Prawo do urlopu

Prawo do urlopu wypoczynkowego nabywa każdy pracownik. W zależności jednak od stażu i wykształcenia pracownika wymiar corocznego wypoczynku może być różny i wynosi 20 lub 26 dni.

Po raz pierwszy

Prawo do urlopu należy rozpatrywać w dwóch sytuacjach, tj. gdy pracownik podejmuje pracę po raz pierwszy oraz gdy jest to dla niego kolejne zatrudnienie.

W przypadku pracownika podejmującego swoją pierwszą pracę uzyskuje on prawo do tzw. urlopu cząstkowego z upływem każdego miesiąca pracy. W roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął pierwszą pracę, urlop ten należy się w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa z początkiem każdego następnego roku kalendarzowego. Dla nabycia urlopu wystarczy, że pracownik pozostaje w stosunku pracy, co oznacza, że pracownik nie musi faktycznie świadczyć w tym czasie pracy (np. z powodu choroby). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym, podczas którego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki stron.

W przypadku naszego Czytelnika okres odbywania stażu ma wpływ na przyszłe uprawnienia urlopowe, ale wyłącznie w zakresie ustalania okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu. W przytoczonej sytuacji pracodawca powinien więc wliczyć do stażu urlopowego pracownika sześć miesięcy z tytułu odbytego stażu.

Prawo do samego urlopu Czytelnik nabędzie na zasadach przewidzianych dla pracownika, który podejmuje pracę po raz pierwszy, a więc w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Wymiar urlopu

Granicą rozstrzygającą o niższym lub wyższym wymiarze urlopu jest staż wynoszący 10 lat. Wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Okresy nauki

Poza stażem pracy na wymiar urlopu wypoczynkowego ma wpływ wykształcenie pracownika. Do stażu, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.

Niepełnoetatowcy

Wymiar urlopu pracownika zatrudnionego na część etatu ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy. Pracownik o długim stażu pracy zatrudniony na pół etatu będzie miał prawo do 13 dni urlopu wypoczynkowego.

Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu należy przeliczyć na 8 godzin. Zasada ta obowiązuje niezależnie od wymiaru czasu pracy.

Okresy zaliczane do stażu

Ponadto na wymiar urlopu wypoczynkowego mają wpływ m.in. następujące okresy:
- prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- odbywania służby wojskowej,
- pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz stypendium przyznawanego w czasie odbywania stażu lub przygotowania zawodowego

PRZYKŁAD
Pracodawca zatrudnił od 1 października 2008 roku nowego pracownika, który ukończył szkołę średnią i rozpoczął studia na pierwszym roku w systemie zaocznym. Jest to dla niego pierwsza praca. Pracownik uzyskał prawo do pierwszego urlopu w wymiarze 2/12 z 20 dni urlopu za miesiące przepracowane w 2008 roku. Od stycznia tego roku nabył on prawo do kolejnego urlopu w pełnym wymiarze 20 dni.