To, co najlepsze w mieście - 85 lat bydgoskiego "Kabla"

Stanisław Raczyński miał niecałe czternaście lat, gdy rozpoczął naukę, a potem pracę w bydgoskim "Kablu". - Z tym zakładem związałem całe swoje życie zawodowe. Tutaj nauczyłem się odpowiedzialności, porządku i dyscypliny. Tutaj również poznałem swoją ukochaną żonę Irenę - mówi nasz Czytelnik.

Pan Stanisław choć od września 1990 roku przebywa na emeryturze, do "Kabla" zagląda przynajmniej raz w miesiącu. Zawsze spotyka się ze swoimi pracownikami. - W fabryce przepracowałem czterdzieści lat. Trudno rozstać się z firmą, którą tak ciepło wspominam.

Gdy do niej przyszedłem miałem niecałe czternaście lat. Tutaj podjąłem naukę, dzięki "Kablowi" skończyłem studia na Politechnice Poznańskiej. Przez czterdzieści lat pracowałem na różnych stanowiskach. Zacząłem jako elektryk, potem byłem czeladnikiem, brakarzem, kontrolerem, kierownikiem wydziałowych kontroli technicznych, technologiem i kierownikiem produkcji kabli i przewodów tworzyw sztucznych - wspomina Stanisław Raczyński.

Jak mówi, "Kabel" darzy również wielkim sentymentem, gdyż w firmie poznał swoją żonę Irenę, która była tam księgową. - Razem występowaliśmy w zespole tanecznym. Wiele razy zdobywaliśmy nagrody na różnych konkursach. Pamiętam, że z jednych zawodów przywiozłem dwa tomy "Nędzników" - słyszymy.

Asortyment coraz większy

Historia bydgoskiego "Kabla" sięga 1920 roku. W połowie listopada rozpoczęto budowę zakładu. Został zlokalizowany na gruncie o powierzchni 8,5 ha przy szosie Bydgoszcz - Fordon, zaś z drugiej strony przy rzece Brdzie. Na tym terenie, znacznie już powiększonym istnieje on do dziś.

Oficjalne nazwy firmy w jej
85. letniej historii:
- "Kabel Polski" Spółka Akcyjna pod Zarządem Państwowym;

- "Kabel Polski" Spółka Akcyjna;

- Przedsiębiorstwo Państwowe Pomorskie Zakłady Wytwórcze Materiałów Elektrotechnicznych;

- Bydgoska Fabryka Kabli - K2; Bydgoska Fabryka Kabli S.A. Zakład Bydgoszcz
Aleksy Pachwicewicz, dyrektor Biura Public Relations TELE-FONIKA Kable sp. z o.o. S.K.A. w Krakowie, opowiada:

- Planowany termin ukończenia budowy wyznaczony został na rok 1922, lecz wskutek zawirowań na rynku walutowym uległ przesunięciu. W 1923 roku, główny udziałowiec, Bank Związku Spółek Zarobkowych odsprzedał część udziałów w zakładzie Spółce Akcyjnej "Siła i Światło", co przyspieszyło prace. 4 czerwca 1923 roku, po wyposażeniu fabryki w maszyny i urządzenia, oficjalnie otwarto zakład. W czerwcu 1923 roku wykonał pierwszą produkcję - 200 km przewodów oraz 30 km różnego rodzaju przewodników.

Początkowo produkcja zakładu realizowana była z zakupowanych drutów miedzianych. Własną ciągarnię fabryka uruchomiła dopiero w 1924 roku, co umożliwiło poszerzenie asortymentu o kable energetyczne w izolacji papierowej na napięcie 1 kV i 6 kV oraz kable telefoniczne. Średnia miesięczna produkcja różnego rodzaju kabli i przewodów wahała się w granicach 1300 km.

