UMK. Nasza duma, Obserwatorium, obchodzi okrągłe urodziny

Z tej okazji 26 października odbędzie się specjalna sesja naukowa (o godz. 10.15 w sali konferencyjnej w budynku Katedry Radioastronomii). Prelegentami będą prof. Andrzej Woszczyk, wieloletni dyrektor Instytutu Astronomii i kierownik Katedry Astronomii i Astrofizyki oraz dr Cecylia Iwaniszewska, pierwszy absolwent studiów astronomicznych w Toruniu.

A teraz trochę historii przygotowanej przez astronomów.
Pierwszym teleskopem astronomicznym w Toruniu był dwudziestocentymetrowy teleskop Drapera - przypomina Centrum Promocji i Informacji UMK. - Został on pozyskany przez prof. Władysława Dziewulskiego od prof. Harlowa Shapley'a z Harvard College Observatory w Cambridge w USA. Teleskop nadszedł do Torunia w czerwcu roku 1947 i stał się ziarnem, z którego wyrosło dzisiejsze Obserwatorium Astronomiczne UMK.

Jesienią 1947 roku rozpoczęła się budowa pierwszego pawilonu obserwacyjnego Obserwatorium Astronomicznego UMK z obrotową kopułą o średnicy 5 metrów. Wzniesiona została na podstawie przywiezionej z Wilna dokumentacji podobnego budynku i stanowi bezcenną wileńską pamiątkę astronomiczną. Nadesłany z Cambridge w USA teleskop Drapera, po adaptacji do szerokości geograficznej Torunia, został tam ustawiony wiosną 1949 roku i od 24 lipca 1949 roku podjął regularną pracę obserwacyjną.

W tym roku mija 60 lat od rozpoczęcia w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika pracy tego teleskopu i pawilonu obserwacyjnego. Praca astronomów z UMK wykonywana z wykorzystaniem teleskopu Drapera zapoczątkowała nową wtedy, a dziś tradycyjną dla Torunia dziedzinę spektroskopii astronomicznej.

Teleskop Drapera to jeden z pierwszych na świecie astrografów. Zbudowany został w roku 1891 jako "pomnik "przedwcześnie zmarłego fizyka spektroskopisty amerykańskiego Henry Drapera. Jego żona Anna Maria wsparła nim prowadzony przez Edwarda C. Pickeringa ambitny program Obserwatorium Harwarda polegający na opracowaniu katalogu jasności fotograficznych i fotowizualnych gwiazd oraz ich klasyfikacji widmowej.

Teleskopem tym wykonano w Cambridge przeszło 60 tysięcy fotometrycznych i widmowych zdjęć nieba. Opracowany na ich podstawie katalog, zawierający prawie ćwierć miliona gwiazd, nazywa się katalogiem Drapera - Henry Draper Catalogue. Nazwy gwiazd HD są do dzisiaj używane i znają je wszyscy astronomowie na świecie.