Zobacz, jakie są etapy żałoby i jak pomagać na każdym z nich. Dowiedz się, kiedy żałoba przebiega nieprawidłowo i warto skorzystać z pomocy specjalisty.
Psychiatrzy Douglas A. Rund i Jeffery C. Hutzler w latach 80. XX wieku wyróżnili cztery etapy żałoby. Na każdym z nich osoba dotknięta stratą inaczej przeżywa śmierć bliskiej osoby i doświadcza w związku z tym innych emocji i uczuć. Na każdym też potrzebne jest jej nieco inne wsparcie.
Etap I: Wstrząs i szok, otępienie
Pierwszym etapem żałoby jest szok związany z informacją o śmierci bliskiej osoby. Na tym etapie osoba doświadczona stratą nie będzie dowierzała w śmierć. Pojawi się poczucie oszołomienia i bezradności, a także odrętwienie i „znieczulenie uczuć”.
W tym etapie żałoby bardzo często pojawiają się też konkretne reakcje fizjologiczne, takie jak bóle żołądka i klatki piersiowej oraz przyspieszone bicie serca.
Jak pomóc na pierwszym etapie żałoby?
Jeśli ktoś z twojego otoczenia niedawno stracił kogoś bliskiego, przede wszystkim zapewnij mu swoją obecność. Przebywając z żałobnikiem, nie mów zbyt dużo – więcej słuchaj tego, co chce powiedzieć osoba doświadczona stratą. Pozwól jej wyrazić emocje, które w niej buzują.
Nie uspokajaj jej ani nie pocieszaj. Po prostu bądź. W razie potrzeby – udziel swojej pomocy w zorganizowaniu wizyty u lekarza lub psychologa.
Etap II: Gwałtowny protest
Drugi etap żałoby może być szczególnie trudny dla osoby doświadczonej stratą. To wtedy ma miejsce silny wybuch emocji, które uzewnętrzniają się w płaczu lub krzyku. Żałobnik w tym czasie będzie doświadczał bólu i rozpaczy, częstym uczuciem jest gniew, który może być kierowany do zmarłego (że odszedł), do siebie (np. że zaniechałem czegoś w relacji ze zmarłym) lub do lekarzy (że nie wykorzystali wszystkich możliwości leczenia).
Na tym etapie żałoby pojawia się też złość, ale i poczucie winy i krzywdy. Jeśli śmierć nastąpiła w wyniku przewlekłej choroby, może też pojawić się poczucie ulgi.
