Dzwonimy do jednej, drugiej…dziesiątej apteki w Kujawsko-Pomorskiem. W każdej, farmaceuta odpowiada: - Niestety nie mamy tego lekarstwa, i to od dłuższego czasu. W hurtowniach także go nie ma.
A chodzi o Ozempic i Trulicity. Od początku 2022 roku, dostępność obu leków w aptekach spadła aż o kilkadziesiąt procent
- Trulicity, w postaci zastrzyku stosuję co tydzień. Lek powinienem wziąć teraz, w miniony poniedziałek, ale na razie nigdzie go nie ma więc szukam dalej. I liczę na to, że niebawem namierzę moją dawkę w Internecie i uda mi się go pozyskać – mówi Pan Krzysztof z Torunia. - Tak jest od dłuższego czasu – podkreśla.
Takich sytuacji coraz więcej… Z czego wynika brak tych leków? - Przede wszystkim ze zwiększonego zainteresowania pacjentów. Pamiętajmy, że oba preparaty stosowane są nie tylko do leczenia cukrzycy, ale także bardzo często są przepisywane - jako remedium, na odchudzanie - argumentuje Marcin Piątek, prezes Pomorsko-Kujawskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej. - Z drugiej strony, jak na razie nie ma szans na szybkie zwiększenie dostaw tych leków do naszych aptek, bo rosnące zainteresowanie nimi jest zauważane w całej Europie.
Choć – jak dodaje Marcin Piątek – docierają obecnie do farmaceutów informacje, że producenci przygotowują się do zwiększenia liczby opakowań tych leków, na rynek europejski. - To może jednak potrwać, bo najwyraźniej nie byli oni przygotowani na aż tak duże zainteresowanie – stwierdza prezes.
Cukrzyca typu 2. Kto ma refundację
Szacuje się, że tylko w Polsce na cukrzycę typu 2 - która z powodu powikłań może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci - choruje ponad 1,2 mln osób. Ozempic i Trulicity stabilizują poziom glukozy we krwi, a jednocześnie nie zwiększają ryzyka spadku cukru. Ich zastosowanie, u pacjentów leczonych wcześniej insuliną pozwala nawet tę insulinę odstawić - bez uszczerbku w leczeniu - co znacznie podnosi komfort życia chorego.
Obydwa te leki trafiły na listę antywywozową i są na liście preparatów refundowanych.- Takim głównym wskazaniem, które jest objęte tą refundacją w naszym kraju, jest cukrzyca typu 2. Oczywiście lekarze mogą zapisywać te preparaty także pacjentom z nadwagą, ale wówczas - to zalecenie „off label”, czyli poza głównymi wskazaniami rejestracyjnymi – sprawia, że w takim przypadku nie należy się refundacja– podkreśla prezes Piątek.
Ułamek rynkowej ceny leku - tyle płacą za Ozempic i Trulicity pacjenci, objęci refundacją. Pozostałą część dopłaca NFZ. O tym, czy obydwa te leki należą się ze zniżką, decyduje lekarz - biorąc pod uwagę - stan zdrowia chorego oraz ustalone przez MZ wskazania refundacyjne. A jest nim cukrzyca typu 2 u pacjentów:
- leczonych co najmniej dwoma lekami hipoglikemizującymi
- z wynikiem hemoglobiny glikowanej powyżej 7,5 proc.
- z otyłością I, II i III stopnia
- z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
W ostatnich 2 latach, zauważa się wyraźny wzrost zainteresowania tymi lekami.
W przypadku Ozempicu, NFZ odnotował aż sześciokrotny wzrost wydanych opakowań. W przypadku Trulicity - blisko ośmiokrotny.
Na refundację tych preparatów przeznacza się coraz więcej środków publicznych. Jak podaje NFZ, w 2020 roku - na refundację Ozempicu - Fundusz przeznaczył ponad 5 mln zł. W 2022 - 32 mln zł, czyli ponad 6 razy więcej. Wzrosła też refundacja Trulicity - z blisko 6 mln zł w 2020, do ponad 42 mln zł - w 2022 roku, czyli 7 razy więcej.
Brakuje dla tych, co potrzebują
Prezes Marcin Piątek podsumowuje: - Brak tych leków w aptekach dla chorych z cukrzycą typu 2, którzy ich naprawdę potrzebują i którym są one do leczenia niezbędne, sprawia duży problem terapeutyczny. Sytuacja ta, może niestety negatywnie wpływać na ich stan zdrowia lub zmuszać do wdrażania alternatywnych terapii przez lekarzy, na czas niedostępności leku.
Medycy, w tym diabetolodzy zwracają uwagę na to, że nieuzasadnione klinicznie - przyjmowanie Ozempicu i Trulicity przez pacjentów z nadwagą - ale zdrowych i często młodych a przede wszystkim, bez cukrzycy typu 2 może być niebezpieczne. Jak i na to, że leki te mogą powodować poważne działania uboczne w tym m. in. zaburzenia apetytu, uczucie zmęczenia czy zapalenie trzustki. Wskazują też, że nieznane są długofalowe skutki stosowania Ozempicu i Trulicity, u osób bez cukrzycy i bez otyłości.
