Rodziny zgłaszają się do ZUS po pieniądze po zmarłym, ale ZUS odsyła z kwitkiem. Dlaczego?

Czytelniczka "Pomorskiej" w sierpniu pochowała męża. Miał 75 lat. - Byłam przekonana, że należą mi się pieniądze z subkonta męża. Wybrałam się do ZUS, a tam mi powiedziano, że te środki mi nie przysługują"- mówi pani Teresa z Bydgoszczy.

Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego, wyjaśnia, że nie zawsze po śmierci ubezpieczonego rodzina ma prawo do dziedziczenia środków zapisanych na subkoncie w ZUS. Jeśli zmarły skończył 65 lat i miał przyznaną emeryturę docelową, to wypłata tych środków nie przysługuje.

- Osoby uposażone mogą wówczas otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne, tj. wypłatę gwarantowaną, ale tylko wtedy gdy nie minęły trzy lata od pobrania pierwszej emerytury docelowej przez zmarłego. Po trzech latach pobierania emerytury, wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana. Co ważne, osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku nie mogą być członkami OFE i tym samym nie posiadają subkonta w ZUS, więc po ich śmierci nie ma czego dziedziczyć - słyszymy.

Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS i OFE podlegają podziałowi m.in. w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej czy śmierci. W przypadku śmierci są wypłacane osobom wskazanym przez zmarłego lub spadkobiercom. Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w okresie trwania wspólności majątkowej przekazywana jest na subkonto i rachunek w OFE współmałżonka (brak wypłaty gotówkowej). Pozostała część dzielona jest pomiędzy osoby wskazane przez niego za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku.

Jeśli zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim, to wszystkie środki zebrane w OFE i na subkoncie są wypłacane osobom wskazanym za życia lub spadkobiercom.

W sytuacji, gdy zmarły miał subkonto w ZUS i nie był członkiem OFE lub kiedy był członkiem OFE, a całość środków została już przekazana na subkonto w ZUS w wyniku realizacji procesu suwaka bezpieczeństwa i członkostwo w OFE zostało wykreślone, podział środków na wniosek osoby uprawnionej zaczyna się w ZUS. W pozostałych przypadkach podział środków zaczyna się w OFE.

Jeśli podział środków zaczyna się w OFE, to w ciągu 14 dni od podziału otwarty fundusz emerytalny zawiadamia ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w OFE i jaki jest udział tych osób w tych środkach. Następnie ZUS w ten sam sposób dzieli środki zapisane na subkoncie. Zarówno w przypadku otrzymania zawiadomienia o podziale środków z OFE, jak i wpływu do ZUS-u wniosku o wypłatę środków z subkonta, Zakład ma 3 miesiące na to, aby podzielić środki zapisane na subkoncie.

Osoby, które są członkami OFE, a także które urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE, mogą za życia dokonywać zmian osób uposażonych i zmieniać ich udział procentowy w dziedziczeniu zgromadzonych środków. Warto na bieżąco aktualizować dane adresowe osób uprawnionych do dziedziczenia. Osoby, które są członkami OFE, nawet jeśli zadecydowały o zaprzestaniu odprowadzania składek do OFE, taką zmianę dyspozycji powinny zgłosić w OFE.

- Warto wiedzieć do którego OFE należał zmarły, bo w obecnym stanie prawnym ZUS może udzielić informacji odnośnie członkostwa osoby zmarłej w OFE jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia - podsumowuje Krystyna Michałek.