Jutro uroczystości

3 października 2008 roku w restauracji "Zawiszy" przy ul. Gdańskiej 163, o godz. 11, rozpoczną się uroczystości 85-lecia bydgoskiego "Kabla". Będą m.in. okolicznościowe przemówienia, występy artystyczne i wspomnienie Tadeusza Moskalewskiego, wybitnej postaci w historii polskiego przemysłu kablowego.

Dla nich nagrody

Kolejne lata to dynamiczny rozwój fabryki. W 1929 roku rozpoczęto produkcję telefonicznych kabli dalekosiężnych, a w latach trzydziestych kabli okrętowych na potrzeby remontowe polskiej floty wojennej i handlowej oraz statków flagowych. "Bydgoskie kable" spełniały rygorystyczne przepisy Towarzystwa Asekuracyjnego "Lloyd".

Bardzo wysoka jakość produkcji zaowocowała wieloma wyróżnieniami i nagrodami, np. "Wielkim Medalem Złotym" na Powszechnej Wystawie Krajowej w 1929 roku. Nawet wielki kryzys gospodarczy w 1933 roku nie zaszkodził fabryce.

W niemieckich rękach

Kolejny rozdział w historii "Kabla" to lata wojenne. - Od 1 września 1939 roku do 13 marca 1942 roku fabryka traktowana była jako łup wojenny i należała do Koncernu Hermann Göring Werke, podlegając Treuhandstelle Ost - Katowice. Od 13 marca 1942 roku do 21 stycznia 1945 roku należała do wiedeńskiego koncernu Falten-Guilleaume A. G. Wien "Kabelwerk Bromberg".

Od początku hitlerowskiej okupacji fabryką zarządzali Niemcy, natomiast Polacy pracowali bezpośrednio przy produkcji. Niemcy bowiem nie znali się w ogóle na wytwarzaniu przewodów i kabli, jedynymi wykwalifikowanymi robotnikami byli Polacy. W roku 1942 polską obsadę uzupełniono 30 rosyjskimi jeńcami wojennymi.

Do 4 lutego 1945 roku trwały walki w okolicach zakładu, dlatego pierwszych 26 pracowników zgłosiło się do fabryki dopiero 5 lutego 1945 roku. Bardzo szybko uzupełniono też skład kierownictwa zakładu i dozoru technicznego. Fabryka w Bydgoszczy była pierwszym i jedynym zakładem tak szybko uruchomionym z pośród czterech fabryk tego typu istniejących przed wojną - opowiada Aleksy Pachwicewicz.

Konktrahenci z całego świata

Od roku 1959 do 1993 fabryka funkcjonowała jako przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Bydgoska Fabryka Kabli. Coraz bardziej się rozwijała, znajdowała nowych kontrahentów. Odbiorcami kabli i przewodów byli: energetyka, Ministerstwo Łączności, Ministerstwo Komunikacji, przemysł górniczy, okrętowy, lotniczy i samochodowy. Między innymi przewody BFK zainstalowano w polskim samochodu FIAT 126p. Stosowano je także w aparaturze elektrotechnicznej, telewizyjnej, radiokomunikacji i radiolokacji.

Ponadto warto zaznaczyć, iż zakład eksportował kable i przewody do Belgii, RFN, Francji, Finlandii, Iraku, Libii, Egiptu, Kuwejtu oraz do wielu krajów Ameryki, Azji i Afryki.

Dziś bydgoski zakład jest największym producentem kabli średnich i wysokich napięć w Europie. Poza tym jest wiodącym zakładem Grupy TELE-FONIKA Kable S.A. Zajmuje powierzchnię ok. 24 ha i zatrudniał wg danych na koniec 2007 roku 765 pracowników. Zakład przetwarzał w 2007 roku 38,429 tys. ton miedzi, 19,344 tys. ton aluminium oraz 27,836 tys. ton innych materiałów.

Czekamy na zdjęcia

Pracowali Państwo w "Kablu"? Jak wspominacie ten zakład? Może macie fotografie z fabryki sprzed lat? Pokażcie je naszym Czytelnikom. Nasz adres: Gazeta Pomorska, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz, email:
[email protected]