Uroczystości w Sarnowie, gmina Gniewoszów, w niedzielę 15 maja rozpoczną się o godzinie 14.45 zbiórką pocztów sztandarowych. O godzinie 15 w kaplicy pod wezwaniem świętego Maksymiliana Marii Kolbego w Sarnowie rozpocznie się msza święta w intencji pułkownika pilota Władysława Gnysia. Po mszy przemarsz pod pomnik z tablicą pamiątkową.
O godzinie 16 uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Władysławowi Gnysiowi i złożenie kwiatów.
Potem przejście na boisko sportowe gdzie o 17 przewidziano przemówienia okolicznościowe, występy artystyczne uczniów ze szkół, występ Zespołu “Kłoczewiacy”, występ podporucznik Eweliny Pisarskiej
Uroczystościom w godzinach od 13.do 19 będzie towarzyszył piknik historyczny na boisku sportowym w Sarnowie. Będą prezentacje edukacyjne, stoiska lokalnych stowarzyszeń, wojskowa grochówka.
Niedzielne wydarzenia poprzedzi w sobotę 14 maja wieczór wspomnień w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Tytuł wieczoru: "Pułkownik pilot Władysław Gnyś – bohater z Sarnowa". W wieczorze wspomnień weźmie udział rodzina pułkownika pilota Władysława Gnysia - syn, który przyleci z Kanady oraz dalsza rodzina mieszkająca nadal w Sarnowie i innych częściach Polski, mieszkańców gminy Gniewoszów i wiele innych osób. Organizatorami spotkania są Gmina Gniewoszów oraz Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Wydarzenie jest częścią programu Europejskiej Nocy Muzeów – „Siła Muzeów”.
Na uroczystości przyjedzie syn bohatera - Stefan Gnyć, który napisał i doprowadził do wydania książki o bohaterskich wyczynach ojca. Stefan Gnyś mieszka obecnie w Kanadzie.
Kim był Władysław Gnyś?
Władysław Gnyś przeszedł do historii jako pierwszy polski powietrzny zwycięzca w II wojnie światowej. Niemiecki samolot strącił 1 września 1939 roku. Po kampanii wrześniowej 1939 roku przedostał się na Zachód, gdzie służył w Polskich Siłach Powietrznych, biorąc udział między innymi w kampanii francuskiej, a następnie w bitwie o Anglię w składzie 302. Dywizjonu Myśliwskiego „Poznańskiego”. Jego historia jest niezwykle ciekawa.
Wybory 2025. Zwycięstwo Nawrockiego, wysoka frekwencja
Władysław Gnyś urodził się 24 sierpnia 1910 roku w Sarnowie, obecnie gmina Gniewoszów, powiat kozienicki, jako syn Jana i Marianny.
W 1931 roku zgłosił się do wojska i dostał przydział do 4 Pułku Lotniczego w Toruniu. W 1932 roku ukończył kurs pomocnika mechanika i Szkołę Podoficerską. W 1933 roku ukończył kurs pilotażu, po czym dostał przydział do 42 Eskadry Liniowej 4 Pułku Lotniczego. W 1934 roku ukończył kurs wyższego pilotażu w Grudziądzu i od 2 października był pilotem 142 Eskadry Myśliwskiej 4 Pułku.
W 1935 roku doszło do dwóch wypadków z udziałem Gnysia. Pierwszym była kolizja powietrzna z maszyną porucznika pilota Dyonizego Durki. Drugim był wypadek samolotem PZL P.7 podczas kołowania.
W Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie ukończył kurs instruktorów pilotażu w 1936 roku. 1 października tego samego roku został przyjęty do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. Dwa lata później został przeniesiony na III rok Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Równocześnie był tam instruktorem pilotażu podchorążych młodszego rocznika.
2 czerwca 1939 roku został przydzielony do 121 Eskadry Myśliwskiej 2 pułku Lotniczego w Krakowie. Został mianowany na stopień podporucznika pilota.
1 września 1939 r. przed godziną 7, Gnyś wystartował z dowódcą 111/2 Dyonu Myśliwskiego, kapitanem Medweckim, z lotniska polowego w Balicach. Startujące samoloty zostały zaskoczone przez nadlatujące po bombardowaniu Krakowa niemieckie bombowce Junkres Ju 87. Kapitan Medwecki został zestrzelony nad Morawicą zaś Gnyś uciekł Niemcom. Po uniku zaatakował ponownie i stoczył walkę powietrzną z niemieckimi bombowcami. Zestrzelił dwa samoloty typu Dornier Do 17. W ten sposób został pierwszym pilotem, który uzyskał zwycięstwo powietrzne w II wojnie światowej.
Swoje loty bojowe wykonywał do 18 września kiedy przekroczył granicę z Rumunią w Kutach. Drogą morską opuścił Rumunię i 19 listopada 1939 roku dopłynął do Marsylii.
W 1940 roku znalazł się w tak zwanej Grupie Montpellier. Po zakończeniu przeszkolenia został przydzielony do klucza porucznika Kazimierza Bursztyna, który włączono w skład Groupe de Chasse III/1. Podczas walki nad Belgią został zestrzelony jego dowódca Kazimierz Bursztyn, po którym Gnyś objął dowództwo klucza.
W związku z kapitulacją Francji w czerwcu 1940 roku drogą przez Afrykę Północną, Casablankę i Gibraltar dotarł do Wielkiej Brytanii 14 lipca 1940 roku. 20 sierpnia 1940 roku został przydzielony do 302 Dywizjonu Myśliwskiego, ale 2 września przeniesiono go na szkolenie do 5 OTU (Operational Training Unit). 26 września wrócił do Dywizjonu 302 i wraz z nim walczył podczas Bitwy o Anglię.
Dwa lata później 30 stycznia 1942 roku przeszedł do pracy w naziemnym stanowisku dowodzenia 302 Dywizjonu. W grudniu tego samego roku powrócił do latania w tym samy dywizjonie. Po tym 10 lutego 1943 roku został przeniesiony do 316 Dywizjonu Myśliwskiego w którym 15 marca objął dowodzenie eskadrą A. W miesiącach sierpień-październik 1943 roku latał w 309 dywizjonie Współpracy z Armią. Po październiku przydzielono go do dowództwa 18 Zgrupowania Myśliwskiego. Następnie był oficerem łącznikowym w dowództwie 84 grupy RAF (Royal Air Force).
26 sierpnia 1944 roku objął dowództwo 317 Dywizjonu Myśliwskiego. Kolejnego dnia podczas bombardowania wojsk niemieckich został zestrzelony i trafił do niewoli. Kilka dni później zbiegł z pomocą francuskich partyzantów, a po nadejściu wojsk alianckich trafił do szpitala w Swindon w Anglii. Po hospitalizacji w styczniu 1945 roku wstąpił do Wyższej Szkoły Lotniczej w Weston-super-Mare. Ukończył ją we wrześniu i trafił do Dowództwa Lotnictwa Myśliwskiego RAF. Został tam do rozwiązania Polskich Sił Powietrznych.
Po demobilizacji w 1948 roku wyemigrował do Kanady. Tam przez jakiś czas prowadził farmę, a później pracował w przemyśle.
W 1965 roku odwiedził Polskę pierwszy raz od zakończenia wojny.
Podczas kolejnej wizyty w Polsce w 1996 roku wziął udział w uroczystościach nadania swojego imienia szkole podstawowej w Żuradzie.
Zmarł 28 lutego 2000 roku w Beamsville w Kanadzie.
Zobaczcie galerię zdjęć - z dzieciństwa, oraz czasów służby Władysława Gnysia
