_- Produkcja rolnicza na cele energetyczne to szansa dla wielu gospodarstw - _powiedział Roman Sass, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, otwierając w minioną sobotę II Forum Energetyki Odnawialnej w Przysieku. Rolnicy doskonale zdają sobie z tego sprawę, dlatego do Przysieka zjechały tłumy.
Jadalny w baku
Forum towarzyszyły targi, na których oblegane były stoiska producentów urządzeń do spalania owsa, słomy, peletów, jednak największe zainteresowanie gospodarzy budziły urządzenia do wytłaczania nasion roślin oleistych (przede wszystkim rzepaku i słonecznika) oraz wytwórnie do produkcji estrów metylowych z olejów roślinnych.
- Od dawna jeżdżę na oleju rzepakowym - _przyznał jeden z rolników. - _Wlewam go do trzech samochodów i jak dotąd żaden się nie popsuł. Wcześniej miałem problem z jednym autem, ale z powodu paliwa, które kupiłem na stacji. Musiało być "chrzczone", więc silnik mi się zatarł. Wolałbym jednak jeździć nie na oleju jadalnym, ale na czymś bardziej bezpiecznym, więc chętnie kupię taką małą agrorafinerię i zacznę produkować estry.
Wytwórnię do produkcji estrów metylowych z olejów roślinnych (zwłaszcza z oleju rzepakowego) o wydajności od 400 litrów na dobę, podbydgoska firma oferuje już za ok. 40 tysięcy złotych (netto). Wydajność instalacji można zwiększyć nawet do 10 tys. litrów na dobę, ale przy zastosowaniu dodatkowych zbiorników. Producent urządzenia zapewnia, że otrzymany w procesie estryfikacji składnik paliwa jest przyjazny dla środowiska naturalnego, zawiera ponad 100 razy mniej siarki od oleju napędowego, z którym miesza się doskonale, w dowolnej proporcji, nawet w zbiorniku silnika. Zalecana proporcja metyloestru i oleju napędowego wynosi: w okresie letnim do 75 procent metyloestru i 25 proc. oleju napędowego. W okresie zimowym powinno wlewać się po 50 proc. metyloestru i oleju napędowego. Urządzenie do produkcji estrów (podstawowy moduł) można postawić w pomieszczeniu o powierzchni co najmniej 25 metrów kwadratowych. Może je obsługiwać jedna osoba.
Byle ostrożnie
Dr inż. Piotr Pasyniuk z Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie, radzi gospodarzom, by przed postawieniem wiejskiej agrorafinerii dobrze się zastanowili. - Produkcja biopaliw jest stosunkowo prosta - _tłumaczy. - _Co prawda na razie nie ma możliwości swobodnej produkcji i dystrybucji biopaliw, ale jest już niemal gotowa ustawa, która to zmieni.
Projekt ustawy o biopaliwach zakłada m.in., że rolnicy będą mogli produkować we własnych gospodarstwach do 100 litrów surowego oleju na 1 ha i przerabiać go na estry. Rządowy projekt przewiduje też refundację 20 proc. kosztów zainwestowanych w budowę instalacji do przerabiania nasion rzepaku na estry.
Pasyniuk przestrzega jednak przed produkcją biodiesla w warunkach nieprzemysłowych. - Co prawda, jak wynika z obliczeń pracowników naszego instytutu, koszt wytworzenia jednego litra paliwa wynosi 2 złote 39 groszy, to należy pamiętać takżeo kosztach przechowywania surowca, logistyce dostaw. W małej wytwórni trudno będzie wyprodukować paliwo o takich samych parametrach, trzymać reżim technologiczny. Rolnik, który wyprodukował 50 ton rzepaku powinien go sprzedać, a nie eksperymentować szukając zysków tam, gdzie ich nie ma. Jeżeli jednak uwierzy i zdecyduje się produkować estry na własne potrzeby, będzie napędzać ciągnik paliwem najdroższym na rynku. Produkcja biopaliw opłaca się dużym podmiotom. Mniejsze niech lepiej zajmą się produkcją rzepaku.
Zdaniem Janusza Wełnowskiego, współwłaściciela podbydgoskiej firmy produkującej takie instalacje, wytwarzanie biopaliwa opłaca się każdemu rolnikowi. Właścicielowi małego gospodarstwa też. - _Przecież może produkować on paliwo razem z sąsiadami - _doradza Wełnowski.
***
Tyle to kosztuje
Instalacja do produkcji biopaliwa, o wydajności od 300 do 12 tys. litrów na dobę, kosztuje od 26 do 76 tys. zł. Z 1 tony rzepaku można uzyskać 370 litrów oleju rzepakowego, a koszt wyprodukowania 1 litra oleju (we własnej tłoczni) to 1,79 zł. Koszt wyprodukowania 1 litra paliwa wynosi 2,39 zł. Koszty są tym niższe im lepsze jest wykorzystanie odpadów powstałych w procesie produkcji. Odpadami są m.in. frakcje glicerynowe (w tym gliceryna - 40 proc.), które można wykorzystać w przemyśle chemicznym i kosmetycznym oraz makuchy - wartościowa karma dla bydła.
***
Dużym się opłaca
Produkcja biodiesla w zautomatyzowanym urządzeniu o wydajności 400 litrów umożliwia uzyskanie 26 tys. litrów paliwa rocznie. Wystarczy go na zaspokojenie potrzeb dużego gospodarstwa rolnego (200 ha UR) lub grupy rolników.
Od autorki: Wyliczenia zawarte w ramkach pochodzą z materiałów Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa.
