...łamią prawa pracowników

Nasz dyżur na temat łamania praw pracowników wywołał ogromne emocje. Telefony nie milkły jeszcze przez kilka następnych dni. Dzwonili do nas przede wszystkim ochroniarze, którzy opowiadali, że pracują w karygodnych, urągających człowiekowi warunkach i robią to prawie za darmo. Jednak na siedzenie w domu - zupełnie bez pieniędzy - nie mogą sobie pozwolić.

Oto największe problemy ochroniarzy:
- Pracuję w agencji ochrony po 300 godzin w miesiącu - nocami, w niedziele i święta - za najniższą minimalną pensję.Zarabiam miesięcznie trochę ponad 600 zł - mówił Paweł z Bydgoszczy. - Oczywiście nie ma mowy o płaceniu za nadgodziny. W naszej firmie zdarzają się kontrole inspekcji pracy. Mało skuteczne, bo szef dysponuje dwoma grafikami: oficjalnym, który jest zgodny z prawem, aczkolwiek fikcyjny i nieoficjalnym, czyli obowiązującym pracowników ochrony. Często jesteśmy zastraszani.

Podobnie wypowiedziało się kilku innych pracowników tej samej agencji ochrony, np. pan Stefan zdradził, że szef miewa dziwne pomysły: - Zaproponował, że będzie nam płacił za harówkę ponad normę w takich przypadkach: 4,50 zł brutto na godzinę za pracę do 350 godzin miesięcznie, a jeśli będzie to więcej, dostaniemy pieniądze za nadgodziny. To była oczywiście nieoficjalna propozycja, w dokumentach mamy napisane, że pracujemy tylko 40 godzin w tygodniu. Kto nam pomoże?

Podobne skargi dotyczyły innych agencji ochrony. O sytuacji ochroniarzy powiadomiliśmy Państwową Inspekcję Pracy.

Beata Gołębiewska, zastępca okręgowego inspektora pracy w Bydgoszczy wyjaśnia na samym początku: - Już od dawna występujemy o zmianę przepisów, które dają wolną rękę pracodawcom. Podają oni często w umowie stawki godzinowe za pracę, więc ostatecznie może wyjść miesięcznie 899,10 zł brutto, czyli obecnie minimalna krajowa pensja. W sytuacji, gdy podwładny podpisze umowę z zaznaczeniem, że pracuje za minimalne wynagrodzenie, bez podawania stawek godzinowych, dodatek nocny mu się należy. Reguluje to ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Gołębiewska dodaje, że Kodeks pracy mówi wyraźnie: tydzień pracy w Polsce wynosi 40 godzin, a 48 z nadgodzinami, nie więcej.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu niepełnosprawnych (Dz. U. nr 123, poz. 123, poz. 776, ze zm.), czas pracy osoby zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wynosi siedem godzin na dobę i 35 tygodniowo. Jednak zgodnie z artykułem 16 tej samej ustawy, przepisów tych nie stosuje się do osób zatrudnionych przy pilnowaniu.

- W 2005 roku przeprowadziliśmy kontrole w dwóch firmach, na które wskazują Czytelnicy, w jednej byliśmy aż cztery razy - wspomina Gołębiewska. - Stwierdzaliśmy nieprawidłowości, kierowaliśmy do pracodawców decyzje i wnioski, które realizowano. Ludzie pracowali w godzinach nadliczbowych, za które wypłacano należne świadczenia. W tym roku skarg na te firmy nie było.

- Jeśli w pracy obowiązują dwa grafiki, musimy mieć na to dowód. Prosimy pracowników o wskazanie, jak dotrzeć do nieoficjalnych grafików - podsumowuje Gołębiewska.