Odzyskaj kontrolę – zbadaj się! Trwa coroczna akcja Siła KobieTY

Nasza akcja „Siła KobieTY” ma na celu zwrócić uwagę na temat badań profilaktycznych dla kobiet. Dużo mówi się o tym, że profilaktyka ratuje życie, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlaczego więc nadal tak wiele kobiet nie korzysta z możliwości wykonywania badań?

Możemy usłyszeć różne argumenty, wymówki, próby racjonalizacji takiej postawy. Często jednak kryje się za tym po prostu lęk przed chorobą. Włączamy myślenie magiczne – jeśli będę omijać ten temat, to nie zachoruję. Stosujemy różne mechanizmy obronne i próbujemy tym samym, odsunąć od siebie myśl o wizycie w gabinecie lekarskim. Odkładamy umówienie się na badania – zrobię to jutro, za tydzień, w przyszłym miesiącu.
I nagle mija rok i kolejny rok... Często również przeciwstawiamy jednostkowe przykłady, które nijako uprawomocniają nasze wybory, doniesieniom statystycznym, np. moja babcia nigdy nie miała żadnych badań profilaktycznych, ma 96 lat i czuje się świetnie.
Lub przeciwnie - koleżanka chodziła co roku do lekarza i proszę bardzo, wyhodowała sobie raka. Więc może i tak nie warto tego robić.

Dlatego nierzadko kobietom, które regularnie korzystają z badań profilaktycznych i zachorują, towarzyszy rozczarowanie, żal, poczucie niesprawiedliwości. Przecież wszystko regularnie sprawdzały, skąd więc ta choroba? Musimy pamiętać, że profilaktyka nie ma na celu zabezpieczać nas przed rakiem. Ona pozwala wykryć chorobę na jak najwcześniejszym etapie, co daje dużo większe szanse na powrót do zdrowia.
Niektóre z nas zakładają po prostu, że nic się przecież nie dzieje. Zwłaszcza jeśli np. odżywiamy się zdrowo, ćwiczymy, unikamy używek.

Profilaktyka ukierunkowana na utrzymanie i potęgowanie zdrowia, poprzez prowadzenie prozdrowotnego stylu życia, jest ważna, ale niewystarczająca. Obok niej powinny znaleźć się badania profilaktyczne w gabinecie lekarskim. Nie chroni nas również młody wiek. Często młode, dwudziesto-, trzydziestoletnie kobiety żyją w przekonaniu, że choroba nowotworowa dotyczy jedynie osób starszych. Niestety wiek zachorowań na raka wciąż się obniża. Widzę to w moim gabinecie, do którego trafiają młode kobiety z rakiem piersi.

Słyszę też czasem: „Nie badam się, bo nie chcę wiedzieć. Jak się zbadam, to na pewno mi coś wyjdzie”.
To kolejny mit zakładający, że badanie równa się wykryciu choroby. Dzięki profilaktyce, polegającej na samobadaniu i wykonywaniu badań w gabinecie lekarskim, możemy sprawować kontrolę nad naszym zdrowiem, a tym samym życiem. Zwykle chcemy mieć wpływ na pracę, wychowanie dzieci, finanse, relacje i podejmujemy szereg działań, aby go utrzymać. W przypadku choroby boimy się jednak stanąć twarzą w twarz z ewentualnym problemem.
Czy nie wynika to z błędnego przekonania, że rak zawsze jest chorobą śmiertelną? Nie myślimy sobie: jak wykryję raka, to go wyleczę, tylko: jak coś mi znajdą, to umrę.
Często powtarzam, że w świadomości społecznej istnieje podział na raka i pozostałe choroby. Choroby nowotworowe kojarzą nam się jednoznacznie z cierpieniem, bardzo niekorzystnym rokowaniem, śmiercią. Myśl o chorobie nowotworowej nas paraliżuje. A prawda jest taka, że wcześnie wykryty nowotwór daje obecnie dużą szansę na wyzdrowienie. Moi pacjenci są dowodem na to, że raka się skutecznie leczy.

Kobiety potrafią rok chodzić z guzem piersi wykrytym pod prysznicem - bez dalszych badań. Bo może to zniknie, może to tylko torbiel. Czy takie podejście naprawdę przynosi ulgę? Lepiej nie wiedzieć?
Nie wierzę, że osoba, która zauważy u siebie jakieś niepokojące objawy, potrafi zupełnie o tym nie myśleć. W tyle głowy cały czas pojawiają się pytania: Czy to coś groźnego? Czy samo zniknie? A co, jeśli nie zniknie? W ten sposób fundujemy sobie chroniczny stres, który powoduje, że trudno nam planować, marzyć, cieszyć się życiem. Pojawiają się kłopoty ze snem, utrata apetytu, zaburzenia koncentracji, wahania nastroju, zmniejszenie odporności organizmu. Błędne koło, ponieważ te objawy sprzyjają rozwojowi choroby nowotworowej.

