Stary Kanał Bydgoski - żywe laboratorium naukowe

Stary Kanał Bydgoski znajduje się w całości na terenie Bydgoszczy. To - można powiedzieć - relikt budownictwa hydrotechnicznego, bo zbudowany przez władze pruskie w latach 1773-1774. Pierwsze drzewa, w tym topole, posadzono krótko po oddaniu kanału do użytku. To jedne z najstarszych drzew tego gatunku w Polsce.

- Topole rosnące nad starym kanałem mają grubo ponad 200 lat i tworzą wspaniałą pomnikową aleję - mówi Tomasz Izajasz, kustosz Muzeum Kanału Bydgoskiego. - Najwspanialsze mają 30 metrów wysokości i obwód między 4 a 5 metrów. Posadzono je nie tylko ze względów estetycznych, ale i po to, by wzmocniły osuwające się brzegi.

Owe topole zaprzeczają obiegowej opinii, że są to drzewa nijakie, słabe, nadające się do ścięcia po 20 latach. W sumie nad kanałem rośnie 115 gatunków drzew i krzewów. Wymiary pomnikowe osiągnęło 59.

Przeczytaj również: Niedziela po polsku, czyli jak spędzamy weekendy? Czekamy na Wasze zdjęcia!

Tomasz Izajasz dodaje, że najstarszym drzewem w tych okolicach jest okazały dąb rosnący na rondzie Grunwaldzkim między przystankami tramwajowymi. To drzewo na pewno pamięta początek budowy kanału. Rondo i ulica Focha (dawniej Czerwonej Armii) powstały po 1971 r. - po zasypaniu dolnego odcinka kanału, który kończył się przy ul. Grottgera. Przy okazji wycięto ok. 300 drzew.

Szczęśliwie, do dziś możemy spacerować w cieniu okazałych drzew, które ostały się nad kanałem między ulicami Wrocławską a Bronikowskiego - między śluzą nr IV a VI.

Otoczenie kanału bydgoskiego może stać się dla uważnego obserwatora żywym laboratorium naukowym - czytamy na planszy informacyjnej ścieżki przyrodniczej przy śluzie nr IV. Wąskim pasem wzdłuż kanału ciągnie się las liściasty - grąd środkowoeuropejski. Wyższą warstwę tworzą dęby i topole, niższą graby, lipy i klony, leszczyna. Najbardziej unikatową częścią lasu jest łęg wiązowo-jesionowy

Nad kanałem można usłyszeć i zobaczyć sporo gatunków ptaków, m.in. ziębę, dzwońca, grubodzioba i gila - zimowego gościa. Zimą zjawia się także jemiołuszka, która upodobała sobie owoce jemioły licznie porastające stare drzewa. Imię tego ptaka wywodzi się właśnie od jemioły. Spotkać tu można także rudzika i kapturkę, a także dwa gatunki gołębia: grzywacza i sierpówkę. Występują tu cztery gatunki dzięcioła. Są też czyż, strzyżyk, i maleńki zimorodek. Rodzinę krukowatych reprezentują: prócz samego kruka, gawron, wrona, sroka, kawka i sójka. Wszystkie krukowate są bardzo inteligentne. By rozłupać skorupę orzecha, gawron zrzuca go z drzewa lub lampy. Sójka lub się "kąpać" w mrowisku. Spryskana kwasem mrówkowym pozbywa się pasożytów.

Zobacz też: Kanał Bydgoski - skarb miasta. I jego wielkie zobowiązanie

Łatwiejsze do obserwacji są ptaki wodne: łabędź niemy, kaczka krzyżówka, łyska, nurogęś, gągoł i kiwająca piórami ogonowymi kokoszka. Czasem można zobaczyć także perkoza. Gągoł to ptak z rodziny kaczkowatych. Pisklęta wychowuje w dziuplach nadbrzeżnych drzew. Młode skaczą do wody niekiedy ze znacznej wysokości nie wyrządzając sobie krzywdy.

Nadbrzeżne szuwary są doskonałym azylem dla żab. Ich głośne kumkanie roznosi się teraz daleko, bo to okres godowy.

Kolejna tablica zapewnia, że spacerowiczów ucieszy plusk uklejek i płoci. W kanale występuje ok. 30 gatunków ryb, w tym także szczupaki, sandacze, babki, okonie, jazie, ukleje, węgorze, nawet niewielkie cierniki. Cierniki mają ciekawą umiejętność: w okresie rozrodczym samiec buduje ze szczątków roślinnych gniazdo. Potem wabi samiczkę zygzakowatym tańcem.

Czy trzeba więcej, by zwabić także Państwo nad stary kanał?