https://pomorska.pl
reklama

O tym, jak bibulić bez felera. Powstał słownik gwary kujawskiej

(dan)
"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku.
"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku. ilustracja z książki
- Mowa kujawska jest obecnie już bardzo szczątkowa, prawie w zaniku - wyznaje dr Katarzyna Podczaska. Dlatego też zapadła decyzja o tym, by wydać słownik, który tę piękną gwarę przypomni.

"Mały słownik gwary kujawskiej" opracowany przez dr Katarzynę Podczaską z pewnością pomoże nam bez felera (bezbęłdnie) bibulić (pisać) i gadać (mówić) po kujawsku.

- Pomysł narodził się w trakcie spisywania i zbierania legend kujawskich. Niektóre były opowiadane i zapisane w gwarze kujawskiej. Wtedy nie znałam jej zasad i zrozumienie ich było dla mnie trudnością. Musiałam szukać, albo konsultować ich znaczenie - opowiada dr Katarzyna Podczaska.

Wówczas pojawiła się myśl, by stworzyć słownik gwary kujawskiej. - Zależało mi na zachowaniu dla potomnych tych właśnie starych, dawno zapomnianych i obecnie nieużywanych słów. Nawet w rozmowach z mieszkańcami wsi kujawskich nie znali już ich znaczenia. Mowa kujawska jest obecnie już bardzo szczątkowa, prawie w zaniku. Takie czasy: postęp, wykształcenie, cywilizacja, internet - tłumaczy.

Czytaj też: Legendy kujawskie na 500 stronach

W poszukiwaniu słówek przeglądała Dziennik Kujawski, dodatek "Piast", utwory Jana Kasprowicza, a zwłaszcza Franciszka Becińskiego - ludowego poety z Pilichowa, który już w latach 30. XX wieku narzekał, że nie może pisać gwarą kujawską, bo już wówczas była w zaniku. Najstarsze słówka, do których dotarła, pochodzą z lat 80. i 90. XIX wieku.

Na początku chciała stworzyć 40-stronicową książeczkę. Wydana pozycja ma 64 strony. Liczba słówek jednak systematycznie wzrasta. Dziś mogłaby już stworzyć dwa razy bardziej obszerny zbiór.

- Mam nadzieję, że za kilka lat ukaże się prawdziwy, duży słownik gwary. Obecnie jestem w trakcie wielkiego objazdu Kujaw. Robię zdjęcia zabytków, zbieram legendy, słówka, stare zdjęcia. Chciałabym dożyć takich czasów, by nasze kujawskie dziedzictwo było postrzegane jako coś unikalnego, wartościowego, godnego zachowania i szacunku - wyznaje.

"Z wielką przyjemnością oddajemy w państwa ręce opracowanie, dzięki któremu przeniesiecie się do początku XIX wieku i ujrzycie bogactwo mowy, jaką posługiwali się nasi ojcowie i dziadowie. Nasza kujawska gwara to obfitość pięknych słów i określeń, wielu z nich już nie stosujemy, ale niektóre przetrwały i funkcjonują do dzisiejszego dnia" - pisze Paweł Drzażdżewski, prezes Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania "Czarnoziem na Soli". Bo to właśnie ta organizacja zdecydowała się wydać tę potrzebną na kujawskim rynku książkę.

Książki można otrzymać w siedzibie LGD przy ul. Poznańskiej 345A w Inowrocławiu (budynek starostwa - pokój nr 130).

Czytaj e-wydanie »

Komentarze 30

Komentowanie zostało tymczasowo wyłączone.

Podaj powód zgłoszenia

S
Sambor

Oskar Kolberg, Kujawy T- 1... polecam

G
Gość
W dniu 15.02.2018 o 22:12, mtkiae napisał:

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

Pół na pół 

G
Gość
W dniu 15.02.2018 o 22:12, mtkiae napisał:

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

Ja tam wiekszych roznic nie widze miedzy Kujawiokami z obu stron dawnej granicy, np. Radziejow (Kongresowka) i Kruszwica (Prusoki)
m
mtkiae
W dniu 02.08.2013 o 12:00, Gość napisał:

Kujawy obumarły w ramach repolonizacji i napływu ludności z kongresówy

Ale nie zapominaj że wschodnie kujawy,min.włocławek,ciechocinek, to też kujawy

G
Gość

No dobra, na dobra sprawę do zwycięskich powstan można dodac jeszcze III Powstanie na Gornym Slasku.

