Na pytania odpowiadała Grażyna Mucha, specjalista z Wydziału Koordynacji, Analityki i Wsparcia Usług Świadczeniowych oddziału ZUS w Bydgoszczy.
Jestem emerytką i dorabiam do emerytury na podstawie umowy o pracę. Czy muszę rozwiązać stosunek pracy, aby ubiegać się o rentę rodzinną po zmarłym małżonku?
Nie jest konieczne rozwiązanie umowy o pracę, aby uzyskać prawo do renty rodzinnej.
Moja mama ma 90 lat i pobiera rentę rodzinną po mężu. Nigdy nie pracowała. Czy może ubiegać się o rentę wdowią?
Aby uzyskać prawo do tzw. renty wdowiej, należy spełnić kilka warunków m.in. mieć ustalone prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Renta wdowia jest połączeniem renty rodzinnej z innym świadczeniem, na przykład z własną emeryturą. Pani mama ma 90 lat, co oznacza, że jej emerytura będzie obliczana według starych zasad. Aby otrzymać emeryturę w tym systemie po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – niezbędne jest udokumentowanie odpowiedniego stażu pracy: 20 lat w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn. Jeśli Pani mama nigdy nie pracowała, nie będzie miała prawa do emerytury, co oznacza, że nie spełni jednego z warunków koniecznych do uzyskania renty wdowiej.
Czy przy emeryturze w wysokości 9525 zł brutto mam szansę na otrzymanie renty wdowiej? Chciałbym zaznaczyć, że spełniam pozostałe warunki, a interesuje mnie jedynie kryterium dochodowe tego świadczenia.
Wysokość sumy świadczeń ustalonych do wypłaty w zbiegu nie może przekraczać trzykrotności kwoty najniższej emerytury, która obecnie wynosi 5342,88 zł (3 x 1780,96 zł). W związku z tym, że wysokość Pana obecnie wypłacanego świadczenia przekracza ten limit, nie będzie Pan uprawniony do tzw. renty wdowiej.
Mój mąż zmarł rok temu. Nie zdecydowałam się na przejście na rentę rodzinną, ponieważ jest ona niższa od mojej emerytury. Chciałabym zapytać, jak ZUS obliczy 15 proc. z renty rodzinnej po zmarłym mężu. Czy kwota ta będzie ustalona na podstawie wartości z dnia jego zgonu czy też świadczenie zostanie ponownie obliczone i zwaloryzowane?
Renta rodzinna zostanie zwaloryzowana za lata, w których nie była pobierana. W formularzu wniosku o tzw. rentę wdowią (druk ERWD) będzie mogła Pani zdecydować, czy chce otrzymywać pełną emeryturę oraz 15 proc. renty rodzinnej czy też odwrotnie. Warto dodać, że od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie zostanie zwiększone do 25 proc.
Syn otrzymuje rentę socjalną oraz posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji na stałe. Korzysta również ze świadczenia 500 plus dla osób niesamodzielnych. Co powinien zrobić, aby uzyskać dodatek uzupełniający do renty socjalnej?
Pani syn nie musi podejmować żadnych działań. W jego przypadku ZUS przyzna dodatek z urzędu, bez konieczności składania wniosku. Dodatek dopełniający w wysokości 2520 zł brutto przysługuje osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej będą miały orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji, otrzymają wypłatę dodatku dopełniającego w maju 2025 roku, z wyrównaniem od 1 stycznia 2025 roku. Natomiast dla pozostałych osób, które będą mogły zgłosić wniosek o dodatek dopełniający od 1 stycznia 2025 roku, wypłata nastąpi nie wcześniej niż w terminie płatności przypadającym na maj 2025 roku, z wyrównaniem od miesiąca zgłoszenia wniosku. Warto zaznaczyć, że w momencie przyznania dodatku dopełniającego do renty socjalnej Pani syn straci prawo do świadczenia 500 plus dla niesamodzielnych.
Jestem na emeryturze, a mój mąż zmarł w wieku 58 lat nie zdążywszy jeszcze przejść na emeryturę. Miał jednak złożone dokumenty dotyczące kapitału początkowego. Moja obecna emerytura wynosi 2130 zł, co nie wystarcza na godne życie. Czy mam prawo ubiegać się o rentę wdowią? Czy mogę złożyć wniosek?
Jeśli w chwili zgonu męża miała Pani ukończone 55 lat, ma Pani prawo ubiegać o rentę wdowią. Jeśli dotychczas nie występowała Pani o przyznanie renty rodzinnej po mężu, warto to zrobić już teraz. W tym celu należy złożyć do ZUS wniosek na druku ERR. Natomiast wniosek o wypłatę renty wdowiej można będzie spokojnie złożyć w okresie od stycznia 2025 roku do lipca 2025 roku na formularzu ERWD. Przyznamy dodatkowe 15 proc. z drugiego świadczenia od lipca 2025 roku.
Jak wypłacane są renty rodzinne PR, czyli nagły zgon w drodze z pracy z roku 1984? Renty rodzinne z 1984 roku miały zostać wegług starych zasad, czyli naliczanie od 100 proc. podstawy renty -85 proc., 90 proc., 95 proc. - suma do wypłacenia, czyli w zależności od liczby osób uprawnionych.
