Dziś w samo południe zawyją syreny, a włodarze wszystkich gmin pójdą z kwiatami i zniczami nad mogiły cywilów i żołnierzy poległych podczas II Wojny Światowej. Również my - zwykli obywatele - przypomnijmy sobie ofiary reżimu hitlerowskiego. Naszą wolność przypłaciło życiem co najmniej 50 tys. ludzi.
Każdy robił, co mógł
Jeszcze przed 1 września, bo w kwietniu 1939 roku, powiat świecki przygotowywał się do wojny. Włączyła się w to również "Gazeta Pomorska".ółorganizowaliśmy zbiórkę pieniędzy na Fundusz Obrony Narodowej. Nasz powiat dołożył do niej prawie 347 tysięcy złotych. Zaangażowali się w to wszyscy, nawet dzieci. Szczególne osiągnięcia mieli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 w Świeciu, zebrali 345 złotych. Najlepsi byli dwaj chłopcy, 9-letni Józek Baranowski i 12-letni Jurek Niemakowski. Wspólnie zebrali 70 złotych. Dostali nawet za to pisemne podziękowanie od Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.
Już w czerwcu i lipcu oddziały obrony narodowej zaczęły się rozlokowywać w powiecie. Skupili się w rejonie Nowego, Drzycimia i Świekatowa. Świadomi tego świecianie zajęli się organizacją obrony. - Kobiety, dzieci, starcy - każdy robił, co mógł - mówi Józef Szydłowski, entuzjasta świeckiej historii. - Wśród nich była moja babka, Katarzyna Szydłowska. Kopała rów przeciwlotniczy przy Wodnej.
Niemcy szli do Świecia od strony Chojnic. Ich potężny korpus pancerny rozbił nasze oddziały szybko i skutecznie. Najwięcej ofiar pochłonęły walki w rejonie Świekatowa, Bukowca (dziś o godz. 10 rozpoczną się tam obchody ofiarnej bitwy, stoczonej w Bukowcu przez 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich), w Prze-chowie, Głogówku, Sulnowie, Topolinku.
Z hitlerowcami współpracowali Niemcy osiedleni w powiecie.
- Wykorzystywali do tego kościoły ewangelickie - mówi Szyd-łowski. - W Nowem, dla swoich lotników, ustawiali oni wskazówki zegara na kościelnej wieży w strony, gdzie wycofywali się Polacy. W Świeciu, z kościoła Boboli, dawali swoim sygnały lusterkami.
**_Bestialska egzekucja
Ostatecznie Świecie poddało się 4 września. Od tego czasu, aż do 9 lutego 1945 r. Niemcy mordowali mieszkańców powiatu. Szczególnie bestialska była egzekucja pacjentów szpitala psychiatrycznego. Wraz z nimi zginął wówczas jego dyrektor, Józef Bednarz. - Nie uciekł, choć wiedział o aresztowaniach - dodaje Szydłowski. - _Postanowił zostać ze swoimi pacjentami. To nasz "świecki Korczak".
n
Bohaterów podobnych dyrektorowi Bednarzowi, babci Szydłowskiej czy uczniom z "jedynki" było w naszym powiecie tysiące. Podziękujemy im dziś za ofiarność.
[email protected]
Jesteśmy im wspomnienie
Agnieszka romanowicz
Niemcy rządzili Świeciem od 4 września 1939 r. do 9 lutego 1945r. Na zdjęciu ich parada ul. Klasztorną w 1941r. z okazji urodzin Hitlera. Po lewej niemiecki bank powiatowy, obecnie Millenium.
Dziś wypada 66 rocznica wybuchu II Wojny Światowej. To dobra okazja do przypomnienia naszych rodaków, którzy zginęli walcząc o wyzwolenie świeckich ziem.
