Tysiące błędów we wnioskach o rentę wdowią! Sprawdź, czy nie popełniasz jednego z nich

1 stycznia 2025 roku weszły w życie przepisy ustawy o rencie wdowiej, mające na celu wsparcie finansowe osób np. na emeryturze czy rencie z tytułu niezdolności do pracy, które straciły współmałżonka. Tzw. renta wdowia należy się wdowom i wdowcom, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

Samo bycie wdową lub wdowcem nie wystarcza, aby uzyskać prawo do „renty wdowiej”. Należy spełnić kilka warunków:

• ukończyć wiek emerytalny (dla kobiet – 60 lat, dla mężczyzn – 65 lat),
• nabyć prawo do renty rodzinnej nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (kobieta, która owdowiała w wieku co najmniej 55 lat, oraz mężczyzna, który stracił żonę w wieku co najmniej 60 lat),
• pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
• nie pozostawać obecnie w związku małżeńskim.

- Kobieta, której mąż zmarł, gdy ona miała 40 czy 50 lat, nie nabędzie prawa do tzw. renty wdowiej. Z tego świadczenia nie skorzystają także osoby, które obecnie pozostają w związku małżeńskim - zaznacza Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Od 1 lipca 2025 roku renta wdowia dla uprawnionej osoby to połączenie dwóch świadczeń:

• 15 proc. własnego świadczenia oraz całej renty rodzinnej, którą otrzymuje wdowiec lub wdowa lub odwrotnie
• 100 proc. swojego świadczenia, na przykład emerytury oraz 15 proc. renty rodzinnej.

Wysokość sumy świadczeń ustalonych w zbiegu, czyli renty wdowiej, nie może przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury. Do końca lutego 2025 roku wynosi ona 3 x 1780,96 zł, co daje łącznie 5342,88 zł brutto.

Od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie wypłacane będzie w wysokości 25 proc.

Nie ma potrzeby spieszyć się ze złożeniem wniosku o rentę wdowią. Niezależnie od tego, czy wniosek trafi do ZUS dzisiaj czy za miesiąc, renta wdowia będzie wypłacana najwcześniej od lipca.

- Kluczowe jest, aby formularz został wypełniony poprawnie, z zaznaczeniem odpowiednich rubryk. Pośpiech jest niewskazany, ponieważ może prowadzić do błędów lub pozostawienia niewypełnionych pól. Takie niedopatrzenia mogą skutkować wydaniem decyzji odmownej lub wydłużeniem postępowania w sprawie przyznania świadczenia - mówi Krystyna Michałek.

Najczęściej popełnianym błędem jest niewłaściwe wypełnienie rubryk na stronie 3 wniosku, w sekcji dotyczącej oświadczenia wnioskodawcy. Klienci często zaznaczają odpowiedź „nie” w odniesieniu do informacji „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie”. Taka odpowiedź może skutkować wydaniem decyzji odmawiającej przyznania „renty wdowiej”, ponieważ jednym z warunków jej uzyskania jest posiadanie prawa do co najmniej dwóch świadczeń. W tym pytaniu klient informuje, czy przysługuje mu inne świadczenie, takie jak emerytura, z którego nie korzysta, ponieważ zdecydował się na rentę rodzinną jako korzystniejsze rozwiązanie.

Krystyna Michałek podpowiada, co zrobić w sytuacji, gdy wdowa lub wdowiec ma przyznaną rentę rodzinną, która jest jednak zawieszona z powodu otrzymywania wyższej emerytury. Jeśli wnioskodawca ma już ustalone prawo do swojej emerytury lub renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale jedno z tych świadczeń zostało zawieszone, należy zaznaczyć odpowiedź „tak”. Taką samą odpowiedź należy również wybrać w przypadku, gdy wniosek o przyznanie drugiego świadczenia został złożony niedawno, a osoba ta nigdy wcześniej się o nie ubiegała. Dlatego warto dokładnie i bez pośpiechu przeanalizować wniosek, aby udzielić właściwych odpowiedzi.

W pozycji „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie” klienci często pomijają odpowiedź na pytanie dotyczące zagranicznych instytucji, pozostawiając te pola puste. Wypełnienie formularza ERWD w ten sposób może prowadzić do konieczności przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, co z kolei wydłuży czas rozpatrywania wniosku o świadczenie.

Wniosek o rentę wdowią można złożyć w dowolnym organie emerytalno-rentowym (KRUS, ZUS, WBE, ZER-MSWiA czy BESW), w którym wdowa lub wdowiec są uprawnieni do jednego ze świadczeń: emerytury, renty własnej lub renty rodzinnej.

Osoby uprawnione do świadczeń z dwóch organów rentowych mogą same zdecydować, do którego z nich chcą złożyć wniosek o rentę wdowią.

Jeśli wdowa lub wdowiec ma prawo do renty rodzinnej lub (oraz) do innego świadczenia emerytalno-rentowego, to organ rentowy posiada już wymagane dokumenty i do wniosku o rentę wdowią, nie trzeba dołączać żadnych dokumentów.

Od decyzji przysługuje odwołanie, które należy wnieść pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS-u, która wydała decyzję, do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.