Identyczne nazwy miejscowości w Kujawsko-Pomorskiem. One są dla wielu zmorą i problemem

Powtarzalność nazw polskich miejscowości związana jest na ogół z rodzajem terenu (las, wody), ale również z procesami osadniczymi i kolonizacyjnymi. Powtarzalność potwierdza stosunkowo małe zróżnicowanie krajobrazu Polski na znacznej większości obszaru, ale też o podobnych sposobach osiedlania i organizowania przestrzeni.

Jakie nazwy miejscowości są najczęstsze w Polsce i skąd się wzięły?

Według różnych źródeł, do najczęściej spotykanych nazw miejscowości w Polsce należą m.in.:

1. Dąbrowa – około 120 miejscowości

2. Nowa Wieś – ponad 100 miejscowości

3. Zalesie – około 90 miejscowości

4. Grabów – około 80 miejscowości

5. Łazy – około 70 miejscowości

6. Wola – ponad 60 miejscowości

7. Górki – około 60 miejscowości

8. Kolonia – ponad 50 miejscowości

9. Stara Wieś – około 50 miejscowości

10. Podlesie – ponad 40 miejscowości

W regionie kujawsko-pomorskim istnieją dziesiątki wsi i osad noszących te same nazwy, co często prowadzi do kłopotliwych nieporozumień. Przyjrzyjmy się najbardziej "popularnym" nazwom oraz ich genezie.

Jedną z najczęściej spotykanych nazw w całej Polsce jest Nowa Wieś. W samym województwie kujawsko-pomorskim znajdziemy kilka miejscowości o tej nazwie, m.in. w gminach Lubień Kujawski, Kowalewo Pomorskie czy Papowo Biskupie.

Pochodzenie nazwy jest proste – odnosi się do osad zakładanych na nowo, często w wyniku przesiedleń, kolonizacji lub reform rolnych. Trzeba pamiętać, że lokowanie nowych wsi było częstą praktyką, którą dziś nazwalibyśmy biznesem deweloperskim, stąd duża liczba miejscowości o tej samej nazwie.

Dąbrowa to kolejna powtarzająca się nazwa, którą można znaleźć w różnych zakątkach Kujawsko-Pomorskiego. Pochodzi od słowa „dąb”, oznaczającego tereny porośnięte dębami.

W wielu przypadkach dęby miały symboliczne znaczenie – utożsamiano je z siłą i trwałością, dlatego nazwa ta była chętnie używana przez szlachtę, nadającą ją swoim majątkom. Dąbrowy znajdziemy m.in. w powiecie bydgoskim, mogileńskim i lipnowskim.

Nazwa Wola (np. Wola Sosnowa, Wola Zgłobieńska) odnosi się do dawnych osad lokowanych na prawie wolnym, czyli takich, które na początku były zwolnione z podatków.

W Kujawsko-Pomorskiem Wola nie jest tak często spotykana jak np. w Małopolsce, ale i tak można ją znaleźć w kilku miejscach. Była to atrakcyjna nazwa dla nowych osad, ponieważ zwykle sugerowała korzystniejsze warunki życia dla pierwszych osadników.

Staropolska nazwa Brzezie (np. Brzezie w powiecie toruńskim i włocławskim) oznacza (zwykle niewielki) las brzozowy. Zdecydowanie najwięcej miejscowości o takiej nazwie znajduje się w Wielkopolsce i w Małopolsce.

Nazwy związane z łąkami są częste w całej Polsce, a Kujawsko-Pomorskie nie jest wyjątkiem. Zwykle były to tereny podmokłe, nadające się do wypasu bydła. Miejscowości o nazwie Łąkie lub Łąki są rozsiane po całym regionie i świadczą o ukształtowaniu terenu oraz dawnym rolniczym charakterze tych osad:

• Polskie Łąki – wieś położona w powiecie świeckim, w gminie Bukowiec

• Łąki Markowe – wieś w powiecie włocławskim, w gminie Boniewo

• Łąki Wielkie – wieś w powiecie włocławskim, w gminie Boniewo

• Łąki Zwiastowe – wieś w powiecie włocławskim, w gminie Boniewo

• Łąkie – wieś w powiecie lipnowskim, w gminie Skępe.

Co ciekawe, nie występuje w naszym województwie miejscowość o nazwie Łąki jako samodzielna nazwa.

W miejscowościach, które mają identyczne nazwy, ale położonych w różnych częściach województwa niejednokrotnie dochodziło do pomyłek, zwłaszcza w czasach, gdy informacje przekazywano ustnie. Nawet dziś, w dobie GPS, dostawcom zdarza się mylić adresy.

Dąbrowa

Pochodzi od lasów dębowych, które dawniej porastały teren, na którym zakładano osady.

Nowa Wieś

Nazwa typowa dla osad zakładanych w ramach kolonizacji wewnętrznej, często na tzw. surowym korzeniu. Wskazuje na stosunkowo nowy charakter miejscowości w momencie jej powstania.

Zalesie

Podobnie jak Dąbrowa, nazwa ta odnosi się do terenów leśnych. Wskazuje na miejscowość położoną wśród lasów lub na dawnym obszarze leśnym.

Grabów

Pochodzi od drzewa grab, które często występowało na danym obszarze. Nazwa może również mieć związek z dawną gospodarką leśną.

Łazy

Nazwa wywodzi się od słowa „łaz”, które oznaczało teren po wyrębie, przeznaczony pod uprawę. Była to częsta praktyka osadnicza w średniowiecznej Polsce.

Wola

W średniowieczu termin „wola” odnosił się do osad zakładanych na prawie wolnizny, co oznaczało zwolnienie nowych mieszkańców z podatków na określony czas w celu zachęcenia do osiedleń.

Górki

Nazwa odnosi się do rzeźby terenu – oznacza miejscowość położoną na wzgórzach lub w pagórkowatym terenie.

Kolonia

Termin pojawił się w okresie osadnictwa na ziemiach polskich i oznaczał miejscowości zakładane przez kolonistów.

Stara Wieś

Kontrastuje z „Nową Wsią” i sugeruje, że osada istniała już od dawna, często jeszcze przed okresem intensywnej kolonizacji.

Podlesie

Nazwa wskazuje na położenie miejscowości u podnóża lasu, na jego obrzeżach.