Synagoga zbudowana została w roku 1856. W 1938 od bydgoskiej gminy żydowskiej kupiło ją Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół". Ale sokolnią synagoga była tylko do wybuchu wojny. Bo Niemcy urządzili w niej magazyn.
Po wojnie obiekt nie trafił już do "Sokoła". Przez wiele lat funkcjonowało w nim kino "Brda". W latach 90. kina zaczęły w Polsce padać, więc także to w Koronowie. Dawna synagoga opustoszała. Reaktywowano co prawda Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", które próbowało zająć się obiektem. Ale nie było pomysłu na jego utrzymanie.
Synagoga niszczała. Dziś jest w opłakanym stanie. Gmina próbowała ratować obiekt, ale z miernym skutkiem. Kiedy tworzono w Koronowie prowadzącą na Grabinę ścieżkę dydaktyczną historyczno-przyrodniczą "Cysterski gaj" , synagoga znalazła się na niej jako piąty obiekt.
Dwa lata temu umożliwiono uczestnikom "Nocy muzealnej" jej zwiedzanie. Bo wtedy właśnie - w roku 2010 - władze samorządowe gminy zdecydowały się przejąć zabytek i przeznaczyć go na cele kulturalne. W szybkim tempie przygotowano w ratuszu dokumentację, wniosek do urzędu marszałkowskiego o dotacje na remont obiektu. Uzyskano też pozwolenie na budowę.
Koronowo nie dostało w tym roku grosza na synagogę. Dostało się za to kościołom w gminie Koronowo: w Łąsku Wielkim, Mąkowarsku, Byszewie, Wierzchucinie Królewskim i w samym Koronowie (bazylika mniejsza).
W powiecie bydgoskim dotacje od marszałka otrzymały też kościoły w Nowej Wsi Wielkiej i Żołędowie. A z obiektów niesakralnych - tylko oficyna dworska w Karolewie.
Burmistrz Stanisław Gliszczyński ma nadzieję, że kiedy 3 września marszałek Piotr Całbecki odwiedzi Koronowo z okazji odsłonięcia na cmentarzu komunalnym im. Miłosierdzia Bożego tablicy poświęconej represjonowanym, nadarzy się okazja, by gościowi z Torunia pokazać synagogę.
Władze samorządowe na pewno wystąpią do marszałka z kolejnym wnioskiem o dotację dla synagogi. Koszt przywrócenia jej do świetności wyceniony został na milion złotych. Gminy nie stać na tak kosztowny remont. Aby ratować zabytek ratusz zlecił na własny koszt naprawę dachu. Roboty trwają i mają zakończyć się przed końcem tego roku. Pochłonie to około 200 tysięcy złotych. Kwotą 15 tysięcy złotych wspomógł gminę jedynie wojewódzki konserwator zabytków.
Dopiero w trakcie prac na dachu okazało się, że trzeba wymienić każdą belkę więźby i stropów. Rosną więc koszty. Wykonawcę spotyka też więcej niespodzianek. Przykładem pękająca ściana... Ale w Koronowie o remont woła też pałac opata...
Do tematu wrócimy.
Najlepsze artykuły za jednym kliknięciem. Zarejestruj się w systemie PIANO już dziś!
Czytaj e-wydanie »
