- Spójrz Marek, Nowy Duninów należał kiedyś do Kujaw - zwraca moją uwagę Jerzy Bitnej, przewodnik z Regionalnego Oddziału PTTK "Szlak Brdy" w Bydgoszczy. W rzeczy samej - tak informuje ogromna tablica w dawnym wiślanym porcie opisująca historię i atrakcje turystyczne Nowego Duninowa oraz okolic.
Król określił granice
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu wydanego w roku 1346 przez Kazimierza Wielkiego, określającego granice pomiędzy Kujawami a leżącymi poza królestwem Mazowszem.
Duninów należał do Kujaw, zaś położona kilka kilometrów na wschód wieś Brwilno - do Mazowsza. W roku 1407 na zjeździe w Łęczycy sędzia generalny krakowski Jan z Oleśnicy odrzucił roszczenia księcia płockiego Siemowita IV do Duninowa.
W roku 1414 po moście łyżwowym (pływającym) pod Duninowem przeprawiały się wojska Władysława Jagiełły wracające z wyprawy przeciwko Krzyżakom.
Wśród zarządzających wsią do roku 1793 (II rozbiór Polski) wymienia się: Piotra Oporowskiego (wojewoda łęczycki), Mikołaja Kościeleckiego ze Skępego, przedstawicieli rodu Kretkowskich, Gostomskich i Biesierskich.
Majątek Blüchera
W roku 1796 król Prus Wilhelm II obdarował dobrami duninowskimi feldmarszałka Gebharda Leberechta von Blüchera - późniejszego dowódcę koalicji antynapoleońskiej pod Waterloo w roku 1815.
Jednak już w roku 1804 majątek nabył Gotthilf Christoph Struensee - dyrektor banku w Elblągu.
Albrecht - dobroczyńca
W roku 1829 majątek przeszedł na własność Karola Albrechta Wilhelma von Ike. Karol Albrecht rozpoczął wielkie inwestycje - powstało wiele budynków gospodarskich i mieszkalnych, nowych folwarków prowadzących hodowlę rasowych koni, bydła i owiec. W okolicznych lasach powstał rezerwat, w którym hodowano bażanty (zlikwidowany w 1940 r.).
W roku 1846 w majątku Ike -Duninowskich powstała prywatna cukrownia, której ostatnim właścicielem (1903-04) było Towarzystwo Akcyjne Fabryka Cukru i Rafineria "Leonów". Wybudowano wtedy port wiślany obsługujący fabrykę. Można rzec, że wszystko, co piękne i ciekawe w Duninowie, zawdzięczamy Ike - Duninowskim.
A jednak właśnie wtedy - dokładniej w roku 1867 - miejscowość przestała formalnie należeć do Kujaw.
Zameczek i pałace
Z funduszy Ike - Duninowskich zbudowano w latach 1835-40 neogotycki zameczek. Wzniesiono go na planie litery "T" z kolistą czterokondygnacyjną wieżą od wschodu. Jest to budowla dwukondygnacyjna z mieszkalnym poddaszem, podpiwniczona. Sala na piętrze pełniła w czasach pruskich rolę kaplicy ewangelickiej. W czasach świetności zameczek otoczony był stawami (dziś osuszonymi).
Po II wojnie światowej urządzono tu hotel PTTK i kino. W roku 1959 obiekt wpisano na listę zabytków. Obecnie jest własnością prywatną.
We wsi znajdują się jeszcze trzy inne godne uwagi zabytki. Spójrzmy najpierw na eklektyczny pałacyk wzniesiony na planie prostokąta - z odchylonym o 60 stopni prawym skrzydłem. Powstał pod koniec XVIII wieku jako dwór. W roku 1829 został przebudowany na pałacyk myśliwski i powiększony.
Neorenesansowy pałac główny powstał w latach 1862-76. Posiada dwie kondygnacje i podpiwniczenie. W tym samym czasie powstał park krajobrazowy.
Droga wjazdowa do pałacu wiodła aleją lipową. Rosną tu także dęby, klony, kasztanowce, olchy i świerki. Wypatrzyć można także gatunki obce: pomnikowe platany klonolistne i świerk sitkarski.
Kościół parafialny pw. NMP wzniesiono w latach 1901-10 Na cmentarzu znajduje się kaplica z lat 30. XIX wieku. Jest tu także kaplica grobowa rodziny Ike-Duninowskich z połowy XIX stulecia.
