Grudziądzkie zabytki pod plandekami. W środku sezonu turystycznego! Co mają oglądać goście odwiedzający miasto? Mamy zdjęcia

Brama Wodna zbudowana na początku XIV wieku to zwykle jeden z pierwszych zabytków, który oglądają turyści przyjeżdżający do Grudziądza. Właśnie na pobliskim parkingu przy fontannie Flisaka wysiadają oni z autokarów. A jest co podziwiać, bo Brama Wodna - mimo że dwukrotnie spalona w 1659 oraz w 1945 roku - po II wojnie światowej została gruntownie odrestaurowana i jest obiektem niezwykłym.

Niestety, teraz turyści urody Bramy Wodnej docenić nie mogą, bo jej najładniejsza część została zasłonięta plandekami.

W tym tygodniu rozpoczęto kolejny już etap prac konserwatorskich Bramy Wodnej w Grudziądzu. Rusztowania stanęły przy jej południowej elewacji - po stronie podejścia znad Wisły, od skweru przy Flisaku. Rusztowania zakryte plandeką całkowicie zasłoniły front pięknego zabytku, jednego z najczęściej uwiecznianych na pocztówkach oraz w grudziądzkich albumach.

W związku z ustawianiem rusztowań, w ostatnich dniach przejście przez Bramę Wodną było albo czasowo utrudnione, albo całkiem niemożliwe. Jeden z głównych turystycznych szlaków znad Wisły na grudziądzką starówkę był więc zamknięty. Z parkingu przy Flisaku do centrum miasta turyści mogli się dostać fosą przy murach miejskich (ale też ich nie oglądając, o czym za chwilę) albo schodami Juliusza Słowackiego.

- Przejście było utrudnione na czas ustawiania rusztowań. Już w czwartek, 15 sierpnia, gdy będą trwały wydarzenia z okazji Święta Wojska Polskiego, przez Bramę Wodną będzie można przejść - zapewnia Wioletta Pacuszka, dyrektor muzeum w Grudziądzu. I uprzedza: - W następnych tygodniach problemy z przejściem przez Bramę Wodną mogą się jeszcze powtarzać, gdy prowadzone będą prace, które mogłyby zagrażać przechodniom.

Prace konserwatorskie na południowej ścianie Bramy Wodnej prowadzi warszawska firma Monuments Investment. Zaplanowano nie tylko czyszczenie elewacji, ale także m.in. przemurowanie najbardziej zdegradowanych części lica muru, uzupełnienie ubytków w cegłach, usunięcie spoin, które zostały wadliwie wykonane podczas wcześniejszych prac.

Przeprowadzenie prac na Bramie Wodnej to koszt nieco ponad 100 tys. zł. 70 tys. zł wykłada miasto, a 30 tys. zł dołożył urząd marszałkowski z funduszy unijnych. Finisz robót zaplanowano na koniec września.

To trzeci etap prac konserwatorskich na Bramie Wodnej, ale nie ostatni. Do wykonania zostanie jeszcze etap czwarty: na zachodniej, największej ścianie obiektu. Te roboty będą najdroższe z dotychczasowych, ich koszt szacowany jest na ok. 300 tys. zł.

Obowiązkowym elementem każdej turystycznej wizyty w Grudziądzu jest spacer fosą przy XIV-wiecznych murach miejskich. Teraz spacer taki jest możliwy, ale z oglądania miejskich fortyfikacji nici, bo ich większa część została ukryta za budowlanymi zasłonami. Rusztowania stanęły na całej południowej stronie murów miejskich od ul. Klasztornej do przypory po stronie Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich. I wystaje nad nimi tylko wcześniej odnowiona wieżyczka wodociągowa, która jest jednym z najstarszych systemów wodociągowych w Polsce. Na pocieszenie dodajmy: wschodnią część murów miejskich oglądać można bez przeszkód.

Rusztowania i plandeki w fosie zamontowano już pod koniec lipca, gdy rozpoczęto prace konserwatorskie południowego fragmentu zewnętrznego pierścienia murów miejskich.

Wykonawcą tego zadania również jest firma Monuments Investment Sp. z o.o. z Warszawy, która wygrała przetarg na to zadanie z ofertą opiewającą na 700 tys. zł.

Zakres zaplanowanych tutaj prac jest obszerny. Obejmuje m.in.:

• usunięcie roślinności, która porasta mury i ograniczenie rozrostu krzewów w ich sąsiedztwie,

• rozebranie dotychczasowego i wykonanie nowego zabezpieczenia korony muru obronnego na całej długości,

• wymianę zniszczonych cegieł i wzmocnienie spoin,

• oczyszczenie lica muru z zabrudzeń i nawarstwień,

• uzupełnienie ubytków, naprawę spękań i wzmocnienie murów

• scalenie kolorystyczne w obrębie muru ceglanego.

Prace mają zostać zakończone w październiku.

To kolejny już etap robót mających przywrócić dawny blask murom miejskim Grudziądza.

Kwotą 100 tysięcy złotych inwestycję tę dofinansował budżet województwa, a 525 tys. zł pochodzi z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Niezwykle cennym zabytkiem Grudziądza jest też bazylika pw. św. Mikołaja. To najstarszy kościół w Grudziądzu, którego budowa rozpoczęła się w 1286 roku, a trwała blisko 130 lat.

Także na tej świątyni trwa kolejny już etap prac konserwatorsko-restauratorskich. Na szczęście, rusztowaniami zastawiona jest tylko jedna ze ścian bazyliki, więc turyści nadal mają co oglądać.

Na prace konserwatorskie parafia św. Mikołaja w tym roku również otrzymała dotacje z urzędu marszałkowskiego. To wsparcie po ok. 80 tys. zł (w tym ponad 78 tys. zł z Funduszy Europejskich dla Kujaw i Pomorza na kontynuację prac konserwatorskich i restauratorskich przy elewacji południowej bazyliki oraz na pierwszy etap prac przy zabytkowym murze.

Niestety, w trwające wakacje tylko część swojego uroku turystom oferuje Góra Zamkowa, bo od kilku miesięcy jest placem budowy. Tutaj trwa szeroko zakrojona modernizacja za ok. 3 mln zł współfinansowana z programu "Polski Ład". Prace mają zostać sfinalizowane do końca bieżącego roku.

Na szczęście, trwające na Górze Zamkowej roboty nie uniemożliwiają oglądania samych ruin zamku krzyżackiego oraz wdrapania się na wieżę Klimek.

Z kolei na al. 23 Stycznia - także za rusztowaniami - trwają prace związane z doprowadzeniem do porządku pochodzącego z 1404 roku Młyna Górnego. Tego obiektu jednak atrakcją turystyczną nazwać nie można, bo dotychczas była to tylko ruina. Ale to ma się zmienić, bo w budynku tym oraz drugim, który zostanie do niego dobudowany powstać ma Centrum Nauki "Młyn Energii". To jednak dopiero pod koniec 2026 roku. Na razie prace idą sprawnie.

Jak to się stało, że tak wiele atrakcji turystycznych Grudziądza jest w remoncie w samym środku sezonu turystycznego? Zdecydował przypadek.

- Niestety, nigdy nie ma dobrego terminu na takie prace, ale trzeba je przeprowadzić po to, aby było lepiej - podkreśla Wioletta Pacuszka, dyrektor Muzeum w Grudziądzu, którego obiektem jest Brama Wodna. - W pracach konserwatorskich ważne jest, aby były wykonywane przy dobrej pogodzie, bo trudno je prowadzić, gdy pada deszcz.

Inną rzeczą, na którą zwraca uwagę dyrektor Pacuszka jest to, że terminy przeprowadzania prac zależą od wielu rzeczy, z których nie wszystkie zależą od właścicieli czy administratorów obiektów: terminów ogłoszenia i rozstrzygnięcia konkursów na dofinansowanie, procedur wyłonienia wykonawców, pojawiających się "po drodze" uwag konserwatora zabytków, a w końcu terminu na rozliczenie dotacji.

- My prace prowadzone na Bramie Wodnej musimy rozliczyć jesienią, więc z ich przeprowadzeniem nie możemy czekać - mówi dyrektor Pacuszka.

- Warto zauważyć, że wszystkie inwestycje w grudziądzkie zabytki są realizowane z dofinansowaniem zewnętrznym. Sięgnęliśmy po te pieniądze - podkreśla Karol Piernicki, rzecznik prezydenta miasta. I dodaje: - Pamiętajmy też, że po zakończeniu prac, nasze zabytki będą jeszcze bardziej atrakcyjne dla mieszkańców i turystów.

W ostatnich latach odnowiono w Grudziądzu kilka zabytkowych obiektów (np. spichrze muzeum "Flis"). Kilka inwestycji boryka się z problemami (willa Victoriusa, Dom Korzeniewskich). Teraz prace trwają na kilku atrakcyjnych turystycznie obiektach w Grudziądzu, ale takich, które powinny doczekać się robotników nadal jest jeszcze sporo.

Na odnowę od dawna czekają np. "schody Słowackiego" prowadzące z Błoni Nadwiślańskich na poziom ulicy Spichrzowej, z wyjściem przy ratuszu i bazylice. Do końca sierpnia powstać ma projekt tej inwestycji. Miasto ma już uzgodnienia konserwatorskie, a schody mają zostać odtworzone w ich historycznej postaci.

Z kolei interwencji w "trybie awaryjnym" wymaga podest małej fontanny przy al. 23 Stycznia, tuż przy Flisaku, który się rozpada.