Prowadzisz inwestycję i tworzysz stosy dokumentów? Wstrzymaj się choćby do 30 czerwca

Za kilka dni inwestorzy i urzędnicy otrzymają pierwszą wersję systemu SOPAB, która pozwoli na cyfrową obsługę podstawowych procesów w organach administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. System ma być prosty: inwestor wysyła wniosek, a dalsza komunikacja pomiędzy poszczególnymi organami będzie miała już charakter on-line. System SOPAB to, jak twierdzą specjaliści, wrota do wszystkich systemów cyfrowych w budownictwie. Czy rynek jest gotowy na jego wprowadzenie?

Ideą nowego cyfrowego systemu jest ułatwienie życia inwestorowi w prowadzonym przez niego procesie budowlanym. Jeśli pełne wdrożenie SOPAB przebiegnie bez przeszkód, osoba budująca dom, będzie mógł załatwić wszelkie sprawy urzędowe, komunikując się cyfrowo z systemem. Nie dość, że inwestor uniknie drukowania stosów dokumentów, to wszystkich czynności będzie mógł dokonać z domu lub z miejsca pracy, zdalnie. W tym czasie urzędy, komunikując się między sobą, załatwią sprawę, a na koniec wyślą decyzję, również cyfrowo.

Nadzór budowlany twierdzi, że uruchomienie SOPAB będzie skutkowało 25 mln zł oszczędności rocznie, które wynikać mają ze zmniejszonym kosztów przechowywania i archiwizacji papierowej projektów budowlanych. Rynek powinien spodziewać się także sprawniejszej pracy urzędów oraz 2,6 mln zł oszczędności na przesyłkach pocztowych.

– Przede wszystkim odchodzimy od papieru, na czym bez dwóch zdań skorzysta środowisko. Założeniem SOPAB jest, żeby proces składania wniosków budowlanych był prostszy. Wniosek składany elektronicznie oznacza także, że każdy upoważniony, w tym inwestor, będzie mógł śledzić w systemie poszczególne etapy procedowania wniosku. Dla nas jako składających wnioski, projekty i ewentualne poprawki do nich oznacza nie tylko oszczędność papieru, ale i oszczędność czasu: na wyjazdy i wizyty w urzędach. Możliwość składania wniosków i poprawek przez system powiązany z profilem zaufanym to także wygoda w korespondencji z urzędem i wydłużone godziny, do których można złożyć np. poprawki – wylicza Marcin Kosieniak, współwłaściciel biura projektowego PM Projekt.

Warto podkreślić, że czerwcowe wdrożenie Systemu Obsługi Postępowań Administracyjnych nie będzie jeszcze docelowe. Na razie ma objąć jedynie podstawowe procesy realizowane w organach architektury i nadzoru. SOPAB ma też zostać połączony z systemem EZD RP (Elektroniczne Zarządzanie Dokumentacją w administracji publicznej) i z aplikacją e-budownictwo. Pełen proces cyfryzacji procesu budowlanego zakończyć się jednak dopiero w 2025 r. Czy to problem? I czy rzeczywiście czerwcowe wdrożenie przyniesie tak ogromne oszczędności?

– Z całą pewnością (SOPAB) nie przyniesie żadnych oszczędności, dopóki nie obejmie wszystkich postępowań budowlanych, bo obecnie odnosi się tylko i wyłącznie do domów jednorodzinnych, a chyba nie muszę nikogo przekonywać, że to najprostszy proces inwestycyjny, a co z całą resztą inwestycji pominiętych tą ustawą? – komentuje architekt Agnieszka Dobrowolska, Justica Sp.zo.o.

Dobrowolska uważa jednak, że zmiany idą w dobrym kierunku, ale nie można pominąć faktu, że ustawa, która traktuje o SOPAB, w ostatniej chwili uległa zmianie.

– Nowe zapisy będą uniemożliwiały obsługę przez system SOPAB wielu często przeprowadzanych postępowań budowlanych, np. związanych z prawem wodnym, drogami publicznymi oraz ochroną przeciwpożarową – wyjaśnia architekt Justica Sp.zo.o. – Aktualnie projekt ustawy nie objął swoim zakresem postępowań dotyczących sieci przesyłowych, gospodarki nieruchomościami, lasów, terenów kolejowych itp. – podsumowuje Dobrowolska.

Więcej optymizmu ma Kosieniak, który widzi w zmianach mających nastąpić w końcu miesiąca raczej plusy, ale jednocześnie sugeruje, że wdrożenie systemu SOPAB będzie testem dla urzędów. – To na pewno początek nowej ery w budownictwie, jeśli nasza komunikacja z urzędami zacznie odbywać się wyłącznie elektronicznie – mówi ekspert. Jego zdaniem może to być jeden z najnowocześniejszych procesów cyfrowych w kraju.

– Czekamy jednak w niepewności na to, czy i jak do tego dostosują się urzędy. To będzie prawdziwy test wprowadzenia zmiany technologicznej, a nie jedynie implementacji przepisów – podsumowuje Kosiniak.

Warto przypomnieć, że proces inwestycyjno-budowlany przechodzi transformację cyfrową od 2020 r. Jej głównym pomysłodawcą i wykonawcą jest Główna Inspektor Nadzoru Budowlanego. Oprócz SOPAB, który ma być centralną platformą wymiany danych w obszarze budownictwa, dostępne są także inne narzędzia, już funkcjonujące za sprawą GUNB, czyli c-KOB (Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego) i EDB (Elektroniczny Dziennik Budowy).