G
GrossPolen
W dniu 19.02.2015 o 09:50, Gość napisał:

16 lutego podpisano rozejm w Trewirze, który w życie wszedł 18 lutego 1919 roku. Nikt z Wos ło tym niy pamiynto? To był koniec jedynego zwycięskiego Powstania!

 

to nie było jedyne zwycięskie powstanie - trzeba jeszcze wspomnieć rok 1806 i powstanie Wielkopolan pod wodzą J.H.Dąbrowskiego.

G
Gość

16 lutego podpisano rozejm w Trewirze, który w życie wszedł 18 lutego 1919 roku. Nikt z Wos ło tym niy pamiynto? To był koniec jedynego zwycięskiego Powstania!

h
hihi

To pojedz do mniejszej miejscowości - przekonasz się:-)

Zreszta wielu mieszkańcom Kujaw wydaje się, ze mowia  literackim polskim, ale tak naprawdę wtracaja kujawskie słowa: jo, burtnik, nygus, pozbadl, podwyrko, blauka, bamber, brynda czy bryndziorz, bojał, stojał, szntytka, statki, toć, leberka, knyp, lofry, sekulory, glajda, miungwa, gzub. Tego jest dużo więcej:-)

G
Gość

Szkoda, że gwara kujawska nie jest żywa tak jak na Podhalu, na Podlasiu, Kaszubach czy Lubelszczyźnie

@

Naszóm gwaróm kożdy  Kujawiok umiy godać ino niy kożdy ło tym wiy, bo wiynszkosć w dómu  mówila literackim językiem!

o
obserwator
W dniu 16.12.2013 o 19:40, Gość napisał:

"Gamaja nie bryngoli" to nie słownik gwary pakoskiej?, kujwaskiej? tylko slang uczniowski

Oto przykład motywowania młodzieży do aktywności. Do interesowania się regionem. Nie myślałem, że takie ścierwa tutaj hejtują. Z artykułu prasowego wynika, że na szczęście, znaleźli się mądrzejsi od głupka z 16 grudnia i docenili.

U
U2

Zawsze znajdzie się paru lokalnych szowinistów, na szczęście widać ich głównie w internecie.

K
Kal El

Naprawde jest "twarda"? Ja mam takie zdanie o  godce Slonzokow, hehe. Słów pochodzenia niemieckiego nie ma aż tak dużo w gwarze kujawskiej.  Właściwie to takie słowa i zwroty są we wszystkich dialektach czy gwarach miejskich, bo osadnictwo niemieckie to nie tylko zabór pruski, ale również Galicji, Kongresówka czy Kresy, a oprócz tego między Polakami żyły miliony Żydów, którzy mówili w jidysz, a to przecież taka odmiana języka niemieckiego zapisywana hebrajskimi literkami.

G
Gość
Oj dajcie spokój ja miałem dziadka spod Terespola, a jego matka to krakowiaczka Tak nawiasem mówiąc moi przodkowie należeli do drobnej szlachty , natomiast mój ojciec i jego rodzina to typowi kujawiacy(przodkowie to mieszczanie lub chłopi) i jakoś żadnego konfliktu z tego powodu nie ma. Ja uważam,że jeśli ktoś stwarza takie problemy to nie ma co robić i przeszkadza mu wszystko po kolei.
G
Gość

Gwara kujawska nie jest ładna. Nie ma wdzięku, finezji. Jest "twarda", co pokazuje, niestety, wpływ niemczyzny

Wybrane dla Ciebie

Czerwcowa waloryzacja emerytur - jest nowy wskaźnik. Tak urosną świadczenia od lipca

Czerwcowa waloryzacja emerytur - jest nowy wskaźnik. Tak urosną świadczenia od lipca

Tym osobom należy się prawie 350 złotych dodatku do emerytury. Oto zasady wypłaty

Tym osobom należy się prawie 350 złotych dodatku do emerytury. Oto zasady wypłaty

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska