Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Brodnica. Świątynie bliskiego regionu - średniowieczna fara

Tekst i fot. Bogumił Drogorób
Bogumił Drogorób
Kościół farny p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Brodnicy - świadek historii wielowiekowego miasta nad Drwęcą.

Parafia została założona w końcu XIII w. przez zakon krzyżacki. Prawdopodobnie wydzielono ją z wcześniej istniejącej parafii w Świeciu nad Drwęcą, gdzie istniał gród należący do biskupstwa płockiego.
Za fundatora kościoła uznaje się zakon krzyżacki albo plebana Mikołaja Wolwelina z Sandomierza. Poszczególni badacze dziejów Brodnicy czas budowy świątyni datują na lata 1310-1340, 1310-1370, 1285-1485. Wcześniej, prawdopodobnie, istniał kościół drewniany, o czym może świadczyć wzmianka w kronice Piotra z Dusburga o zabiciu plebana podczas najazdu oddziału 140 Litwinów 29 września 1298 r.
Patronat nad kościołem św. Katarzyny należał do zakonu krzyżackiego, co m.in. dawało prawa osadzania na urzędzie plebana duchownych wskazanych przez wielkiego mistrza krzyżackiego.
Spore piętno na relacjach religijnych w Brodnicy odcisnęła reformacja. W 1554 r. kościół został przejęty przez luteranów, a stan ten utrzymywał się ponad 40 lat.
W 1655 r. po zajęciu Brodnicy przez wojska szwedzkie, kościół farny trafił w ręce protestantów. Trwało to cztery lata. W 1660 r. nastąpiła ponowna konsekracja kościoła, a dokonał jej biskup Adam Kos.
Latem 1848 r, Ziemię Michałowską nawiedził huragan, dokonując m.in. zniszczenia kościoła św. Katarzyny. Uszkodził dach, wieżę, szkarpy
Wśród zabytków gotyckiej świątyni zwraca uwagę dwanaście gotyckich rzeźb apostołów, barkowy ołtarz główny z połowy XVII w. z obrazem Koronacji Najświętszej Maryi Panny, kamienna chrzcielnicy z XVII w., granitowa sześcioboczna chrzcielnica z XIV-XV w., gotycko-renesansowe stalle z 1539 r., gotycka rzeźbiona głowa św. Jana Chrzciciela, epitafia w kształcie drewnianych tablic z blachami trumiennymi. Rokokowa monstrancja z cechą miejską Torunia, kielich neogotycki z 1883 r., patena z 1726 r.
Pięć lat temu, podczas prac konserwatorskich, natrafiono na wyjątkowe znalezisko. Do historii ukrytej za bocznym ołtarzem Przemienienia Pańskiego, za białym tynkiem ściany, powrócił ks. prałat Bolesław Lichnerowicz, obecny proboszcz fary. W swoich planach ratowania zabytków miał m.in. konserwację wspomnianego ołtarza. Do pracy zabrali się historycy sztuki z Piotrem Bireckim, doktorantem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na czele, konserwatorzy dzieł sztuki. Gdy rozebrali ołtarz zaintrygowała ich ściana, zdradzająca miejscami kolejne tajemnice. Natrafiono na malowidło - jak się wkrótce okazało - przedstawiające moment przenoszenia Chrystusa przez osobę, która zmieniła później imię na Christo Foros, czyli Chrystusa Niosący.
- Datujemy to malowidło na pierwszą ćwiartkę szesnastego wieku - mówi Piotr Birecki - a więc jest to oryginalna, średniowieczna polichromia. Można dodać tu, że substancja zabytkowa zachowała się w oryginale w blisko dziewięćdziesięciu procentach. Niewiele zatem jest rekonstrukcji, tym bardziej konserwacji.
Historycy sztuki z UMK uważają, że nie ma tej klasy malowidła - co odkrycie brodnickie św. Krzysztofa - na Ziemi Chełmińskiej.
Parafia należy do diecezji toruńskiej
Proboszczem parafii jest ks. prałat płk Bolesław Lichnerowicz, kapelan 4 Brodnickiego Pułku Chemicznego.
Msza św. w niedziele i święta: 6.30, 8, 9.30, 11, 12.15, 18.30
W dni powszednie: 6.30, 7, 8, 18.30
Biuro parafialne czynne - z wyjątkiem czwartków od 10.00 do 12.30 i od 16.00 do 17.00. W soboty tylko w pilnych sprawach tel. 056/498 28 04
.................
Opracowująt ten temat korzystałem m.in. z publikacji "Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość".

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska