Mizerne efekty śmieciowej rewolucji. Co się zmieniło?

Od lipca śmieci stały się własnością samorządów. Do nich należy teraz odbiór, zagospodarowanie i unieszkodliwianie odpadów. Wszyscy mieszkańcy muszą uiszczać opłatę, która pokrywa koszty systemu. Nowe przepisy miały sprawić, że nie będzie się nam opłacało wywozić śmieci do lasu lub wyrzucać na pobocze drogi. Dzięki niższym stawkom dla segregujących odpady miał też znacząco wzrosnąć poziom odzysku surowców wtórnych i liczba odpadków ulegających biodegradacji. Tyle teoria. W praktyce jest inaczej.

Nie zmalała liczba dzikich wysypisk. - Nie widać poprawy - mówi Marcin Kowallek, szef wydziału gospodarki komunalnej toruńskiego magistratu. Wynika to z tego, że w lasach śmiecą nie tylko mieszkańcy, ale również przedsiębiorstwa. Mają zawarte umowy z firmami wywozowymi, ale wciąż to, ile im płacą, zależy od wielkości pojemników na śmieci.

W niektórych gminach śmieci na dzikich wysypiskach jest więcej! - Chociaż prowadziliśmy kampanie edukacyjne i informacyjne, przypominaliśmy mieszkańcom, że odbieramy odpady w każdej ilości - mówi Andrzej Sołtysiak, dyrektor wydziału gospodarki komunalnej włocławskiego ratusza.

- Do lipca wywieźliśmy 42 tony śmieci z dzikich wysypisk, a od lipca do listopada natomiast 58 ton.

Przeczytaj także: Rewolucja śmieciowa w Kujawsko-Pomorskiem. W odpadkach nie utonęliśmy, ale... [zdjęcia]

Po wejściu przepisów w firmach wywozowych urywały się telefony. Mieszkańcy pytali, jak segregować i o terminy wywozu. Najbardziej narzekali na brak pojemników i worków.

Na firmy wywozowe czekały zaś niespodzianki. We Włocławku okazało się, że ponad tysiąc właścicieli nigdy nie miało umów na wywóz. Trzeba było wyposażyć ich w pojemniki.

- Telefonów jest już mniej - mówi Grzegorz Hoppe, prezes firmy Remondis, która wywozi śmieci z czterech bydgoskich sektorów. - Wszyscy są wyposażeni w worki oraz pojemniki. Wszystko też działa w przypadku logistyki odpadów.

Pojawiły się jednak nowe problemy. Hoppe wskazuje, że nie zmieniła się ilość segregowanych odpadów. W bydoskim Remondisie - spadła sprzedaż surowców wtórnych. - Mieszkańcy sortują trochę więcej odpadów, ale wrzucają bez przemyślenia produkty, których w poszczególnych pojemnikach być nie powinno - mówi Hoppe. Np. wszystko, co jest wykonane z plastiku. A tymczasem nie każdy materiał nadaje się do odzysku np. zabawki.

- W Bydgoszczy przydałaby się szeroka kampania informacyjna mówiąca szczegółowo o tym, które śmieci, gdzie powinny trafiać - mówi Hoppe. - Dzięki temu z pewnością wzrósłby poziom odzysku.

Kolejnym problemem jest kradzież surowców. Hoppe: - Docierają do nas sygnały, że zorganizowane grupy podjeżdżają do boksów przed śmieciarkami. Znają harmonogramy wywozów. Na tym etapie jakieś służby mogłyby nas wspomagać, np. straż miejska.

W Toruniu i Włocławku zaś wzrosła nie tylko liczba odpadów, ale też poziom odzysku. Sołtysiak: - Szczegóły poznamy po rozliczeniu roku. We Włocławku odpadów jest o 30 proc. więcej niż w 2012 r.- W Grudziądzu poziom odzysku wzrósł z 4 do 8 proc. - ocenia Rafał Chmielewski, szef zakładu usług komunalnych PUM.

Firmy wywozowe nie tylko odbierają śmieci. Muszą sprawdzać, czy mieszkańcy danej nieruchomości, którzy deklarowali segregację odpadów, wywiązują się z obowiązków.

- W przypadku zabudowy jednorodzinnej nie ma problemu z segregacją - mówi Sołtysiak. - Z administratorami budynków wielorodzinnych umówiliśmy się, że jak coś będzie nie tak, będziemy ich informować. Nie chcemy karać, ale edukować. W styczniu zaczynamy kolejną kampanię dla mieszkańców.

Samorządy mogą niesfornym mieszkańcom zwiększyć stawkę i pobierać opłaty jak za śmieci zmieszane. Ale nie korzystają z tych "kar". Na razie kończy się tylko na żółtych kartkach.

- Przesyłamy do urzędów informacje, które nieruchomości nie wywiązują się z obowiązków - mówi Chmielewski. - Wyciąganie konsekwencji wobec mieszkańców w okresie przejściowym, jaki mieliśmy w ostatnich miesiącach, byłoby jednak nie fair. Nam też nie udało się wypełnić bowiem wszystkich obowiązków na czas, np. dostarczyć pojemników i worków.

Ta pobłażliwość się wkrótce skończy. "Okres przejściowy" w Grudziądzu potrwa do końca roku. Taryfy ulgowej nie mają za to ci, którzy nie złożyli jeszcze deklaracji śmieciowych lub nie płacą za odpady. - Prędzej czy później uiszczą opłaty od lipca z odsetkami i kosztami windykacji - mówi Sołtysiak. Przykładowo: Grudziądz wystawił 482 upomnienia za lipiec i sierpień. 277 zostało opłaconych, a 205 na początku 2014 r. zostanie poddana dalszej windykacji.

- W tym tygodniu zostanie wysłana do mieszkańców kolejna partia upomnień za wrzesień i październik - mówi Magdalena Jaworska-Nizioł, rzecznik gru-dziądzkiego urzędu miasta.

Dopiero na początku 2014 r. - już po finansowym zamknięciu roku - okaże się, np. o ile wzrósł poziom odzysku i ile kosztują systemy śmieciowe w danych gminach. Wówczas także zapadną decyzje, czy opłaty za śmieci będą wymagały podwyżki lub też obniżki.

Na 144 gminy w regionie 140 wywiązało się z przeprowadzenia przetargu na wywóz i zagospodarowanie odpadów. - Cztery są w trakcie przetargu - mówi Bartłomiej Michałek, rzecznik wojewody. Chodzi o Koronowo, Chodecz, Piotrków Kujawski i gminę Golub-Dobrzyń. Ostatni z samorządów te obowiązki powierzył zakładowi budżetowemu. Teraz rozpisze przetarg na roczny kontrakt. Wystartuje w nim gminna spółka. - Trudno przewidzieć jednak, jaki będzie werdykt przetargu - mówi Marek Ryłowicz, wójt gminy Golub-Dobrzyń i podkreśla, że czerwcowe perturbacje nie przełożyły się na problemy z odbiorem odpadów w gminie.

Nieruchomości z Twojego regionu