Samorządowcy i społecznicy debatowali w Bydgoszczy o wdrażaniu przepisów antysmogowych w Kujawsko-Pomorskiem [zdjęcia]

Temat jest ważny, bo 1 stycznia 2024 r. w naszym regionie wchodzi w życie zakaz użytkowania bezklasowych pieców na paliwa stałe (tzw. kopciuchów). Tymczasem wciąż wielu mieszkańców Kujaw i Pomorza ma w tej sprawie nikłą wiedzę.

W czasie spotkania w Bydgoszczy (6 czerwca) z udziałem samorządowców, naukowców, aktywistów antysmogowych i mieszkańców omówiono główne postanowienia uchwały antysmogowej dla województwa kujawsko-pomorskiego. Dyskutowano też o możliwych rozwiązaniach i narzędziach wykorzystywanych przez samorządy w celu wdrażania przepisów antysmogowych.

Wymiana starych kopciuchów jest konieczna, bo w sezonie grzewczym w wielu miejscowościach naszego województwa z jakością powietrza jest źle. Potwierdziła to chociażby instalacja sztucznych płuc, która w lutym br. przez dwa tygodnie stała przy ul. Nakielskiej 175 A w Bydgoszczy. Mieszkańcy Miedzynia mogli wtedy na własne oczy przekonać się, czym oddychają w sezonie grzewczym. Śnieżnobiałe sztuczne płuca szybko zmieniły kolor na czarny!

Niestety, świadomość mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego na temat problemu niskiej emisji i przepisów uchwały antysmogowej wciąż pozostawia wiele do życzenia. Potwierdziły to wyniki badań społecznych przeprowadzone przez zespół Uniwersytetu Wrocławskiego. Przedstawił je podczas debaty dr Tymon Sawiński.

- Tylko nieco ponad 10 proc. respondentów było świadomych wchodzącego od 1 stycznia zakazu użytkowania bezklasowych pieców na paliwa stałe w województwie kujawsko-pomorskim - poinformował dr Tymon Sawiński.

W panelu dyskusyjnym z udziałem samorządowców i aktywistów antysmogowych, który poprowadził Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego, wzięła udział także Maria Wasiak, zastępca prezydenta Bydgoszczy, która mówiła o dobrych doświadczeniach ze współpracy z Ekopatrolem Straży Miejskiej oraz o problemie z powolnym tempem wymiany pieców w zasobie komunalnym miasta, zarządzanym przez ADM.

- Okazuje się, że według danych z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków w miejskim zasobie mieszkaniowym kopci nadal 6 tys. bezklasowych pieców, głównie pieców kaflowych - mówi Kamila Gawrońska-Dickson z Bydgoskiego Alarmu Smogowego i Pracowni Zrównoważonego Rozwoju w Toruniu. - Aby przyspieszyć tempo wymiany, Bydgoszcz planuje przekierować środki z dotacji miejskiej na wymianę pieców właśnie w zasobie komunalnym.

Z kolei Paweł Gulewski, wiceprezydent Torunia, mówił o sposobach informowania mieszkańców o konieczności wymiany pieców i dostępnych dotacjach. Są to urzędowe pisma lub SMS-y z urzędu wysyłane do posiadaczy starych pieców. To właśnie SMS-y przynoszą najlepsze efekty. Wielu mieszkańców już nazajutrz po ich otrzymaniu pojawia się w urzędzie, aby dowiedzieć się o możliwości skorzystania z dotacji do wymiany ogrzewania.

Dość dobrze wygląda sytuacja w Gminie Osielsko, która zdąży z wymianą bezklasowych pieców w mieszkaniach gminnych do końca tego roku. Wymiana prywatnych pieców również idzie sprawnie. Marzena Alińska, kierownik Referatu Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy Osielsko, wspomniała, że od momentu zwiększenia dotacji gminnej do wymiany ogrzewania i umożliwienia łączenia jej z dotacją "Czyste Powietrze" liczba wniosków wzrasta rokrocznie o ponad 100 proc.

- Dowiedzieliśmy się też, że Gmina Osielsko informuje mieszkańców o zakazie kopciuchów poprzez pismo dołączane do informacji podatkowej. Ponadto raz na trzy miesiące organizuje również spotkania informacyjne dla mieszkańców na temat dostępnych dotacji - mówi Kamila Gawrońska-Dickson. - W tej gminie jest coraz mniej kopciuchów również dlatego, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiają w Gminie Osielsko instalację pieców na paliwa stałe w nowych budynkach.

Jednak Gmina Osielsko zastanawia się na tym, kto będzie zajmował się egzekucją przepisów od 1 stycznia, bo nie ma tu strażnika gminnego. Piotr Siergiej, prowadzący panel, zasugerował rozwiązanie stosowane na Śląsku, gdzie kilka gmin zatrudnia jednego strażnika gminnego, aby ograniczać koszty.

Alina Rybka, prezes Bydgoskiego Alarmu Smogowego, zwróciła z kolei uwagę na potrzebę świadczenia ekodoradztwa dla mieszkańców planujących wymianę pieca i termomodernizację. Takiego wsparcia mieszkańcom udziela właśnie Bydgoski Alarm Smogowy.

- Ekodoradztwo jest kluczowym narzędziem wdrażania przepisów antysmogowych i powinno być świadczone w sposób elastyczny, z możliwością świadczenia wizyt w miejscu zamieszkania beneficjentów - podkreślała Alina Rybka. - Jest szczególnie ważne w przypadku osób starszych, nieporadnych, wykluczonych lub niepełnosprawnych, które potrzebują więcej pomocy w procesie wymiany ogrzewania.

W debacie uczestniczył też Maciej Rusnarczyk z Kcyński Alarm Smogowy, który mówił o skuteczności kampanii informacyjnych z użyciem makiety sztucznych oddychających płuc Polskiego Alarmu Smogowego w ramach kampanii "Zobacz czym oddychasz. Zmień to!". Wspomniał też o doświadczeniach z gminy Kcynia i braku informowania mieszkańców o nadchodzącym zakazie użytkowania kopciuchów.

Debata regionalna pn. „Implementacja przepisów antysmogowych przez gminy województwa kujawsko-pomorskiego" zorganizowana została w ramach projektu Bydgoski Włącznik Antysmogowy, który Bydgoski Alarm Smogowy prowadzi razem z Miastem Bydgoszcz oraz Pracownią Zrównoważonego Rozwoju z Torunia. Debacie patronował Urząd Marszałkowski w Toruniu.