Pieśni ze źródeł Europy

     Wieczory sobotni i niedzielny na 40. Bydgoskim Festiwalu Muzycznym zawierały pewne podobieństwa: wykonawcami były męskie chóry, tytuły koncertów to "U źródeł muzyki europejskiej" i "Dawna muzyka europejska". Oba były wysmakowane artystycznie. Przy tym, oczywiście, były to zupełnie różne wieczory.
     Męski Zespół Wokalny "KAIROS" złożony z piętnastu - jak napisano w programie - doświadczonych śpiewaków amatorów wywodzących się z różnych lubelskich chórów - prowadzony przez Borysa Somerschafa przedstawił program złożony z wytworów liturgii ormiańskiej, prawosławnej, greckiej, bizantyjskiej i gruzińskiej oraz z ludowych i miłosnych pieśni tych samych obszarów. Zainteresowania chóru zwrócone są ku pierwotnym formom i brzmieniom prostym i ascetycznym prawie w swojej istocie, ale żywotnym i - chciałoby się powiedzieć - życiodajnym. Męskie nasycone brzmienia niosą tyleż spokoju co temperamentów. Daleki od współczesnej nam komercji, szlachetny w wyrazie, zadziwia zespół ten perfekcją godną profesjonalistów. Borys Somerschaf urodził się w Moskwie, uczył się muzyki w Szkole Chóralnej im. Sowiesznikowa, kształcącej dyrygentów i śpiewaków, następnie w Konserwatorium im. Czajkowskiego i w Akademii Muzycznej w Warszawie. Jest dyrygentem, wokalistą i kompozytorem (np. muzyka do seriali Klasa na obcasach i Miodowe lata). Chór wystąpił z trzyosobowym zespołem instrumentalistów - wirtuozów specjalności niepospolitych. Instrumenty Tadeusza Czechaka to - ud (pochodzenia arabskiego pierwowzór lutni), rebab (smyczkowy, drewniano-skórzany, pochodzący z Azji-Afryki) i lira korbowa. Instrumenty Roberta Siwaka to bębny arabskie, zaś Michał Żak gra na bombardach i zurnie. Są to dawne instrumenty dęte o orientalnym brzmieniu - bombardon to odmiana pomortu, drewnianego instrumentu stroikowego, który optycznie można kojarzyć dzisiaj z obojem, zaś zurnę z fletem. Taki zestaw oferuje muzykę o egzotycznym charakterze, dobrze służącą zainteresowaniom chóru.
     Zespół AFFABRE CONCINUI wystąpił w Kościele pocysterskim w Koronowie. Pięciu wokalistów: Piotr Lewandowski - baryton (kierownik artystyczny), Robert Hylla - kontratenor, Leszek Marciniak - kontratenor, Przemysław Czekała - tenor, Piotr Dziurla - bas, Artur Hoffman - bas, wywodzi się z poznańskich chórów Stuligrosza i Kurczewskiego. Nazwa affabre cocinui oznacza "idealnie współbrzmiąc", co przyjąwszy sobie za kierunek działania zespół jako The Polish Chamber Singers zdobywa od 1986 roku estrady Polski i świata. Nagrali płyty z repertuarem od XVI w. do XX w.; Od Morleya do Mc Cartneya; Boże Narodzenie z Affabre Concinui; Lata dwudzieste i lata trzydzieste z polskimi i światowymi przebojami; dwie płyty z dawną muzyką sakralną - to tylko część ich dorobku. W 1995 r. wystąpili podczas Festiwalu Kultury Polskiej na Tajwanie, w 1996 na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos, a także na koncertach podczas Igrzysk Olimpijskich w Atlancie. Słowem mają już wieloletni dorobek i rozgłos.
     Muzykowaniem swoim napełnili w niedzielę wnętrze koronowskiego kościoła urokiem sakralnych pień dawno nie słuchanych: Bartłomiej Pękiel był organistą kapeli królewskiej w czasach najazdu szwedzkiego, Mikołaja Zielińskiego muzykę na cały rok kościelny wydawano na początku XVII w. w Wenecji, Wacław z Szamotuł działał i tworzył na dworach królewskich i magnackich w wieku XVI. Wiliam Byrd był jednym z największych twórców epoki elżbietańskiej, Jacob Arcadelt to także wiek XVI, lecz już dwory nie polskie, nie angielskie, ale Paryża i Florencji, Antonio Lotti to XVII-wieczna Wenecja. I nareszcie Wolfgang Amadeus Mozart i jego Ave werum corpus - było czego posłuchać.
     W rozpoczętym dziś tygodniu będziemy słuchać dwóch koncertów: Arcydzieła Muzyki Europejskiej poprowadzi z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Pomorskiej Marek Pijarowski, a w niedzielę Poznańskie Słowiki ze Stefanem Stuligroszem przedstawią program zatytułowany Ze Skarbca Europejskiej Chóralistyki.