Gdy 27.01.1945 r. radzieccy żołnierze I Frontu Ukraińskiego weszli do obozu, zastali tam jeszcze ponad 7 tys. więźniów. Bezpośrednio przez wyzwoleniem hitlerowcy wyprowadzili z obozu ok. 60 tys. więźniów, którzy w tzw. "marszu śmierci" zostali skierowani do III Rzeszy.
W ciągu pięciu lat istnienia obozu Auschwitz-Birkenau naziści dokonali w nim masowej eksterminacji ponad miliona Żydów z całej Europy, ok. 150 tys. Polaków, ponad 20 tys. Romów, a także ok. 12 tys. jeńców radzieckich i ofiar innych narodowości. Obecnie w miejscu obozu znajduje się Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, na terenie którego zachowano 150 budynków, autentyczne drogi, rampy i przedmioty codziennego użytku więźniów, m.in. buty i pasiaki.
Muzeum co roku organizuje uroczystość upamiętniającą wyzwolenie więźniów. Biorą w niej udział najwyższe władze państwowe, byli więźniowie oraz przedstawiciele społeczności żydowskiej. W tym roku obchody odbędą się pod hasłem "Powroty ocalałych".
Auschwitz-Birkenau jest jedynym obozem koncentracyjnym wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
27 stycznia jest Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
