Przerwa na fajkę

     Jedno z bydgoskich techników. Długa przerwa. W szkolnej ubikacji kłęby dymu. Ktoś chce otworzyć okno, ale na zewnątrz jest zimno. Ktoś inny nie kupił dzisiaj papierosów. - Rzućcie szlugi, chłopaki - _prosi. Szlugi są dziś drogie. Od 4 do 6 zł za paczkę.
     50 groszy narzutu
     Rafał ma taniej - jeździ z rodziną do jednej z przygranicznych miejscowości, gdzie mają stałego dostawcę towaru. Bierze 2,5 zł od paczki. Rafał kiedyś rozprowadzał papierosy po szkole z narzutem: 50 groszy. Teraz się boi i o całej sprawie nie chce mówić zbyt wiele.
     Do końca przerwy siedem minut. Jacek zdąży wypalić jeszcze jednego. Po raz pierwszy spróbował na imprezie. Teraz pali po każdej stresującej sytuacji, czyli jakieś 10 "szlug" dziennie. Rodzice wiedzą o wszystkim. - _Mama nie powie: "Nie pal", bo wie, że i tak bym palił. Nie może mnie kontrolować 24 godziny na dobę - _mówi Jacek.
     Niektórzy kryją się po kabinach, bo w toalecie czasem zdarzają się tzw. "naloty". Wchodzi nauczyciel dyżurny i wszystkich wyrzuca. - _Nie mam im tego za złe - _zwierza się Jacek. - Po prostu muszą to robić. Jacek sam miał takiego nauczyciela, który nawet na lekcji wychodził na fajkę. Zdaniem Rafała najlepszym wyjściem z sytuacji byłaby palarnia. Ale dyrekcja się nie zgodzi.
     Tak to jest...
     Jan Szpara, dyrektor I LO w Bydgoszczy przyznaje, że w jego szkole też próbowano urządzić palarnię. - Powiedziałem stanowcze nie. To byłaby zbrodnia - twierdzi. - Palarnia u nas? To nie do pomyślenia. Przecież ustawa tego zakazuje - oburza się Irena Podłucka, dyrektor I LO we Włocławku.
     Niemniej w bydgoskim Zespole Szkół Elektronicznych palarnia dla uczniów pełnoletnich istnieje. - _Wybraliśmy mniejsze zło - _komentuje Roman Wojciechowski, dyrektor szkoły. - Młodzież nie musi się chować gdzieś za drzewami czy w ubikacjach. Wojciechowski po chwili jednak dodaje, że otrzymuje czasem skargi od mieszkańców osiedla, na którym mieści się szkoła. Bo, niestety, ta niepełnoletnia młodzież (nieuprawniona do korzystania z palarni) chowa się po klatkach schodowych w okolicznych blokach. - Każemy im po sobie posprzątać i obniżamy oceny ze sprawowania - deklaruje Wojciechowski. Na pytanie, czy palarnia w jego szkole jest legalna, nie chce odpowiadać. - Wie pan, tak to jest, że gdzie są uczniowie, tam są problemy. A bez problemów nie ma życia - zauważa.
     Tymczasem nauczyciele walczą z paleniem wszelkimi możliwymi metodami. Organizują akcje, pogadanki, przedstawienia teatralne. W bydgoskim Zespole Szkół Budowlanych uczniowie z własnej inicjatywy utworzyli poradnię antynikotynową. Zamiast papierosa proponują palaczom cukierki i owoce, podsuwają ulotki informacyjne i literaturę fachową. - _To bardzo fajna akcja, tylko, że aby rzucić trzeba samemu tego chcieć - _komentuje Jacek. Sam próbował dwa razy. Nie wyszło. Może kiedyś rzuci, ale jeszcze nie dziś. Tomek żałuje, że w ogóle zaczął palić. Kupił sobie nawet specjalne lekarstwo za 180 zł. Ale nie wie, czy się uda.
     Nalotu nie było
     W szkolnej ubikacji przerwa na "fajkę" powoli dobiega końca. Wojtek opowiada, jak w trakcie poprzedniej lekcji paczka papierosów wypadła mu z kieszeni i nauczycielka bez słowa ją skonfiskowała. - _Gdybym się znalazł w takiej sytuacji, to obróciłbym ją w żart - _deklaruje Ryszard Lesiński, dyrektor II LO w Grudziądzu. Jednak Barbara Szwajkowska, dyrektor XI LO w Bydgoszczy nie odpuściłaby tak łatwo: - Zaprosiłabym palacza do swojego gabinetu i kazała mu wypalić te wszystkie papierosy. Przypuszczam, że by "haftował" (zwymiotował - przyp. red.). _To by go oduczyło.
     Dzwonek na lekcje. Palacze opuszczają toaletę. Puste pudełka i niedopałki wrzucają do zamkniętej kabiny, w której Jacek kiedyś wybił szybę. Przerwa minęła spokojnie. Nalotu nie było.
     Zgodnie z Dobrowolnym Kodeksem Postępowania Marketingowego producenci papierosów zobowiązali się do niezamieszczania reklam tytoniu w promieniu bliższym niż 200 metrów od szkół. Cóż jednak z tego, skoro żaden z moich niepełnoletnich rozmówców nie miał nigdy problemów z kupnem papierosów.
     Imiona niektórych bohaterów zostały zmienione.