Niezwykłe znalezisko na polach w okolicach Łysomic. To sensacja archeologiczna

Kręgi w zbożu, pamiątka po innej cywilizacji... Dalej pewnie będzie o kosmosie? Czemu nie, dzięki zdjęciom satelitarnym lub lotniczym można się przecież sporo dowiedzieć o tym, co jest pod ziemią. A z góry widać więcej niż z powierzchni gruntu. Człowiek, który stanie na środku pola, będzie widział bruzdy ziemi bądź falujące zboże. W zależności od warunków, rośliny mogą być jednak wyższe, bardziej zielone. Patrząc z góry, można zobaczyć, że te różnice układają się w konkretne kształty. Na przykład dlatego, że rosną w miejscu, w którym kiedyś był rów. Wpadały do niego różne rzeczy, ziemia stała się żyźniejsza.

W ten sposób z ziemi można czytać niczym z książki, odczytując historie nawet sprzed siedmiu tysięcy lat. Tyle bowiem mogą liczyć rondele odnalezione pod Łysomicami oraz pod Tylicami w gminie Łysomice. Odkrycia dokonali Mateusz Sosnowski z Instytutu Archeologii UMK oraz Jerzy Czerniec z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Czym są te rondele?

- Są to widoczne na powierzchni pola trzy kręgi o różnych średnicach, ale wspólnym środku - tłumaczy Mateusz Sosnowski. - W przypadku obiektu w Tylicach na zdjęciach satelitarnych widać najprawdopodobniej dwa ułożone w osi wejścia. Jedno skierowane jest na północny zachód, drugie na południowy wschód.

Budowle powstały w epoce kamienia. Składały się z wałów ziemnych otoczonych rowami i wzmocnionych palisadami. Czemu służyły? Tego dokładnie nie wiadomo. Mogły być miejscami spotkań, kultu, mogły też służyć obserwacjom nieba. W Europie udało się jak dotąd odnaleźć ok. 130 takich obiektów. Na terenie Polski jest ich jednak tylko kilka, siedem tysięcy lat temu nasze ziemie znajdowały się na peryferiach zamieszkanego przez ludzi świata. Znaleziska spod Łysomic są niezwykle ważne, ponieważ są pierwszymi rondelami zlokalizowanymi na wschód od Wisły.

W okolicach obecnych Łysomic w czasach neolitu musiała mieszkać spora, nieźle zorganizowana społeczność, która była w stanie zbudować dwa rondele. Ich ślady do dziś są widoczne na zdjęciach wykonanych z wysokości.

- Przeprowadziliśmy już weryfikację w terenie, skontaktowaliśmy się z wojewódzkim konserwatorem zabytków i właścicielami gruntów - mówi Mateusz Sosnowski. - Jesteśmy pełni nadziei przed kolejnymi etapami badań.

Będzie on wyglądał tak, jak badania średniowiecznej Nieszawy, prowadzone kilka lat temu w okolicach zamku dybowskiego. Pisząc w skrócie, archeolodzy prześwietlą ziemię przy pomocy różnych urządzeń elektronicznych. To pozwoli im uzyskać obraz tego, co na dużej przestrzeni znajduje się pod powierzchnią gruntu. Na sam koniec badacze planują także niewielkie wykopaliska sondażowe.

W tym roku jest to już drugi wielki sukces absolwentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Wcześniej Mateusz Sosnowski i Jerzy Czerniec, pracując w podobny sposób, trafili w Borach Tucholskich na relikty osady sprzed ponad dwóch tysięcy lat. Osiedle to, chociaż nie było ukryte pod wodą, zachowało się w doskonałym stanie. Badaczom udało się ustalić nawet układ pól oraz dróg.

Tam również konieczne są jeszcze kolejne badania, które może potwierdzą, że osada jest jedynym, całkowicie zachowanym i widocznym na powierzchni ziemi pradziejowym osiedlem ludzkim w Europie.