Nowotwory pierwszą przyczyną przedwczesnej śmierci Polaków. Kto temu winien?

W polityce zdrowotnej państwa onkologia musi znaleźć się na pierwszym miejscu. Dlaczego? Bo nowotwory stały się obecnie pierwszą przyczyną przedwczesnej śmierci Polaków, a ich liczba nadal szybko rośnie.

III Kongres Onkologii Polskiej zgromadził prawie 2 tys. lekarzy zajmujących się diagnostyką i leczeniem chorób nowotworowych. Mówiono o osiągnięciach (takowe są, mimo że statystki są niepokojące) i wyzwaniach. Postawiono też diagnozę dzisiejszego stanu systemu opieki onkologicznej.
Najważniejsze jednak wydają się wnioski dotyczące poprawy warunków leczenia nowotworów. Te zawarto w liście do ministra zdrowia Bartosza Arłukowicza.

Przeczytaj także:Centrum Onkologii w Bydgoszczy ma pomysł na walkę z rakiem

Wydawać by się mogło, że z rodzimą onkologią jest całkiem dobrze. Nie brakuje specjalistycznych szpitali (przykładem bydgoskie Centrum Onkologii, w którym leczą się nie tylko mieszkańcy Kujaw i Pomorza, ale również pacjenci z innych regionów kraju - stanowią aż 30 proc. wszystkich chorych). Jest również sprzęt do diagnostyki (tomografy, aparaty do obrazowania metodą rezonansu magnetycznego, pracownie pozytonowej tomografii emisyjnej - PET, które są już w 11 województwach). Dostępne są również sprawdzone schematy leczenia (chirurgia, chemioterapia i radioterapia).

Tymczasem sami lekarze przyznają, że pomimo zwiększenia w ostatnich latach nakładów i realizacji różnych zadań w zakresie walki z nowotworami, zasoby polskiej onkologii i uzyskiwane wyniki leczenia są dalece niezadowalające.

"Jest to szczególnie niepokojące w kontekście porównania naszej sytuacji do rozwiązań i wyników uzyskiwanych w krajach o podobnym poziomie rozwoju gospodarczego. Nadal chory na nowotwór ma większe szanse wyleczenia w Czechach, na Węgrzech i na Słowacji niż w Polsce" - uważają sygnatariusze listu.

W ocenie specjalistów różnice wynikają "prawdopodobnie nie tylko z wyższych nakładów finansowych, lepszej dostępności do nowoczesnych metod diagnostyki i terapii, ale przede wszystkim z lepszej organizacji opieki zdrowotnej".

W celu wypracowania centralnej strategii opieki onkologicznej w Polsce specjaliści proszą m.in. o:
powołanie stałej rady ds. opieki onkologicznej przy ministrze zdrowia;
pilne rozpoczęcie prac nad nowelizacją i kontynuacją Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, w kształcie odpowiadającym obecnym wyzwaniom.
Jest się o co bić. W ostatnich dwudziestu latach odsetek zgonów z powodu chorób nowotworowych zwiększył się w Polsce z 19 do 26 proc. (a np. we Francji - z 30 do 34 proc).

W 2009 r. w naszym kraju z chorobą nowotworową żyło prawie 320 tys. osób; odnotowano ponad 138 tys. nowych zachorowań. Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych wynosiła - 52 402 wśród mężczyzn i 40 895 wśród kobiet.

Jaki rak zabijał Polaków najczęściej? Dominującą przyczyną zgonu były nowotwory płuca - u mężczyzn odpowiadały za 1/3 zgonów; u kobiet liczba zgonów z tego powodu była większa niż spowodowanych przez raka piersi.

Zatrzymajmy się na chwilę na tym "nowym zjawisku". Jeszcze kilka lat temu Polki umierały przede wszystkim na raka piersi. Tymczasem obecnie ten nowotwór najczęściej panie atakuje (15 tys. nowych przypadków zachorowań rocznie), zabija natomiast rak płuca!

Prof. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie nie kryje, że przyczyna jest doskonale znana. To nałóg palenia sprawia, że kobiety coraz częściej umierają na raka płuca.

- Z rakiem płuc jest jak z bombą zegarową. Jeżeli ktoś pali papierosy dostatecznie długo, np. do 75. roku życia, to jego szansa zachorowania wzrasta do około 25 proc. Tak się, niestety, stało w przypadku pani Wisławy Szymborskiej - zdradził prof. Zatoński.

Przeżycia w raku płuca to około 10-12 proc. Oznacza to, że pierwsze 5 lat po rozpoznaniu choroby przeżywa zaledwie 10 proc. pacjentów. Szansa wyleczenia jest ciągle nieduża, szczególnie przy wykryciu rozbudowanego nowotworu.

- Ciągle najłatwiejszym, najprostszym i najtańszym sposobem na uniknięcie śmierci z powodu raka płuca jest rzucenie palenia - zauważa prof. Witold Zatoński.

Są i dobre wiadomości dotyczące zachorowań na raka. Specjaliści przypominają, że obecnie jest sześć nowotworów, których przeżycia 5-letnie wynoszą ponad 70 proc. Są to: chłoniak Hodgkina, rak piersi, rak trzonu macicy, ostra białaczka szpikowa u dzieci, rak jądra oraz rak tarczycy.

Nie wiemy, jaki będzie odzew na list czołówki polskich onkologów. Zanim doczekamy się jakiejkolwiek poprawy (niestety, kolejki w szpitalach onkologicznych też są) możemy sami sobie pomóc.
Dziś w internecie pojawi się nowy serwis społecznościowy dla chorych na raka (www.rakija.pl). Stworzyła go Fundacja Pozytywni w Sieci.

Portal nie będzie dotyczył wyłącznie chorób nowotworowych i problemów, z jakimi stykają się chorzy na raka. - Życie z rakiem to nie tylko sam rak. Nasi użytkownicy poza swoimi doświadczeniami z chorobą mogą się tu dzielić własnymi pasjami, zainteresowaniami i bieżącymi spostrzeżeniami na temat otaczającej ich rzeczywistości - twierdzą autorzy serwisu.

Rejestracja w serwisie rakija.pl będzie łatwa i darmowa. Również korzystanie ze wszystkich jego funkcji nie wiąże się z jakimikolwiek opłatami.

Członkowie fundacji chcieli, by nowy serwis pomagał również w podnoszeniu świadomości społecznej na temat chorób nowotworowych, która, ich zdaniem, jest w Polsce wciąż niewystarczająca.