Spis treści
Program "Czyste powietrze" wraca po reformie
Program "Czyste powietrze" w nowej osłonie wraca 31 marca 2025 r. Dofinansowanie do ocieplenia domu i wymiany kopciucha trafi tam, gdzie jest najbardziej potrzebne.
Dzięki wprowadzonym zmianom pomoc ukierunkowano na osoby szczególnie narażone na ubóstwo energetyczne. Uszczelniono zasady dofinansowań, wprowadzono standardy ocieplania domów i wzmocniono rolę gmin w programie przez powierzenie im roli operatorów.
- Na finansowanie Programu "Czyste powietrze" Fundusz złożył do Europejskiego Banku Inwestycyjnego wniosek o 10 mld zł – przekazała PAP Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. - Przekonywaliśmy w rozmowach z przedstawicielami banku, że jest to kluczowy dla Polski program, nie tylko w kontekście zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza, poprawy efektywności energetycznej budynków, ale też walki z ubóstwem energetycznym i przejścia na niskoemisyjną gospodarkę w skali gospodarstw domowych.
Chodzi o pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego, zasilanego pieniędzmi ze sprzedaży 4,5 proc. ogólnej puli uprawnień do emisji CO2. Zgodnie z szacunkami, do Polski z Funduszu Modernizacyjnego w latach 2021-30 może trafić ok. 60 mld zł.
Dla kogo program Czyste Powietrze?
Program skierowany jest do osób fizycznych, które chcą wymienić przestarzały kocioł na paliwo stałe oraz ocieplić dom. Z dofinansowania mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.
Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do końca 2020 roku.
Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz.
Większe wsparcie w tzw. regionach węglowych
Przyjmowanie nowych wniosków do programu "Czyste powietrze" Fundusz przerwał pod koniec listopada 2024 r., tłumacząc to koniecznością reformy Programu. Wprowadzenie zmian poprzedzone jest licznymi konsultacjami. Uwagi przedłożyła m. in. Izba Gospodarcza Urządzeń OZE, która podsumowała efekty Programu, realizowanego od 2018 r. Do 2029 r. zaplanowano w nim termomodernizację ponad 3 mln budynków i wymianę 3 mln źródeł ciepła.
- Do 2024 roku wymieniono tylko 27 procent zaplanowanych "kopciuchów" - podaje Izba.
Dla przyspieszenia realizacji celów, postawionych w Programie, Izba rekomenduje m. in. dostosowanie go do potrzeb lokalnych: - Efektywność Programu może wzmocnić większe wsparcie w tzw. regionach węglowych, z dużym udziałem spalania węgla w sektorze węglowo-komunalnym, który odpowiada za 68 proc. emisji pyłów PM10 w Polsce - proponuje.
Izba zaleciła też rozszerzenie Programu o miejscowe ogrzewacze ciepła, jak kominki i piece wolnostojące: - Ujęcie ich mogłoby znacząco zmniejszyć ubóstwo energetyczne i ograniczyć spalanie niskiej jakości paliw.
To też postulat potencjalnych beneficjentów:
- "Pompa zimna" równa się drożyzna. Bez kominków ludzie mają w domach 14 stopni Celsjusza. W takie "udogodnienia" z własnej woli nie będą wchodzić.
Fundusz już przychylił się do miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń: - Zgodnie z przygotowywanym obecnie projektem nowego programu, możliwe jest pozostawienie w budynku/lokalu mieszkalnym miejscowego ogrzewcza pomieszczeń na paliwa stałe (wykorzystywanego na cele rekreacyjne), spełniającego wymagania ekoprojektu.
Ranking gmin w wymianie kopciuchów - tu mieszkańcy walczą ze smogiem
Fundusz monitoruje postęp realizacji programu "Czyste powietrze", prowadząc ranking najbardziej zaangażowanych gmin. O pozycji gminy decyduje liczba wniosków złożonych z terenu danej gminy na tysiąc budynków jednorodzinnych. W 2024 roku w Kujawsko-Pomorskiem w pierwszej setce znalazło się 21 gmin z województwa kujawsko-pomorskiego, najwięcej w powiecie lipnowskim.
powiat lipnowski: Bobrowniki, Kikół, Skępe, Tłuchowo, Wielgie;
powiat golubsko-dobrzyński: Zbójno, Radomin;
powiat rypiński: Skrwilno, Wąpielsk, Rypin;
powiat brodnicki: Świedziebnia, Brodnica;
powiat radziejowski: Bytoń;
powiat włocławski: Kowal;
powiat aleksandrowski: Aleksandrów, Koneck, Raciążek;
powiat chełmiński: Lisewo, Unisław, Papowo Biskupie;
powiat toruński: Czernikowo.
