Pomnik Wdzięczności - Chrystusa Króla w Sępólnie Krajeńskim - to był pomnik dwóch mistrzów

Tak wyglądał oryginalny pomnik zbudowany w Sępólnie na cześć Chrystusa Króla - z okazji dwudziestolecia niepodległej Polski. Jego twórcy to Ignacy Zelek i Wojciech Durek. W tym samym miejscu stoi replika pomnika z 1938 r., bo oryginalny został zniszczony w 1939 r. po wkroczeniu Niemców. W ubiegłym roku sępolanie doczekali się odbudowy monumentu.
To już może nie jest takie pewne, a przecież warto pamiętać, komu zawdzięczamy to dzieło.

Byli przyjaciółmi. Ignacy Zelek urodził się w 1894 r. w Turaszówce. Już od dziecka zdradzał artystyczne zacięcie. W latach 1908-1911 uczył się w Cesarsko-Królewskiej Szkole Przemysłu Drzewnego w Kołomyi, a potem studiował malarstwo i rzeźbę na ASP w Krakowie. Jego studia przerwała wojna, kiedy to Zelek zaciągnął się do legionów Piłsudskiego. Postrzelony w kolano, trafił do szpitala w Pradze i tam też uczęszczał na zajęcia do pracowni rzeźby monumentalnej Josefa Myslbeka. Potem dokończył studia na krakowskiej ASP.

Przeczytaj również: Pomnik Wdzięczności ku czci Chrystusa w Sępólnie odsłonięty [zdjęcia, wideo]

Osiedlił się w Toruniu. Wtedy poznał Wojciecha Durka, z którym założył pracownię "Rzeźba". Ich wspólna praca przyniosła im rozgłos, byli znani i rozpoznawalni. Brali udział w pracach konserwatorskich w kościołach. W czasie wojny bolesnym doświadczeniem było dla Zelka aresztowanie jego córki. Po wojnie pracował przeważnie na zlecenia kościelne, nie miał pracowni, zajmował się zdobieniem cmentarzy i wystrojem kościołów. Zmarł w 1961 r. Ale zostały jego prace, które można odnaleźć w wielu miejscowościach w regionie.

Tak wyglądał oryginalny pomnik zbudowany w Sępólnie na cześć Chrystusa Króla - z okazji dwudziestolecia niepodległej Polski. Jego twórcy to Ignacy Zelek i Wojciech Durek.
(fot. archiwum)

Wojciech Durek urodził się w 1888 r. w Małej. Pochodził z ubogiej rodziny i nie mógł sobie pozwolić na edukację artystyczną. Tylko dzięki pomocy bogatych mecenasów zaczął naukę w artystycznej szkole średniej w Zakopanem, potem w Wyższej Szkole Techniczno-Przemysłowej w Krakowie, w końcu w zawodowej szkole artystycznej w Laas w Tyrolu, a także w akademii w Mediolanie.

Bogata praktyka i studia sprawiły, że mógł objąć posadę wykładowcy w ASP w Krakowie. Tam też początkowo zamieszkał, by z czasem przenieść się do Torunia. Razem z Zelkiem współpracowali blisko dziewięć lat, ale też przyjaźnili się. W jego dorobku są m.in. monumentalne pomniki w parku w Pelplinie, pomnik księży profesorów Seminarium Duchownego oraz rzeźby Chrystusa na cmentarzu. To on razem z Zelkiem wykonał odnowienie zamku w Bierzgłowie. Tuż przed wojną przeniósł się do Kielc, ale nadal utrzymywał kontakty z Pomorzem. To jego Chrystus Król zdobi pl. Niepodległości w Chojnicach. Ostatnie lata życia spędził w Ołtarzewie, gdzie zmarł w 1951 r.

***
Korzystałam z publikacji "Pomnik Wdzięczności - Chrystusa Króla w Sępólnie Krajeńskim. Szkice historyczne pod red. Leszka Skazy". Za inspirację dziękuję Józefowi Buławie.