Wymiar 85 proc., 90 proc. czy 95 proc. obliczamy z renty, jaka przysługiwałaby zmarłemu w dniu jego śmierci. Przy czym, jeżeli renta rodzinna związana z wypadkiem w drodze z pracy została przyznana przed 2003 rokiem, wysokość renty zmarłego nie może być niższa od 80 proc. podstawy jej wymiaru. Renta rodzinna nie może być też niższa niż 120 proc. renty przewidzianej dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy (obecnie 1780,96 zł x 120 proc. = 2 137,15 zł). Od 2003 roku renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna po osobie, która uległa wypadkowi w drodze do pracy i z pracy, obliczana jest na ogólnych zasadach. Wyjątkiem jest to, że nie musi być tu spełniony warunek udowodnienia stażu pracy.
Mam rentę socjalną. Nie dostałem świadczenia uzupełniającego 500 plus przy rencie, bo lekarz w ZUS uznał, że nie potrzebuję pomocy innych osób. Mam orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydanym poza ZUS. Czy jeśli złożę do ZUS, to w przyszłym roku przy rencie socjalnej otrzymam dodatek uzupełniający?
Niestety, nie. Podstawą przyznania dodatku dopełniającego jest orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS.
Jako opiekun prawny pobieram na córkę rentę socjalną i 500 plus, bo jest osobą niesamodzielną. Orzeczenie ma do końca 2027 roku. Czy muszę składać wniosek o tzw. dodatek dopełniający?
Nie trzeba nic składać. W maju przyszłego roku, w ramach terminu płatności renty socjalnej, przyznamy dodatek dopełniający z wyrównaniem od stycznia 2025 roku. Niestety, w związku z przyznaniem dodatku dopełniającego, wstrzymamy wypłatę świadczenia 500 plus, ponieważ zmieni się próg dochodowy, co spowoduje, że dodatek 500 plus nie będzie przysługiwał. Wyrównanie zostanie pomniejszone o nadpłacone od stycznia 2025 roku świadczenie uzupełniające 500 plus.
Ile będzie wynosił dodatek dopełniający przy rencie socjalnej?
Od stycznia 2025 roku będzie wynosić 2520 zł brutto. Od marca każdego roku będzie on wzrastać o wskaźnik waloryzacji.
Pobieram rentę rodzinną z organu wojskowego w kwocie 5250 zł brutto. Wdową zostałam mając 66 lat. Moja emerytura w ZUS jest zawieszona, bo jest mniej korzystna od renty po mężu. Chciałabym nadal otrzymywać pełną rentę rodzinną , a od lipca 2025 roku 15 proc. swojej emerytury. Czy muszę złożyć wniosek do ZUS? Obawiam się, że łącznie przekroczę dopuszczalny próg dochodowy warunkujący wypłatę renty wdowiej. Co wtedy?
Może Pani złożyć wniosek do ZUS. Jeśli we wniosku wskaże Pani, że chce pobierać 15 proc. emerytury z ZUS i 100 proc. renty rodzinnej z organu wojskowego, wydamy decyzję w tej sprawie i będziemy wypłacać Pani świadczenie w wysokości 15 proc. przysługującej emerytury. W przypadku przekroczenia pułapu w wysokości trzykrotności najniższej emerytury (obecnie 5342,88 zł), wojskowy organ emerytalny będzie wypłacał rentę rodzinną pomniejszoną o kwotę przekroczenia.
Otrzymuję rentę socjalną i rentę rodzinną po zmarłym rodzicu, ale ograniczyliście mi ją do niewiele ponad 3500 brutto. Mam orzeczenie, że jestem całkowicie niezdolny do pracy. Słyszałem, że w przyszłym roku wzrośnie mi wypłata. Czy muszę złożyć wniosek w tej sprawie?
Od stycznia 2025 roku wzrasta poziom dochodu uprawniający do zbiegu renty socjalnej z rentą rodzinną z 200 proc. do 300 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Na dzień dzisiejszy poziom 300 proc. odpowiada kwocie 5342,88 zł. Nie musi Pan składać żadnego wniosku, podwyższymy świadczenie z automatu na bieżąco od miesiąca stycznia 2025 roku. Renta socjalna wypłacana równocześnie z rentą rodzinną będzie obniżana w taki sposób, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 300 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota renty socjalnej nie może być niższa niż 10 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W przypadku, gdy kwota renty rodzinnej przekroczy poziom odpowiadający 300 proc. renta socjalna nie będzie przysługiwać.
Syn pobiera rentę rodzinną w kwocie ponad 5600 brutto. Rentę socjalną ZUS wcześniej wstrzymał, bo kwota renty rodzinnej przekraczała 200 proc. najniższej renty. Czytałam, że syn będzie mógł otrzymywać rentę socjalną razem z rodzinną, bo wzrasta próg dochodowy do 300 proc. najniższej renty. Od kiedy i czy ZUS sam doda do wypłaty rentę socjalną?
Kwota renty rodzinnej obecnie przekracza 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, co oznacza, że prawo do renty socjalnej nie przysługuje. Aby ZUS mógł ponownie przyznać świadczenie w zbiegu, syn musi złożyć nowy wniosek o rentę socjalną. Przyznamy świadczenie w zbiegu z rentą socjalną od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej niż od stycznia 2025 roku. Dlatego najlepiej złożyć wniosek już w styczniu 2025 roku.
