Matura z matematyki CKE 5.05.2016 PODSTAWA Co na egzaminie? PRZECIEKI Nauczyciele zdradzają pytania

Krzysztof Płatek, nauczyciel języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Szkolnego im. Mikołaja Reja w Bielsku-Białej:

Miałem sen, że to ja pisałem egzamin maturalny, więc zdradziłem młodzieży, jaki przyśnił mi się temat. A był on taki: czy każdy utwór ze zbrodnią w tle musi mieć charakter literatury drugorzędnej. Powiedziałem więc im, żeby przygotowali się na jakiś utwór o charakterze kryminalnym. To może być na przykład Dostojewskiego „Zbrodnia i kara”, „Król Edyp”, „Lilie” Adama Mickiewicza i tak dalej. Dlatego, że w tej chwili, szczególnie na rozszerzeniu, jest jeden temat, który ma charakter eseistyczny - to esej, który maturzyści muszą rozważyć, do którego muszą się ustosunkować, potwierdzić tezę lub ją zanegować. Ja sobie wyimaginowałem właśnie taki, że literatura kryminalna jest najczęściej literaturą drugiego sortu, najczęściej tak ją postrzegamy, acz można by podjąć polemikę w drugą stronę, że niekoniecznie jest to gorsza literatura i utwory, o których wspomnieliśmy, mogłyby się pojawić.

Innych spekulacji nie mam, ale daję taką radę moim uczniom, jeśli za dużo nie czytali, żeby sobie przeczytali kilka utworów uniwersalnych. Na pewno uniwersalna jest „Dżuma” Alberta Camusa. Podpowiadam, żeby przeczytali kilka jego esejów „ Człowieka zbuntowanego”, „Mit Syzyfa” i tak dalej. One są na tyle uniwersalne - tam jest wszystko, cały świat - że da się je umieścić w rozmaitych kontekstach. Oczywiście każdy epos jest uniwersalny, więc powiedzmy znajomość „Iliady” byłaby absolutnie czymś idealnym, ale też przy okazji znajomość „Pana Tadeusza” jest w stanie sprawić, że absolutnie na każdy temat jestem w stanie odpowiedzieć.

W ostatnich latach tematy miały charakter lekturowy, a na rozszerzeniu to były zazwyczaj analizy porównawcze dwóch tekstów lirycznych i jakiś tekst najczęściej maturzystom nieznany o charakterze epickim. To mógł być esej czy tekst paraliteracki, który mieli rozważyć w kategoriach spierania się bądź potwierdzania zawartej tezy. W tej materii nic się nie zmienia.

Obecnie nie bardzo da się utrafić tematy. Kiedyś tak, ale teraz... Można strzelać - będzie „Lalka” Bolesława Prusa, ale to nie ma większego sensu. Kiedyś dało się trafić. Były rocznice, rozmaite okazje, jak Rok Herbertowski, więc można było mniemać, że będzie Herbert. Teraz się to nie sprawdza. Chyba że współcześni politycy coś na szybko wykombinowali i gdyby zmierzać za obecną linią myślenia politycznego, to sądziłbym, że będzie jakiś temat okołopatriotyczny lub patriotyczno-religijny nawet . Gdybym miał taki patriotyczno-religijny temat wymyślić , to wymyśliłbym na przykład taki: jakie postawy spośród znanych w literaturze uznałbym współcześnie za godne powielania. I może jakiś tekst z Sienkiewicza, bo jest Rok Sienkiewiczowski. „Potop” byłby chyba najlepszym tekstem, do którego można by się odwołać. (JAK)