2014 rok
A to dokładnie to samo miejsce obecnie.
Wrzesień 1939 rok, czwarty dzień niemieckiej okupa
Ulica Gdańska, tuż za pl. Wolności. Wschodnią stroną pryncypalnej arterii miasta, której na pond 5 lat została zmieniona nazwa (na Adolf Hitler Strasse) idzie kilkudziesięcioosobowa grupa zakładników. Zakładnicy prowadzeni są ze Starego Rynku do koszar, które do wybuchu wojny zajmował 15. Pułk Artylerii Lekkiej. Po zajęciu Bydgoszczy okupant w koszarach urządził tymczasowy obóz. Według zachowanych źródeł do chwili jego likwidacji (początek listopada) przebywało w nim ponad 3000 osób. W pierwszych tygodniach, wśród jeńców, trzon stanowili zakładnicy. Wielu z nich zginęło w publicznych egzekucjach, przeprowadzonych na Starym Rynku 9 i 10 września (sobota, niedziela). Zbiorczy obóz w koszarach zapełnił się przedstawicielami bydgoskiej inteligencji także w połowie października, kiedy skierowano tam m.in. ponad 180 aresztowanych nauczycieli. Trafili tam również urzędnicy, członkowie Polskiego Związku Zachodniego, powstańcy wielkopolscy. Wielu z nich zostało rozstrzelanych w tzw. Dolinie Śmierci w Fordonie. Zdjęcie po lewej zrobił 16-letni "chłopak ze Szwederowa", Włodzimierz Kałdowski. Pytany, czy nie bał, mówi: - Młody byłem. Nie zdawałem sobie sprawy z zagrożenia. Aparat fotograficzny marki "Baldina" dostał od stryja w prezencie, kiedy miał 12 lat. Niewiele jeszcze wiedział o technice fotografowania i obróbce zdjęć. Ale pstrykał namiętnie - przed wybuchem wojny i po wkroczeniu Niemców do Bydgoszczy. Tak powstała ogromna fotograficzna dokumentacja, która jest bezcennym źródłem do historii lat okupacji w mieście nad Brdą. - Nie pamiętam,jak znalazłem się na Gdańskiej, kiedy prowadzili zakładników. Stałem na chodniku, wyjąłem z kieszeni aparat i pstryknąłem. Wtedy nie wiedziałem, że na czele kolumny zakładników Żydzi z Koronowa. Dowiedziałem się o tym w 1980 roku. Miałem wtedy wystawę swoich zdjęć z Klubie "Jupiter" na ulicy Focha (w PRL była to ul. Armii Czerwonej). Od syna przedwojennego burmistrza Koronowa dowiedziałem się, że na zdjęciu są Heimannów - ojciec z synami - opowiada pan Włodzimierz.
![Bydgoszcz dawniej i dziś - kilkudziesięciu zakładników idzie ze Starego Rynku do obozu w koszarach [zdjęcia]](https://d-art.ppstatic.pl/kadry/k/r/1/50/5c/55e1874d63886_o_xlarge.jpg)