Co sprawia, że dominującym odczuciem w takich sytuacjach jest właśnie ten lęk, który paraliżuje nasze dalsze działania?
Czynników warunkujących nasz stosunek do badań profilaktycznych jest bardzo dużo. To kwestia temperamentu, osobowości, ale również doświadczeń związanych ze zdrowiem i chorobą, naszej wiedzy, przekonań. Znaczenie ma też poziom wykształcenia, płeć, sytuacja ekonomiczna, zawodowa, rodzinna. Niezwykle ważna jest sieć wsparcia – czy mamy kogoś, kto powie: „jestem przy tobie, pójdziemy razem, będę stać za drzwiami gabinetu lekarskiego i czekać na ciebie”.
Nadal jeszcze wiele kobiet z dużą dbałością podchodzi do pilnowania zdrowia wszystkich dookoła: dzieci, partnera, rodziców – siebie stawiając na ostatnim miejscu.

W literaturze jest bardzo trafne określenie – syndrom przypalonego tosta. Robimy tosty dla całej rodziny i te dobre, ładne, które się udały są dla innych, a dla sobie zostawiamy przypalonego. Bo przecież najważniejsze, aby zadbać o bliskich. Podobnie bywa z podejściem do zdrowia. Stomatolog dla dziecka, badania dla męża, sanatorium dla rodziców – tu wszystko mamy dopilnowane. Tylko co z nami? Zapominamy, że troszcząc się o siebie, będziemy również dla innych.
Niestety jednym z powodów, które odsuwają nas od badań, są wcześniejsze złe doświadczenia z gabinetów lekarskich. Wiele kobiet, z którymi rozmawiam, np. od lat nie chodzi przez to do ginekologa.

W tej sytuacji mogę powiedzieć jedno – należy zmienić lekarza lub przychodnię. Doświadczenia związane z gabinetami lekarskimi są najróżniejsze – od wdzięczności za troskę, uratowanie życia, po żal z powodu złego traktowania, braku empatii itp. Tak się dzieje i jako pacjenci niewiele możemy na to poradzić. Ale nie powinniśmy tym samym przestawać chodzić na badania, pozbawiać się szansy na zdrowie. Ono jest priorytetem. Często pacjenci mówią też, że nie ma sensu zapisywać się na badania, bo są straszne kolejki. W przypadku profilaktyki zdrowotnej kobiet wcale nie jest tak źle. Mammobusy czekają, badania cytologiczne i USG są dostępne, a regularne samobadanie piersi jest w naszej gestii. Statystyki niestety pokazują, że wciąż zbyt mało kobiet z tego korzysta.

Co więc jeszcze powinno się robić, żeby to zmienić?
Ważne jest, żeby wychowanie do profilaktyki stało się częścią wychowania ogólnego. Ta problematyka powinna być poruszana zarówno w domu rodzinnym, jak i w szkołach. Obok istotnych wartości przekazywanych dziecku muszą znaleźć się również te związane ze zdrowiem, jego utrzymywaniem i potęgowaniem. Dzieci, które obserwują swoich rodziców stosujących się do zaleceń profilaktyki chorób, zapewne będą to naśladować. A wzmocnienie tego poprzez oddziaływania szkoły pozwoli na ukształtowanie u młodych ludzi postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie. Pamiętajmy, że w świetle naukowych dowodów profilaktyka zyskuje rangę medycyny przyszłości.
Prowadząc zajęcia z profilaktyki chorób w szkołach, zwracam uwagę na odpowiedzialność za zdrowie partnera. Zapytaj swoją dziewczynę, czy regularnie bada piersi, przypomnij chłopakowi o comiesięcznym profilaktycznym badaniu jąder. Miłość i bliskość oznaczają również wzajemną troskę o zdrowie. Pamiętajmy, aby się w tym wspierać.

Poznaj kobiety z Kujaw i Pomorza, które pokonały (lub nadal walczą) z nowotworem piersi. Zobacz niezwykłą wystawę zdjęć, której bohaterki pokazują siłę, nadzieję i wytrwałość oraz to, że mimo walki z chorobą, nadal można prowadzić normalne życie, mieć pasje i marzenia.
WYSTAWĘ OBEJRZYSZ W DNIACH 17-30 PAŹDZIERNIKA:

• w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu

• online na pomorska.pl/silakobiety, expressbydgoski.pl/silakobiety i nowosci.com.pl/silakobiety

  24-30 PAŹDZIERNIKA:

• w BYDGOSZCZY — Centrum Handlowe Focus

• w TORUNIU — Centrum Handlowe Plaza

• we WŁOCŁAWKU — Centrum Handlowe Wzorcownia

• w INOWROCŁAWIU — Galeria Solna

• w GRUDZIĄDZU — Galeria Grudziądzka

Partnerzy akcji Siła KobieTY