Grochowiska Książe > Tu się czuje historię!

Na poboczu krajowej "Piątki", między Czewujewem a Rogowem zaprasza zielony znak - Grochowiska Ks. 300 m. Większość mija go obojętnie. Nie wiedzą jednak, co tracą, bo wieś to wyjątkowa. Jest to jeden z najlepiej zachowanych w powiecie przykładów wsi folwarcznej.
Grochowiska Księże - w odróżnieniu od sąsiednich Grochowisk - mogą poszczycić się udokumentowaną historią sięgającą 1136 roku. Wieś była wymieniona bowiem w bulli papieskiej. O jej związkach z kościołem świadczy też drugi człon nazwy. Był to więc majątek stworzony w celu zaopatrywania w żywność gnieźnieńskim dwór biskupów.

Ludzie mieszkali tu jednak już znacznie wcześniej. Świadczą o tym liczne pozostałości w ziemi. Wiosną tego roku odkryto - na przykład - znakomicie zachowany grób skrzynkowy kultury pomorskiej.
Dziś mieszka tu około 290 osób, sołtysem już drugą kadencję jest Stanisław Nowak.
Spacerując po wsi widać, że jest to (a przynajmniej była) majętna osada. Wiele domów pobudowano w stylu dworskim, są też olbrzymie zabudowania gospodarskie.
- Za czasów folwarku, w majątku z pewnością pracowała cała wieś - mówi sołtys Nowak. - Później, gdy nastała spółdzielnia - zatrudnienie znalazło w niej około 120 osób. Spółdzielnia jednak też upadła, obecnie większość ziem kupiło lub dzierżawi 4-5 gospodarzy. Największym z nich jest Zenon Morawski. Praktycznie działa w pięciu wsiach.

Do rodziny państwa Morawskich należy również znana ze znakomitych wyrobów masarnia.
- Część mieszkańców nadal związana jest zawodowo ze wsią. Jedni gospodarzą na swoim, inni pracują dla większych właścicieli. Sporo ludzi jednak się również porozjeżdżało po świecie. Chłopaki z naszej wsi pracują dziś w połowie krajów Europy - w Belgii, Niemczech, Anglii, Francji, Szwecji, Irlandii...
Mimo tego sołtys nie obawia się o przyszłość wsi. - Mamy ponad 40 dzieciaków i młodzieży. Grochowiska więc nie zginą. A mieszka się tu naprawdę przyjemnie. Jest cicho, spokojnie. Chyba, że nasi piłkarze grają jakieś spotkanie ligowe (w B-klasie).pół wsi ich dopinguje!

Boisko, na którym rozgrywane są spotkania to duma wsi. Jeszcze niedawno gracze LZS grali "gościnnie"w Rogowie. Jednak dzięki zaangażowaniu sołtysa i mieszkańców Grochowisk - udało się stworzyć własny obiekt. - Ale pracy było z tym mnóstwo. Na tym placu znajdowały się fundamenty starego domu. Najpierw więc trzeba było wszystko oczyścić, uporządkować. Opłaciło się. Dziś boisko to jedno z ulubionych miejsc spotkań. Tu organizowane są turnieje sportowe, bawimy się na festynach, piknikach...

Przy boisku znajduje się również niepozorny budynek. Mieści w sobie świetlicę, a raczej klub - jak wszyscy nazywają to pomieszczenie oraz remizę strażacką. Właśnie ta organizacja jest kolejną wizytówką wsi. Tutejsze OSP działa od roku 1892, czyli już 115 lat! Podczas zawodów sportowo-pożarniczych nierzadko słychać opinię, że w tej jednostce są... najładniejsze druhny. Strażacy imponują swym wyszkoleniem, czego dowodem jest pełna gablota wywalczonych pucharów i dyplomów.
Świetlica została niedawno wyremontowana. Poprawiona została elewacja, położone kafelki. Odbywają się w niej spotkania z okazji Dnia Matki, Dnia Kobiet czy Dnia Dziecka, zebrania wiejskie. Przyjeżdża też ksiądz, który celebruje tu msze święte. - Nie ma co ukrywać, że w doprowadzeniu świetlicy do takiego stanu mocno dopomógł nam wójt Sosnowski. Zresztą dość często "idzie nam rękę".
Obecnie wieś jest wodociągo-wana. Wodę udało się doprowadzić do połowy posesji. Prace trwają jednak nadal. Sołtys Nowak chciałby też jeszcze bardziej zadbać o stadion. Przydałyby się ławki na trybunach. - A może w przyszłości uda się załatwić jakiś plac zabaw i piaskownicę dla maluchów?
W spełnianiu wiejskich marzeń ma dopomóc stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi. Powstała już 10-osobowa grupa inicjatywna, która w rogowskim ratuszu poznaje tajniki funkcjonowania takiego stowarzyszenia.

Tekst i fot. MICHAŁŹNIAK