Kiedy wojsko może legalnie do nas strzelać? Senat przyklepał ustawę. Rzecznik ma wątpliwości

Ustawodawcy umożliwili zatopienia statku użytego przez terrorystów. Mowa o sytuacji, w której zaatakowane zostaną inne statki, porty i związana z nimi infrastruktura.

Co to oznacza w praktyce? Siły zbrojne będą mogły zostać użyte w sytuacji ataku terrorystycznego na infrastrukturę energetyczną na morzu w tym: gazociągu Baltic Pipe, ale również morskich farm wiatrowych lub podmorskie kable.

Zgodnie z wprowadzonymi przepisami, może to nastąpić jedynie w ostateczności – aby zminimalizować zagrożenia życia postronnych i przy wyrządzeniu możliwie najmniejszej szkody osobom, przeciwko którym użyto broni.

Jeśli spełnione zostaną trzy warunki, powodujący zagrożenie statek z pasażerami może zostać zatopiony:

1. Z okoliczności zdarzenia wynika, że obcy cywilny statek powietrzny zostanie wykorzystany jako środek ataku o charakterze terrorystycznym.
2. Atakowi temu nie można zapobiec za pomocą innych dostępnych środków.
3. Obcy cywilny statek powietrzny nie posiada żadnych osób na pokładzie lub na jego pokładzie znajdują się wyłącznie osoby zamierzające użyć tego statku jako środka ataku o charakterze terrorystycznym.

Ograniczeń tych nie stosuje się gdy dochodzi do bezpośredniego, gwałtownemu zamachu na życie lub zdrowie człowieka lub do uwolnienia zakładnika, a także w przypadku podejrzenia o:

• obecności na statku lub obiekcie pływającym urządzenia wybuchowego, 
• zamiarze niezwłocznego i nieuchronnego wykorzystania statku lub obiektu pływającego jako środka ataku o charakterze terrorystycznym.

W przypadku niezastosowania się przez obcy cywilny statek powietrzny o kategorii „Potwierdzony RENEGADE" do przewidzianych w ustawie środków zaradczych, dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych może podjąć decyzję o zniszczeniu intruza.

Nowe przepisy uszczegóławiają dotychczasowe przepisy, gdyż do możliwości zestrzelenia samolotu pasażerskiego w zagrożenia bezpieczeństwa państwa Trybunał Konstytucyjny odnosił się już w 2008 roku. W przegłosowanych wówczas przepisach przewidywano możliwość zestrzelenia samolotu.

Trybunał uznał wówczas ten zapis za niezgodny z konstytucją poodkreślając że wartości, które stanowią fundament europejskiej cywilizacji nie mogą być „zawieszone" w konkretnym kontekście sytuacyjnym.  Sędziowie trybunału argumentowali, że możliwa jest także walka z terroryzmem bez tak daleko idącej ingerencji w prawo do życia.

Do tamtego orzeczenia odwołał się obecnie rzecznik praw obywatelskich, według którego istnieją wątpliwości co do konstytucyjności wprowadzonego przepisu.

Z tego powodu Marcin Wiącek zwrócił się do senatorów o szczególnie wnikliwe pochylenie się nad ustawą.