Stare monety, biżuteria i szkielety z krypty kościoła św. Michała Archanioła w Kcyni

Najpierw bydgoscy archeolodzy po kierownictwem Roberta Grochowskiego znaleźli pod posadzką w zakrystii 24 silnie spatynowane drobne monety z drugiej połowy XVII wielu, tak zwane boratynki, bite w Polsce okresie wojen ze Szwecją. Były też elementy biżuterii. Podczas dalszych prac sondażowych zauważyli kolejne 2 monety, a gdy przesiewali piasek, jeszcze 2 i cenne elementy wczesnośredniowiecznej biżuterii. Ale kopali dalej i 1,5 m poniżej tego znaleziska odsłonili pochówki ludzkie - 9 szkieletów z wczesnego i późnego średniowiecza.

Archeolodzy prowadzili badania archeologiczno – architektoniczne w przylegającym do zakrystii pomieszczeniu gospodarczym, które będzie zaadoptowane na toaletę dla parafian. Jednak pierwotnie – zdaniem Roberta Grochowskiego - pomieszczenie to było najprawdopodobniej kaplicą z kryptą grzebalną. Kaplica powstała przed budową obecnego kościoła pw. św. Michała Archanioła. Data wyryta na cegle tej wzniesionej w stylu późnogotyckim świątyni – rok 1631 - świadczy o czasie jej ukończenia.

- Szkielety to niewątpliwie dawni mieszkańcy Kcyni i okolic – mieszczan i szlachty. Wszystkie szczątki pieczołowicie oczyszczaliśmy z piasku i wydobywaliśmy, aby przekazać do dalszych badań, którymi zajmą się specjaliści z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pierwsze wyniki będą znane najszybciej jesienią – mówi Robert Grochowski.

Archeolog wyjaśnia, że wykonana przez przez niego i jego ekipę odkrywka to zaledwie dotknięcie tajemnic jakie skrywa pod posadzką kcyński kościół. Ten zbudowano najpewniej na starym cmentarzu, a zatem wszędzie mogą znajdować się ludzkie szczątki i to ułożone warstwowo – od wczesnego średniowiecza do późnego. Pod posadzką mogą się także znajdować murowane krypty – rodzinne grobowce.

Poza tym, gdy już zbudowano obecny kościół, przy jego ścianach powstały kaplice grobowe. Teraz już ich nie ma, ale na ścianach pozostały tzw. szwy architektoniczne, bardzo dobrze czytelne.

- Odkryte przez nas szkielety były zmieszane ze sobą, wkopane w siebie i miały uszkodzone, a właściwie zniszczone czaszki. Dokonano tego niewątpliwie w trakcie budowy fundamentów kościoła. Wiele zależało też od tego kto wcześniej, przed powstanie kościoła, kopał jamę pod następne pochówki warstwowe – czy chciało mu się kopać głębiej, czy też poprzestawał na płytszej inhumacji. Przy szczątkach nie znaleźliśmy żadnych ozdób – wyjaśnia pan Robert.

Dalej, a zatem poza wyznaczoną pod inwestycję wodno-kanalizacyjną jamę archeolodzy nie mogli kopać, nie mieli na to pozwolenia.

- Nie mam wątpliwości, że gdybyśmy zaczęli kopać choćby 40 centymetrów obok, odkrylibyśmy kolejne pochówki. Cóż, ale i tak dołożyliśmy swoją cegiełkę do badań historii Kcyni, co już samo w sobie jest krzepiące – zaznacza Robert Grochowski.
Kościół jest już od lat poddawany pracom remontowym i restauratorskim.

Jak wyjaśnił nam ks. proboszcz Zbigniew Grzegorzewski, który finansuje badania archeologiczne, do pomieszczenia trzeba doprowadzić rurę z bieżącą wodą i drugą odprowadzającą nieczystości, a te muszą być ułożone 1,5-2 metry poniżej gruntu, aby zimą nie zamarzały. Dlatego najpierw rozkuto pochodzącą z czasów nowożytnych betonową posadzkę. Pod nią archeolodzy ujrzeli zabytkową posadzkę ceglaną z XVII stulecia i to pod nią znaleźli monety, biżuterię, a potem szkielety.

i