Turystyczny spacer z historykiem Szymonem Wiśniewskim po starówce w Golubiu-Dobrzyniu - zdjęcia

Pierwsza, pisana wzmianka o Golubiu pochodzi z 1254 roku.

- Wówczas teren ten należał do biskupów włocławskich. Co ciekawe, centrum administracyjnym tego obszaru było dzisiejsze Ostrowite Golubskie. Niestety ziemie te były najeżdżane przez pogańskie plemiona pruskie. Dlatego biskupi postanowili ściągnąć do ochrony swoich ziem oraz ich rozwoju dwóch rycerzy – Szymona Gallika i Wojciecha ze Stwolna. Ich zadanie miało polegać na rozwoju tego obszaru. Nie do końca to się udało i dlatego w 1292/1293 roku ziemie te otrzymali od biskupów Krzyżacy - opowiada Szymon Wiśniewski.

To zakonnicy w płaszczach z czarnym krzyżem na plecach rozpoczęli budowę miasta Golub oraz zamku na wzgórzu (przełom XIII i XIV stulecia). Powstanie państwa zakonnego i tym samym nadgraniczne położenie miasta wpłynęło pozytywnie na jego rozwój.

Krzyżacy założyli miasto tradycyjnie, na planie prostokąta, z ratuszem na środku oraz kościołem parafialnym.

- Lokowanie miasta przez zakon miało również wpływ na wielkość działek, ich szerokość i długość. Ziemie dzielono na równe prostokąty. Widać to do dziś, gdy patrzymy na kamienice przy Rynku, które są podobnej kubatury. Krzyżacy otoczyli też miasto murami obronnymi, które w dużej mierze zachowały się do dnia dzisiejszego. Niestety zawirowań historycznych nie przetrwały cztery bramy. Zachowała się też tylko jedna narożna wieża, przy obecnej ulicy Brodnickiej – opowiada Szymon Wiśniewski.

Zamek wybudowany przez Krzyżaków na wzgórzu na przełomie XIII i XIV stulecia, wyglądał inaczej niż obecnie. Średniowieczny zamek miał charakter obronnej warowni składającej się z zamku średniego, który nie przetrwał do dziś oraz z zamku wysokiego. Ten został przebudowany w czasach nowożytnych przez ród Kostków i Annę Wazównę ze stylu gotyckiego na renesansowy.

Drwęca od samego początku odgrywała dla Golubia bardzo ważną rolę. Była nie tylko rzeką graniczną i naturalną fosą broniącą miasta, ale również pełniła funkcję rzeki transportowej. To właśnie Drwęcą spławiono w późniejszych latach zboże oraz drzewo do Torunia, a stamtąd do Gdańska.

- Warto tu również dodać, że to właśnie Krzyżacy, po uzyskaniu południowego brzegu rzeki Drwęcy wybudowali pierwszy w tym miejscu most – dodaje historyk.

Kościół wzniesiony w Golubiu przez Krzyżaków jest pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Stała się ona patronką miasta i trafiła na herb.

- Dziś również w herbie miejskim jest postać Katarzyny, chociaż nie zawsze tak było. Przez wiele lat, w czasach zaborów, w herbie znajdował się rycerz krzyżacki - zaznacza Szymon Wiśniewski.

Warto wiedzieć, że Golub wraz z ziemią chełmińską wrócił w granice Królestwa Polskiego po wojnie 13-letniej i zawarciu II pokoju toruńskiego w 1466 roku.

W czerwcu Szymon Wiśniewski zaprosił na VIII Spacer Historyczny. Wówczas historyk przeprowadził wykład poświęcony udziałowi mieszkańców Golubia-Dobrzynia i okolic w walkach we Włoszech w 1944 i 1945 roku. Był on związany z 80. rocznicą bitwy o Monte Cassino.

- W bitwie o Monte Cassino wzięło udział prawie 50 tysięcy polskich żołnierzy, bo tyle służyło w II Korpusie Polskim – mówi historyk Szymon Wiśniewski. – W walkach o klasztor Monte Cassino poległo dokładnie 923 żołnierzy II Korpusu Polskiego, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.

Z naszego regionu w bitwie wzięli udział na pewno: Józef Zaworski z Bocheńca, bracia Wacław i Witold Sielatyccy z Działynia, Józef Pawłowski ze Stalmierza, Leon Figurski z Lisewa, Stanisław Grąźlewski z Gałczewka, Franciszek Aksamit, Jan Buczyński z Golubia-Dobrzynia, Henryk Słupkowski ze Zbójna, Kazimierz Szwajkowski z Golubia-Dobrzynia, Henryk Zaporowicz z Golubia-Dobrzynia.

- W walkach we Włoszech w latach 1944 – 1945 brało również udział kilkudziesięciu mieszkańców regionu, którzy trafili na ten front uciekając z niemieckiego wojska i tym samym dołączając do Armii Andersa – dodaje historyk.

Spacery Historyczne po Golubiu-Dobrzyniu to pomysł historyka, który prowadzi również kanał historyczny w mediach społeczniościowych – Urywki historii. W krótkich filmikach przedstawia dzieje Golubia-Dobrzynia i okolicznych miejscowości.

Kolejne spacery będą odbywały się po wakacyjnej przerwie, we wrześniu.