Oficjalne oświadczenie Teatru Polskiego w sprawie skandalu wokół spektaklu

_Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy jest organizatorem międzynarodowego Festiwalu Prapremier, którego głównym celem i zadaniem jest prezentacja najnowszych zjawisk polskiej i światowej dramaturgii oraz przedstawianie nowych estetyk teatralnych. W swej 15 letniej historii stał się miejscem promocji wielu istotnych zjawisk teatralnych oraz ważnym wydarzeniem dla Bydgoszczy, przybliżającym publiczności teatralnej miasta najnowszy teatr.
W tegorocznej edycji Festiwalu Prapremier bierze udział 11 teatrów z Polski i zagranicy, m.in. z Niemiec, Słowenii, Chorwacji, Szwajcarii, Czech, Grecji. Wśród zaproszonych gości znajdują się tak ważne dla europejskiej kultury instytucje jak HAU Hebbel am Ufer, Slovensko Mladinsko Gledališče, International Institute of Political Murder, Schaubühne am Lehniner Platz, Blitz Theatre Group, Divadlo Na zábradlí, Vasistas Theatre Group, Onassis Cultural Centre, TR Warszawa, Łaźnia Nowa. Szerokie grono artystów składa się z twórców z Polski, Szwajcarii, Grecji, Syrii, Rumunii, Słowenii, Chorwacji, Niemiec.

W trakcie festiwalu pokazany został spektakl „Naše nasilje, vaše nasilje” w reż. Olivera Frljića, powstały w koprodukcji najważniejszych europejskich instytucji teatralnych i festiwali, HAU Hebbel am Ufer, Slovensko Mladinsko Gledališče, Wiener Festwochen, Kunstfest Weimar, Zürcher Theaterspektakel i Hrvatsko Narodno Kazalište Ivana Pl. Zajca, oparty na nietłumaczonym na język polski eseju Petera Weissa „Estetyka oporu”.
Motywem przewodnim spektaklu Olivera Frljića, dotyczącego przemocy Europy wobec reszty świata, nie jest Polska, ani chrześcijaństwo, a relacje Zachodu i Europy z krajami globalnego Południa, oparte na przemocy, konflikcie i wyzysku. Sam spektakl teatralny jest wielowymiarowym dziełem sztuki, jednym z mocniejszych głosów przeciwko przemocy i hipokryzji działań w obronie rzekomej godności narodu i wiary oraz bezwzględną wiwisekcją europejskich elit. Odebrany został przez festiwalową publiczność niezwykle pozytywnie, gorąco, tak jak na to zasługiwało ważne wydarzenie artystyczne, przy długotrwałym aplauzie po jego zakończeniu.
Uproszczona i zwulgaryzowana krytyka spektaklu w mediach nie ma nic wspólnego z jego artystycznym kształtem i jest niezgodna z wymową sztuki. Przejaskrawianie opisu scen wyjętych z kontekstu, widzianych w oderwaniu od dramaturgicznych sekwencji, bez uwzględnienia ich tonacji, konwencji i formy, a także bez rozróżnienia pomiędzy wymiarem symbolicznym i metaforycznym a realnym, jest nie tylko działaniem niemerytorycznym, ale też manipulacją opinią publiczną. Jej celem jest wywołanie silnych emocji społecznych, wojny kulturowej, w której nie chodzi o wartości i idee, ale o antagonizację społeczeństwa.
Nieprawdziwy obraz spektaklu, wybiórcze opisy, niesłuszne twierdzenia, sprawiają, że poruszający i wielowymiarowy spektakl przedstawiany jest opinii publicznej niezgodnie z intencjami i zamierzeniami twórcy.
Spektakl prezentowany był już na najważniejszych europejskich festiwalach: Wiener Festwochen w Wiedniu, Kunstfest Weimar i w Hebbel Am Uffer w Berlinie. W najbliższych miesiącach zostanie pokazany w Sarajewie, Rijece, Ljubljanie, Suboticy i Klużu.
Teatr Polski w Bydgoszczy szanuje prawo artystów do niezależności sądów oraz wolności wypowiedzi i nie zamierza ingerować w ich swobodę twórczą, którą gwarantują także przepisy Konstytucji RP, która w rozdziale „Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne”, w art. 73 gwarantuje każdemu wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury. Wolność ta jest także gwarantowana przez art.10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Paradoksalnie, trzeba przypominać o tych podstawowych prawach europejskich w kontekście spektaklu będącego ostrym głosem krytyki europejskich praktyk politycznych.
Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy podejmie wszelkie kroki prawne wobec osób i instytucji naruszających dobra osobiste Teatru, Festiwalu Prapremier oraz instytucji i twórców, będących gośćmi festiwalu, które polegają na rozpowszechnianiu nieprawdziwych, krzywdzących i obraźliwych treści oraz informacji._

***
Przypomnijmy, chodzi o skandal, jaki wybuchł wokół prezentowanego podczas Festiwalu Prapremier chorwackiego spektaklu "Nasza przemoc i Wasza przemoc" Olivera Frljića.

W kontrowersyjnej propozycji widać między innymi kobietę, która z waginy wyciąga flagę Polski oraz Chrystusa, który po zejściu z krzyża zrobionego z kanistrów na benzynę gwałci muzułmankę.

Do prokuratury trafiły już trzy zawiadomienia na temat znieważenia flagi narodowej i obrazy uczuć religijnych. Złożyli je toruńska posłanka PiS Anna Sobecka, troje bydgoskich radnych oraz wojewoda kujawsko-pomorski.

Czytaj koniecznie: Halo, czy to prokuratura? Proszę na scenę. Sztuka czy skandal? [wideo]

Najostrzej jednak zareagował marszałek województwa Piotr Całbecki. Czy marszałek Całbecki widział choć jeden spektakl tegorocznych Prapremier - nie wiemy.

Przeczytaj również: Burza po oświadczeniu marszałka w sprawie bydgoskiego teatru