- Mam jeszcze kilka dni urlopu zaległego z 2020 roku. Szef dopytuje się kiedy go wykorzystam, bo planuje pracę w firmie na najbliższe tygodnie. Ponieważ się ociągam z braniem urlopu zaległego, to mówi, że mnie do tego zmusi. Czy ma takie prawo? Proszę również o informacje, czy pracodawca może pracownika wysłać na urlop bezpłatny? - dopytuje się pani Agnieszka z pow. nakielskiego.
Zaległy urlop wypoczynkowy. Do kiedy go trzeba wykorzystać?
Magdalena Araczewska, inspektor pracy z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy, zaznacza, że zgodnie z art. 161 kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Co do zasady, pracownik powinien więc wykorzystać urlop do końca roku kalendarzowego, w którym nabył do niego prawo. Jeżeli do 31 grudnia pracownik nie wykorzysta urlopu za dany rok, to z dniem 1 stycznia kolejnego roku urlop ten stanie się urlopem zaległym, którego należy udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września.
Pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu zaległego, przy czym w pierwszej kolejności strony powinny porozumieć się co do terminu jego wykorzystania.
- W razie nieuzgodnienia tego terminu, pracodawca może wyznaczyć pracownikowi termin wykorzystania zaległego urlopu. W takiej sytuacji pracownik będzie zobowiązany wykorzystać urlop w terminie wskazanym przez pracodawcę - mówi Magdalena Araczewska.
Przypomnijmy, że zgodnie z kodeksem pracy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat oraz 26 dni, gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Wyłączeniu z tego limitu podlegają 4 dni tzw. urlopu na żądanie. Pracodawca nie powinien zatem zmuszać pracowników do zaplanowania całego przysługującego im w danym roku urlopu wypoczynkowego.
Urlop bezpłatny. Czy szef może wysłać pracownika na urlop bezpłatny?
Kodeks pracy precyzuje też zasady udzielania urlopu bezpłatnego. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. - Możliwość udzielenia przez pracodawcę urlopu bezpłatnego uzależniona jest zatem od wniosku pracownika, który powinien zostać złożony na piśmie. Pracodawca nie ma wprawdzie obowiązku uwzględnienia wniosku pracownika, ale z drugiej strony nie może jednostronnie zdecydować o udzieleniu pracownikowi urlopu bezpłatnego - dopowiada Magdalena Araczewska.
Nie przegap
Uwaga! Urlop bezpłatny oznacza przerwę w ubezpieczeniu chorobowym. W okresie urlopu bezpłatnego nie są odprowadzane składki na to ubezpieczenie. Tak więc jeżeli pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym zachoruje, nie ma prawa do zasiłku za okres niezdolności do pracy przypadający w czasie tego urlopu. W czasie urlopu bezpłatnego ustaje też prawo do zasiłku opiekuńczego. Poza tym w czasie urlopu bezpłatnego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy.
