https://pomorska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

O tym, jak bibulić bez felera. Powstał słownik gwary kujawskiej

(dan)
"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku.
"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku. ilustracja z książki
- Mowa kujawska jest obecnie już bardzo szczątkowa, prawie w zaniku - wyznaje dr Katarzyna Podczaska. Dlatego też zapadła decyzja o tym, by wydać słownik, który tę piękną gwarę przypomni.

"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku.

- Pomysł narodził się w trakcie spisywania i zbierania legend kujawskich. Niektóre były opowiadane i zapisane w gwarze kujawskiej. Wtedy nie znałam jej zasad i zrozumienie ich było dla mnie trudnością. Musiałam szukać, albo konsultować ich znaczenie - opowiada dr Katarzyna Podczaska.

Wówczas pojawiła się myśl, by stworzyć słownik gwary kujawskiej. - Zależało mi na zachowaniu dla potomnych tych właśnie starych, dawno zapomnianych i obecnie nieużywanych słów. Nawet w rozmowach z mieszkańcami wsi kujawskich nie znali już ich znaczenia. Mowa kujawska jest obecnie już bardzo szczątkowa, prawie w zaniku. Takie czasy: postęp, wykształcenie, cywilizacja, internet - tłumaczy.

Czytaj też: Legendy kujawskie na 500 stronach

W poszukiwaniu słówek przeglądała Dziennik Kujawski, dodatek "Piast", utwory Jana Kasprowicza, a zwłaszcza Franciszka Becińskiego - ludowego poety z Pilichowa, który już w latach 30. XX wieku narzekał, że nie może pisać gwarą kujawską, bo już wówczas była w zaniku. Najstarsze słówka, do których dotarła, pochodzą z lat 80. i 90. XIX wieku.

Na początku chciała stworzyć 40-stronicową książeczkę. Wydana pozycja ma 64 strony. Liczba słówek jednak systematycznie wzrasta. Dziś mogłaby już stworzyć dwa razy bardziej obszerny zbiór.

- Mam nadzieję, że za kilka lat ukaże się prawdziwy, duży słownik gwary. Obecnie jestem w trakcie wielkiego objazdu Kujaw. Robię zdjęcia zabytków, zbieram legendy, słówka, stare zdjęcia. Chciałabym dożyć takich czasów, by nasze kujawskie dziedzictwo było postrzegane jako coś unikalnego, wartościowego, godnego zachowania i szacunku - wyznaje.

"Z wielką przyjemnością oddajemy w państwa ręce opracowanie, dzięki któremu przeniesiecie się do początku XIX wieku i ujrzycie bogactwo mowy, jaką posługiwali się nasi ojcowie i dziadowie. Nasza kujawska gwara to obfitość pięknych słów i określeń, wielu z nich już nie stosujemy, ale niektóre przetrwały i funkcjonują do dzisiejszego dnia" - pisze Paweł Drzażdżewski, prezes Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania "Czarnoziem na Soli". Bo to właśnie ta organizacja zdecydowała się wydać tę potrzebną na kujawskim rynku książkę.

Książki można otrzymać w siedzibie LGD przy ul. Poznańskiej 345A w Inowrocławiu (budynek starostwa - pokój nr 130).

Czytaj e-wydanie »

Komentarze 30

Komentowanie zostało tymczasowo wyłączone.

Podaj powód zgłoszenia

S
Sambor

Oskar Kolberg, Kujawy T- 1... polecam

G
Gość
W dniu 15.02.2018 o 22:12, mtkiae napisał:

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

Pół na pół 

G
Gość
W dniu 15.02.2018 o 22:12, mtkiae napisał:

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

Ja tam wiekszych roznic nie widze miedzy Kujawiokami z obu stron dawnej granicy, np. Radziejow (Kongresowka) i Kruszwica (Prusoki)
m
mtkiae
W dniu 02.08.2013 o 12:00, Gość napisał:

Kujawy obumarły w ramach repolonizacji i napływu ludności z kongresówy

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

G
Gość

No dobra, na dobra sprawę do zwycięskich powstan można dodac jeszcze III Powstanie na Gornym Slasku.

G
GrossPolen
W dniu 19.02.2015 o 09:50, Gość napisał:

16 lutego podpisano rozejm w Trewirze, który w życie wszedł 18 lutego 1919 roku. Nikt z Wos ło tym niy pamiynto? To był koniec jedynego zwycięskiego Powstania!

 

to nie było jedyne zwycięskie powstanie - trzeba jeszcze wspomnieć rok 1806 i powstanie Wielkopolan pod wodzą J.H.Dąbrowskiego.

G
Gość

16 lutego podpisano rozejm w Trewirze, który w życie wszedł 18 lutego 1919 roku. Nikt z Wos ło tym niy pamiynto? To był koniec jedynego zwycięskiego Powstania!

h
hihi

To pojedz do mniejszej miejscowości - przekonasz się:-)

Zreszta wielu mieszkańcom Kujaw wydaje się, ze mowia  literackim polskim, ale tak naprawdę wtracaja kujawskie słowa: jo, burtnik, nygus, pozbadl, podwyrko, blauka, bamber, brynda czy bryndziorz, bojał, stojał, szntytka, statki, toć, leberka, knyp, lofry, sekulory, glajda, miungwa, gzub. Tego jest dużo więcej:-)

G
Gość

Szkoda, że gwara kujawska nie jest żywa tak jak na Podhalu, na Podlasiu, Kaszubach czy Lubelszczyźnie

@

Naszóm gwaróm kożdy  Kujawiok umiy godać ino niy kożdy ło tym wiy, bo wiynszkosć w dómu  mówila literackim językiem!

o
obserwator
W dniu 16.12.2013 o 19:40, Gość napisał:

"Gamaja nie bryngoli" to nie słownik gwary pakoskiej?, kujwaskiej? tylko slang uczniowski

Oto przykład motywowania młodzieży do aktywności. Do interesowania się regionem. Nie myślałem, że takie ścierwa tutaj hejtują. Z artykułu prasowego wynika, że na szczęście, znaleźli się mądrzejsi od głupka z 16 grudnia i docenili.

U
U2

Zawsze znajdzie się paru lokalnych szowinistów, na szczęście widać ich głównie w internecie.

K
Kal El

Naprawde jest "twarda"? Ja mam takie zdanie o  godce Slonzokow, hehe. Słów pochodzenia niemieckiego nie ma aż tak dużo w gwarze kujawskiej.  Właściwie to takie słowa i zwroty są we wszystkich dialektach czy gwarach miejskich, bo osadnictwo niemieckie to nie tylko zabór pruski, ale również Galicji, Kongresówka czy Kresy, a oprócz tego między Polakami żyły miliony Żydów, którzy mówili w jidysz, a to przecież taka odmiana języka niemieckiego zapisywana hebrajskimi literkami.

G
Gość
Oj dajcie spokój ja miałem dziadka spod Terespola, a jego matka to krakowiaczka Tak nawiasem mówiąc moi przodkowie należeli do drobnej szlachty , natomiast mój ojciec i jego rodzina to typowi kujawiacy(przodkowie to mieszczanie lub chłopi) i jakoś żadnego konfliktu z tego powodu nie ma. Ja uważam,że jeśli ktoś stwarza takie problemy to nie ma co robić i przeszkadza mu wszystko po kolei.
G
Gość

Gwara kujawska nie jest ładna. Nie ma wdzięku, finezji. Jest "twarda", co pokazuje, niestety, wpływ niemczyzny

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska