozpowszechniało się w Polsce chrześcijaństwo, pogańskie obyczaje były surowo zakazywane przez Kościół. W miejsce dziadów przeforsowane zostały z czasem Zaduszki, które w XV wieku były już znane w całym kraju. Z dawnych pogańskich obrzędów pozostał jednak zwyczaj zapalania zniczy, które co roku w pierwsze dni listopada rozświetlają cmentarze.

Obecnie w Dzień Zaduszny 2 listopada często organizowane są nastrojowe imprezy wspomnieniowe, spotkania poetyckie, koncerty jazzowe czy bluesowe.