Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Bydgoski Londynek i jego pruski mur - historia niezwykła choć zapomniana

ak
Pomieszczenia dla żołnierzy były małe i skromne. Teraz zamieszkują je czasem wieloosobowe rodziny
Pomieszczenia dla żołnierzy były małe i skromne. Teraz zamieszkują je czasem wieloosobowe rodziny Agata Kozicka
Ta część Bocianowa pierwotnie zamieszkana była przez szeregowych żołnierzy. Przed II wojną światową koszarowce oddano mniej zamożnym bydgoszczanom. A że przeprowadzili się oni z baraków Abisynii, poczuli się tu jak w Londynie.

Ten urokliwy, choć przez niektórych uważany za niebezpieczny, rejon Bydgoszczy prawie 100 lat temu nowym mieszkańcom wydał się luksusem.

Dzisiejsza ulica Pomorska była jedną z głównych w tej części miasta w II połowie XIX wieku. Nazywała się wówczas Rynkowską (Rinkauer Strasse). Na terenie placu Kościuszki mieścił się cmentarz dla podmiejskiej gminy Bocianowo i prawdopodobnie pochówki zostały zakończone na nim około połowy wieku XIX.

W związku z tym, że w prawie pruskim były zapisy dotyczące długiego okresu zakazującego zabudowy terenu pocmentarnego, to ten teren pozostał do dziś skwerem. Kamienica o numerach 2-6 zbudowana w duchu modernizmu wzdłuż placu jest już poza terenem cmentarza.

Zobacz też: Kolory mojego Londynka [zdjęcia]
Zabudowano natomiast inne rejony w tamtych okolicach. Zapadła decyzja o powstaniu koszar, które miasta, gdzie stacjonować miały wojska, zobowiązane były wówczas wybudować i utrzymywać. - Dzieje samej budowy zespołu koszarowego pozostają nieustalone - zaznacza Bogna Derkowska-Kostkowska, historyk sztuki i kustosz w Pracownia Dokumentacji, Popularyzacji Zabytków i Dziedzictwa Narodowego Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki. - Jak można wywnioskować z przekazów pośrednich, kompleks powstał z inicjatywy zamożnego kupca Albina Cohnfelda w końcu lat 80. XIX wieku.

To on otrzymał koncesję na wybudowanie koszar - inwestycji intratnej, aczkolwiek wymagającej dużego nakładu finansowego. Tylko pierwszy budynek - przy dzisiejszej ulicy Pomorskiej 80 (obecnie na tyłach bloku nr 80-86) - zbudowany został przez por. Rogge w 1873 r. Budowa kolejnych, przez Cohnfelda, mogła wedle szacunków trwać 4-5 lat i w pełnym kształcie koszary funkcjonowały już w 1890 r.

W czasach pruskich popularnie nazywane były "Rinkauer-Kaserne" (kaserne - niem. koszary) i od początku stanowiły siedzibę 34. Pułku Piechoty. Jednostki, która jeszcze przed I wojną światową opuściła Bydgoszcz.

Przeczytaj również: Buty z bydgoskiego Londynka podbiły Europę. A padły wraz z PRL-em

W 1893 r. zespół koszarowy składał się z: 5 bloków przeznaczonych dla szeregowych żołnierzy, 2 zabudowań gospodarczych, 3 domów rodzinnych, hali ćwiczeń, wozowni i szopy na tarcze. - Tam gdzie dziś znajdują się komórki, prawdopodobnie mieściły się toalety. Warunki w samych budynkach były bowiem dość surowe, bez wygód.

A później w latach 1921-33... - W koszarach, które otrzymały imię Jana Henryka Dąbrowskiego, stacjonował 61. Pułk Piechoty Wielkopolskiej - przypomina historyk sztuki.

Już około 1936 r. zlikwidowano ogrodzenie i koszary przekształcono w osiedle mieszkaniowe zasiedlone przez niezamożną ludność cywilną. - Potocznie, nowi mieszkańcy zaczęli nazywać ten teren "Londynkiem". Miejsce, gdzie wcześniej mieli baraki - na piaskach przy ul. Dwernickiego - nazywali Abisynią. Standard był tam zdecydowanie niższy. Gdy wprowadzili się do koszarowców odczuli taką różnicę, jakby zaproponowano im lokale w Londynie - podejrzewa Derkowska-Kostkowska.

Jeszcze wtedy ul. Sedanstrasse (dziś Chocimska) była ślepa i nie miała połączenia z Pomorską. - W 1946 r. w czasie wichury uległ zawaleniu jeden z głównych, dużych pawilonów usytuowany prostopadle do Chocimskiej. Wtedy przedłużono ją łącząc z Pomorską.

Czytaj e-wydanie »

Nieruchomości z Twojego regionu

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska