Na pytania odpowiadała Grażyna Mucha, specjalista z Wydziału Koordynacji, Analityki i Wsparcia Usług Świadczeniowych oddziału ZUS w Bydgoszczy.
Czy wysokość emerytury po zmarłym w roku 2020 małżonku służąca do wyliczenia renty wdowiej będzie waloryzowana tak jak emerytury w latach 2021, 2022, 2023 i 2024?
Renta rodzinna po zmarłym małżonku zostanie zwaloryzowana za okresy, w których nie była pobierana. Składając wniosek o tzw. rentę wdowią, będzie mogła Pani zdecydować, czy chce otrzymywać pełną rentę rodzinną oraz 15 proc. własnego świadczenia czy też odwrotnie. Co ważne, od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie zostanie zwiększone z urzędu do 25 proc.
Mój pierwszy mąż zmarł kilka lat temu. Po pewnym czasie ponownie wyszłam za mąż, jednak po dwóch latach zdecydowałam się na rozwód. Zastanawiam się, czy przysługuje mi prawo do renty wdowiej po pierwszym mężu?
Nie będzie Pani uprawniona do tzw. renty wdowiej. Wdowie lub wdowcowi przysługuje wypłata świadczeń w zbiegu z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku, z którym pozostawali we wspólności małżeńskiej przed zgłoszeniem wniosku o tzw. rentę wdowią.
Otrzymuję rentę rodzinną po mężu w wysokości około 6200 zł brutto jako świadczenie korzystniejsze. Wcześniej pobierałam swoją emeryturę. Czy mogę ubiegać się o rentę wdowią?
Nie będzie miała Pani prawa do renty wdowiej, ponieważ pobierana przez Panią renta rodzinna po zmarłym małżonku przekracza ustalony limit, który wynosi trzykrotność najniższej emerytury. Obecnie limit ten wynosi 3 x 1780,96 zł, co daje łącznie 5342,88 zł brutto.
Moja babcia, oprócz renty rodzinnej po dziadku, otrzymuje z ZUS-u świadczenie honorowe w wysokości ponad 6,2 tys. zł brutto. Czy będzie miała prawo do renty wdowiej?
W związku z tym, że wysokość świadczenia honorowego przekracza limit sumy świadczeń w zbiegu, Pani babcia nie będzie miała prawa do tzw. renty wdowiej.
Gdzie powinnam złożyć wniosek o rentę wdowią – do ZUS czy KRUS? Otrzymuję emeryturę z ZUS, ponieważ jest ona wyższa. Renta rodzinna po mężu została ustalona w KRUS.
Wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń może być zgłoszony w każdym organie emerytalnym i rentowym, w którym wdowa lub wdowiec ma ustalone prawo do renty rodzinnej lub innego świadczenia emerytalno-rentowego, które może uczestniczyć w zbiegu z rentą rodzinną.
Co stanie się z rentą wdowią w razie zawarcia nowego małżeństwa?
W przypadku zawarcia nowego małżeństwa prawo do wypłaty renty wdowiej wygasa z dniem poprzedzającym zawarcie tego związku przez osobę uprawnioną.
Nie przegap
Jak obliczyć wysokość renty wdowiej?
Aby obliczyć wysokość renty wdowiej, może Pani skorzystać ze specjalnego kalkulatora udostępnionego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na stronie internetowej www.zus.pl. Wdowy i wdowcy, którzy mają prawo do renty rodzinnej oraz własnego świadczenia, mogą zdecydować się na wypłatę całej renty rodzinnej oraz 15 proc. swojego świadczenia lub odwrotnie. Warto jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2027 roku procent wypłacanej kwoty z drugiego świadczenia wzrośnie do 25 proc. Dzięki kalkulatorowi można określić, który wariant wypłaty będzie najkorzystniejszy oraz jaką kwotę ZUS wypłaci od lipca. Wyniki, które uzyska Pani w kalkulatorze, mają charakter szacunkowy i nie mogą stanowić podstawy do wystąpienia z jakimikolwiek roszczeniami.
Do kiedy można złożyć wniosek o rentę wdowią? Wiem, że ZUS przyjmuje je od 1 stycznia 2025 roku.
Czasu na złożenie wniosku o tzw. rentę wdowią jest dużo. Formularz ERWD można składać do 31 lipca bieżącego roku, aby uzyskać prawo do świadczenia od początku, czyli od lipca. Osoby, które spełnią warunki do łącznej wypłaty świadczeń po 31 lipca 2025 roku lub złożą wniosek w tej sprawie po tej dacie, otrzymają rentę wdowią od dnia spełnienia warunków, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożą wniosek.
Od jakiej kwoty świadczenia przysługującego po zmarłej osobie zostanie ustalony odpowiedni procent renty wdowiej?
Renta rodzinna dla jednej osoby wynosi 85 proc. świadczenia, które przysługiwało zmarłemu. Przy ustalaniu kwoty renty wdowiej przyjmiemy pełną kwotę renty rodzinnej, czyli 85 proc. świadczenia zmarłego oraz 15 proc. drugiego świadczenia. Alternatywnie, można przyjąć 15 proc. renty rodzinnej z 85 proc. świadczenia zmarłego oraz 100 proc. własnego świadczenia.
Czy wdowa, która spełnia warunki, otrzyma rentę wdowią, nawet jeśli od śmierci małżonka minęło już ponad trzydzieści lat? Czy przez wspólność małżeńską rozumiemy konieczność wspólnego mieszkania i prowadzenia gospodarstwa?
Nie ma znaczenia, ile czasu minęło od śmierci małżonka, aby nabyć prawo do renty wdowiej. Kluczowy jest wiek, w którym nastąpiło owdowienie; w przypadku kobiet nie może on być niższy niż 55 lat. Renta wdowia będzie przyznawana na wniosek, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. Wnioskodawca musi osiągnąć powszechny wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Ponadto należy posiadać prawo do dwóch świadczeń, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci współmałżonka, nie być obecnie w związku małżeńskim oraz nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55. roku życia przez kobiety i 60. roku życia przez mężczyzn. Przez pojęcie „pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka” należy rozumieć wspólne zamieszkiwanie lub prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego lub inny rodzaj więzi współmałżonków. Wypłata świadczeń w zbiegu z rentą rodzinną nie przysługuje więc małżonkowi rozwiedzionemu, a także wdowie/wdowcowi, który do dnia śmierci małżonka nie pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, a w dniu śmierci małżonka miał prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Czy do limitów, od których uzależnione jest przyznanie renty wdowiej, wlicza się świadczenie wspierające?
Do limitu ustalonych świadczeń w zbiegu nie wlicza się świadczenia wspierającego.
Czy będąc na rencie wdowiej są jakieś limity dorabiania?
Jednym z warunków, jakie trzeba spełnić, aby uzyskać prawo do renty wdowiej, to osiągnąć odpowiedni wiek: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Limity zarobkowe nie dotyczą emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (60/65 lat). Wyjątek stanowią jedynie seniorzy, którym ZUS podwyższył emeryturę do wysokości świadczenia minimalnego (od marca 1780,96 zł brutto). W przypadku, gdy przychód z pracy przekroczy kwotę podwyższenia do minimalnej emerytury, świadczenie za dany okres zostanie wypłacone w niższej kwocie, bez dopłaty do minimum.
W 2022 roku zmarł mój mąż, który miał 68 lat i otrzymywał emeryturę z ZUS. Ja natomiast miałam 67 lat i również pobierałam swoją emeryturę z tej instytucji. Po jego śmierci kontynuowałam pobieranie swojej emerytury, ponieważ była ona wyższa o kilkaset złotych od emerytury męża. Aby uzyskać rentę wdowią, muszę złożyć wniosek o rentę rodzinną, korzystając z druku ERR. Jakie dokumenty powinny być dołączone do wniosku? Czy mogę wysłać druk ERWD razem z wnioskiem o rentę rodzinną, czy muszę najpierw czekać na decyzję w sprawie renty rodzinnej? Spełniam wszystkie pozostałe warunki do otrzymania renty wdowiej.
Aby przyznać rentę wdowią, musi mieć Pani ustalone prawo do renty rodzinnej. W tym celu należy złożyć wniosek na formularzu ERR, do którego należy dołączyć akt zgonu i akt małżeństwa. Proszę również złożyć wniosek o rentę wdowią na druku ERWD. Ważne jest, aby obydwa wnioski zostały złożone najpóźniej do końca lipca 2025 roku. Jeśli spełni Pani wszystkie warunki, prawo do renty wdowiej ustalimy od 1 lipca 2025 roku.
Moja mama jest na rencie rodzinnej po mężu, a także ma wypracowaną własną emeryturę. Nie składała nigdy wniosku o emeryturę, ponieważ korzystniejsza dla niej jest renta rodzinna. Co powinna teraz zrobić, aby otrzymać rentę wdowią?
Abyśmy mogli ustalić prawo do renty wdowiej muszą być przyznane co najmniej dwa świadczenia, w tym renta rodzinna po zmarłym współmałżonku. Należy więc złożyć wniosek o przyznanie emerytury, a także wniosek o rentę wdowią.
Mam emeryturę, którą samodzielnie wypracowałam. Urodziłam się 5 września 1940 roku. Mój mąż zmarł 3 stycznia 1995 roku. Przez pewien czas otrzymywałam rentę rodzinną po mężu, jednak została mi ona odebrana po zakończeniu mojego zatrudnienia. Otrzymałam wtedy informację, że wyższym świadczeniem jest moja emerytura. Czy mogę złożyć wniosek o wypłatę renty wdowiej? Czy przepisy dotyczące rent rodzinnych uległy zmianie, co pozwoliłoby mi ponownie ubiegać się o tego typu świadczenie?
Nie spełnia Pani warunków do renty wdowiej. Prawo do renty rodzinnej nabyła pani wcześniej niż 5 lat przed powszechnym wiekiem emerytalnym, czyli przed ukończeniem 55 lat życia.
Ile będzie wynosił dodatek dopełniający przy rencie socjalnej?
Od stycznia 2025 roku wynosi 2520 zł brutto. Od marca każdego roku będzie wzrastać o wskaźnik waloryzacji.
Córka ma rentę socjalną i 500 plus. Orzeczenie ma do końca 2027 roku. Czy muszę składać wniosek o tzw. dodatek dopełniający?
Nie trzeba nic składać. W maju, w ramach terminu płatności renty socjalnej, przyznamy dodatek dopełniający z wyrównaniem od stycznia 2025 roku. Niestety, w związku z przyznaniem dodatku dopełniającego, wstrzymamy wypłatę świadczenia 500 plus, ponieważ zmieni się próg dochodowy, co spowoduje, że dodatek 500 plus nie będzie przysługiwał. Wyrównanie zostanie pomniejszone o nadpłacone od stycznia 2025 roku świadczenie uzupełniające 500 plus.
