Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Najstarsze licea ogólnokształcące w Polsce. Te mury pamiętają nawet kilkaset lat historii. Poznaj najstarsze szkoły

Barbara Wesoła
Barbara Wesoła
Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, kiedy pełniło funkcję Gimnazjum Męskiego. Zdjęcie datowane na okres 1920-1939.
Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, kiedy pełniło funkcję Gimnazjum Męskiego. Zdjęcie datowane na okres 1920-1939. NAC
Czy wiesz, że najstarsze liceum w Polsce ma ponad 800 lat? Liceum im. Ogólnokształcące im. marsz. Stanisława Małachowskiego, zwana popularnie w regionie Małachowianką to także jedno z najstarszych w Europie. Kolejne historyczne szkoły średnie w Polsce miały swoje początki w XIV wieku i później. Na liście 10 najstarszych liceów w Polsce, najmłodsze ma blisko 400 lat. Poznaj historię najstarszych liceów, które wciąż funkcjonują.

Spis treści

Licea ogólnokształcące w Polsce cieszą się popularnością

W roku szkolnym 2020/21 w Polsce działało 3287 liceów ogólnokształcących, w tym 2099 szkół publicznych. Do liceów wybierają się najczęściej uczniowie, którzy wiedzą, że na pewno chcą podjąć studia po maturze. Ich plany są jeszcze nieokreślone lub zupełnie ukierunkowane na zawody techniczne. W klasach o różnych profilach mogą uczyć się niektórych przedmiotów w trybie rozszerzonym, co ułatwia przygotowanie do matury. Popularne profile klas w liceach:

  • humanistyczny,
  • matematyczno-informatyczny,
  • biologiczno-chemiczny,
  • językowy,
  • matematyczno-fizyczny,
  • przyrodniczy.

Według danych GUS łączna liczba wszystkich uczniów liceów ogólnokształcących (ponad 744 tys. uczniów) była wyższa od liczby uczniów techników (łącznie ponad 647 tys. uczniów) o blisko 100 tys. Licea od zawsze cieszyły się dużą popularnością.

Najstarsze licea ogólnokształcące w Polsce

Licea ogólnokształcące w Polsce mają długą historię. Najstarsza szkoła ma ponad 840 lat! I nie jest to placówka w Krakowie, czy Warszawie, gdzie też przecież nie brakuje wiekowych szkół. Na przykład I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, założone w XVII wieku.

Tak wygląda obecnie Liceum Nowodworskiego w Krakowie
Tak wygląda obecnie Liceum Nowodworskiego w Krakowie Wikimedia Commons/Zygmunt_Put/CC BY-SA 4.0

Najstarsza i tym samym jedna z najstarszych w Europie szkoła średnia, a konkretnie liceum to płocki ogólniak (woj. mazowieckie) im. marsz. Stanisława Małachowskiego.

Najstarsze liceum w Polsce. Słynna szkoła w Płocku imienia marszałka Stanisława Małachowskiego. Tak wygląda obecnie.
Najstarsze liceum w Polsce. Słynna szkoła w Płocku imienia marszałka Stanisława Małachowskiego. Tak wygląda obecnie. Wikimedia Commons/Jolanta Dyr/CC BY-SA 3.0

Szkoły określane mianem najstarszych posiadają najczęściej zabytkowy gmach, chyba że przy odbudowach i remontach koniecznych ze względu np. na zniszczenia wojenne, postawiono nie zachowywać ich historycznego układu i charakteru.

Współczesna młodzież na co dzień spaceruje więc po schodach i korytarzach, którymi chodziło nawet kilkadziesiąt pokoleń. Niektóre szkoły nie zawsze pełniły tę samą funkcję. I Liceum Ogólnokształcące „Carolinum” w Nysie (woj. opolskie) utworzone w XVII wieku, przez wiele lat było budynkiem uczelni wyższej (seminarium, a potem kolegium jezuickim).

Liceum jednego z piękniejszych miast Opolszczyzny zlokalizowane w pięknym zabytkowym budynku. Dawniej kolegium jezuickie.
Liceum jednego z piękniejszych miast Opolszczyzny zlokalizowane w pięknym zabytkowym budynku. Dawniej kolegium jezuickie. Wikimedia Commons/Andrzej Otrębski/CC BY-SA 4.0

Podobną historię ma Liceum im Bolesława Chrobrego w Kłodzku (woj. dolnośląskie). Większość szkół tego typu w Polsce była przez wieki zakładana i prowadzona przez kościół.

W szkolnych budynkach prowadzono też koszary, szpitale, schroniska oraz w końcu różnego rodzaju placówki edukacyjne, zgodnie ze zmieniającymi się reformami.

Gdyby tylko mury mogły mówić, te w liceum im. Piotra Skargi w Pułtusku (woj. mazowieckie), które zostało założone w 1440 roku przez biskupa płockiego, mogłyby napisać książkę. Szkoła ta zmieniała swoją rolę wielokrotnie: od kolegium jezuickiego, przez szwedzkie koszary, zmianę w szkołę benedyktyńską, następnie kilkukrotne pożary, koszary napoleońskie, w końcu gimnazjum męskie, aby stać się szkołą koedukacyjną dopiero na początku lat 50. XX wieku.

Wiele szkół w Polsce ma równie bogatą historię. Według Stowarzyszenia na rzecz Najstarszych Szkół w Polsce można tak nazywać placówki, które istnieją od co najmniej stu lat.

Jednym z warunków bycia wpisanym na listę najstarszych szkół według wspomnianego stowarzyszenia jest zachowanie ciągłości charakteru edukacyjnego placówki. Wyjątki stanowią okresy, w których było to niemożliwe ze względu na burzliwą historię (wojny, rozbiory, przejęcia szkoły przez represyjne władze do innych celów).

Poznaj 10 najstarszych liceów ogólnokształcących w Polsce

  • rok założenia: 1180, I LO im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, Płock,
  • rok założenia: 1440, LO im. Piotra Skargi, Pułtusk,
  • rok założenia: 1551, LO im. Hugona Kołłątaja, Pińczów,
  • rok założenia: 1559, I LO im. Kazimierza Brodzińskiego, Tarnów,
  • rok założenia: 1568, I LO im. Mikołaja Kopernika, Toruń,
  • rok założenia: 1575, I LO im. MIkołaj Kopernika, Jarosław,
  • rok założenia: 1586, I LO im. Stanisława Staszica, Lublin,
  • rok założenia: 1588, I LO im. Bartłomieja Nowodworskiego, Kraków,
  • rok założenia: 1597, I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego, Kłodzko,
  • rok założenia: 1613, I LO Gostomianum, Sandomierz.

Lista dziesięciu najstarszych liceów ogólnokształcących w Polsce kończy się na początkach XVII wieku. Na liście opublikowanej przez Stowarzyszenie na rzecz Najstarszych Szkół w Polsce, według ostatnich danych, znajdują się 53 placówki.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści (5) - oszustwo na kartę NFZ

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Najstarsze licea ogólnokształcące w Polsce. Te mury pamiętają nawet kilkaset lat historii. Poznaj najstarsze szkoły - Strefa Edukacji

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska