Bezrobotnemu, zarejestrowanemu w powiatowym urzędzie pracy, można proponować współpracę, ale nie wolno go do niczego zmuszać. Jeśli on nie jest skory do znalezienia wspólnego języka z doradcą klienta (urzędnikiem PUP), to może ponieść negatywne konsekwencje. Pewnie jest świadomy tego, że odmowa podjęcia pracy bez podania przekonującego uzasadnienia, jest jednoznaczna ze skreśleniem zarejestrowanego z list pośredniaka.
Co za tym idzie, wyrejestrowany bezrobotny automatycznie traci ubezpieczenie. To oznacza, że np. gdy zajdzie potrzeba skorzystania z wizyty lekarskiej albo będzie konieczny pobyt w szpitalu, on będzie musiał zapłacić za to z własnej kieszeni. Widmo takich wydatków na niektórych bezrobotnych nadal nie robi wrażenia. Gdy określony czas upłynie, powrócą do PUP w celu ponownej rejestracji, a zatem i ponownego uzyskania ubezpieczenia.
500 plus na każde dziecko - zobacz zasady.
Nic się nie zmieni: jak będą obstawać przy swoim, pracy nie znajdą na własne życzenie. O to im przecież chodzi. W efekcie część bezrobotnych dalej zasila szeregi. Obecnie (wiosna 2019) stopa bezrobocia w Polsce kształtuje się na poziomie 6,1 procent. Dla porównania: 5 lat temu, w 2013 roku, o tej samej porze stopa bezrobocia wynosiła prawie 14 procent. Wtedy jeszcze panował rynek pracodawcy. To bowiem przedsiębiorstwa i organizacje planujące zatrudnić nowe osoby, stawiały warunki. Dzisiaj mamy rynek pracownika i coraz częściej właśnie kandydat otrzymuje wiele propozycji i wreszcie wybiera firmę, w której chce zostać zatrudniony.
Co z tego, że nastąpił wysyp ofert pracy, a bezrobocie sukcesywnie maleje, skoro niektórzy nawet od ponad 20 lat są bezrobotni. W kraju około 1 mln osób nie ma pracy. Rzecz nie w tym, że nie mają one kwalifikacji. Kto chce, ten je zdobędzie. Pośredniaki oferują zainteresowanym swoim klientom (bezrobotnym) szkolenia zawodowe (grupowe oraz indywidualne), staże, przygotowanie zawodowe dorosłych, stypendia z tytułu kontynuacji nauki czy dofinansowanie studiów podyplomowych. Jeśli jednak klient odmawia, zmusić go nie mogą do zdobycia kwalifikacji.
Zobacz także: Przez 500 plus podrożeją atrakcje turystyczne? ZOO i muzea będą kosztować o wiele więcej? 500 plus zaczyna zbierać żniwo
To dlatego, że część niepracujących znalazła inne sposoby na życie: albo pracują nielegalnie i uważają, że im to bardziej opłaca się niż gdyby rozpoczęli pracę w oparciu o umowę, albo nie pracują, ponieważ utrzymują się z zasiłków i innych świadczeń przyznanych przez gminę oraz państwo.
Nie ma oficjalnych danych odnośnie pracy na lewo. Szacuje się natomiast nieoficjalnie, że nawet co 4. zarejestrowany w PUP, pracuje bez umowy. Nie ma on odprowadzanych składek, a w razie wypadku lub błędów i szkód popełnionych przez nielegalnego pracownika, rodzą się poważne problemy zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Ma za to wyższą pensję (zwykle o około 20 procent), chociaż bez braku gwarancji na piśmie, że w ogóle ją otrzyma za wykonaną pracę. Druga strona, czyli szef, również na tym lewym układzie korzysta. Nawet jeżeli pracownikowi „na czarno" da większą wypłatę, oszczędzi więcej na kosztach, które musiałby uregulować w przypadku legalnie zatrudnionej osoby.
Przeczytaj także: 500 plus na każde dziecko. Czy pieniądze będą wypłacane już w lipcu?
O ile otrzymywanie zasiłku dla uprawnionych bezrobotnych jest czasowe, o tyle wybrani klienci korzystający ze wsparcia opieki społecznej przez długie lata mogą je otrzymywać, jeśli spełniają kryteria. W wybranych ośrodkach pomocy społecznej i ośrodkach pomocy rodzinie w kraju pracownicy socjalni przyznają wprost: są podopieczni, którzy od ćwierć wieku żyją jedynie z tego, co im gmina lub państwo przyznają. Istnieją zasiłki celowe (np. na zakup żywności, lekarstw, opału), zasiłki okresowe, „500 plus" i pozostałe świadczenia. Zdarza się – i takie sytuacje nie należą do wyjątków – że beneficjenci, którzy nigdy nie skalali się pracą zawodową, żyją na wyższym poziomie finansowym niż ci zatrudnieni na pełnych etatach, pracujący za najniższą krajową. Taki stan rzeczy bulwersuje tych drugich - pracujących, lecz utwierdza w przekonaniu tych pierwszych, że pozostawanie na bezrobociu im się opłaca.
Pojawia się jeszcze jeden aspekt. Brak obsady stanowisk podcina skrzydła polskim firmom i hamuje ich możliwości rozwoju. Część przedsiębiorców ogranicza inwestycje, ponieważ obawia się, że i tak nie znajdzie pracowników do wykonania zadań. Wzrost bezrobocia wcale nie oznacza dla pracodawców końca kłopotów z pozyskaniem kadry. - Duże podwyżki wynagrodzeń, jakie miały miejsce w zeszłym roku, zwiększają oczekiwania pracowników – zaznacza Monika Fedorczuk, ekspertka Konfederacji Lewiatan. - Na to nakłada się również niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb przedsiębiorców. W efekcie wielu przedsiębiorców ogranicza swoje plany inwestycyjne, uwzględniając ryzyko, jakie jest związane z brakiem możliwości obsadzenia miejsc pracy odpowiednio wykwalifikowanymi pracownikami i wzrostem kosztów prowadzenia działalności.
