Urlop w pracy 2021. Szef może wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy

- Mam jeszcze kilka dni urlopu zaległego z 2020 roku. Szef dopytuje się kiedy go wykorzystam, bo planuje pracę w firmie na najbliższe tygodnie. Ponieważ się ociągam z braniem urlopu zaległego, to mówi, że mnie do tego zmusi. Czy ma takie prawo? Proszę również o informacje, czy pracodawca może pracownika wysłać na urlop bezpłatny? - dopytuje się pani Agnieszka z pow. nakielskiego.

Magdalena Araczewska, inspektor pracy z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy, zaznacza, że zgodnie z art. 161 kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Co do zasady, pracownik powinien więc wykorzystać urlop do końca roku kalendarzowego, w którym nabył do niego prawo. Jeżeli do 31 grudnia pracownik nie wykorzysta urlopu za dany rok, to z dniem 1 stycznia kolejnego roku urlop ten stanie się urlopem zaległym, którego należy udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września.

Pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu zaległego, przy czym w pierwszej kolejności strony powinny porozumieć się co do terminu jego wykorzystania.

- W razie nieuzgodnienia tego terminu, pracodawca może wyznaczyć pracownikowi termin wykorzystania zaległego urlopu. W takiej sytuacji pracownik będzie zobowiązany wykorzystać urlop w terminie wskazanym przez pracodawcę - mówi Magdalena Araczewska.

Przypomnijmy, że zgodnie z kodeksem pracy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat oraz 26 dni, gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Wyłączeniu z tego limitu podlegają 4 dni tzw. urlopu na żądanie. Pracodawca nie powinien zatem zmuszać pracowników do zaplanowania całego przysługującego im w danym roku urlopu wypoczynkowego.

Kodeks pracy precyzuje też zasady udzielania urlopu bezpłatnego. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. - Możliwość udzielenia przez pracodawcę urlopu bezpłatnego uzależniona jest zatem od wniosku pracownika, który powinien zostać złożony na piśmie. Pracodawca nie ma wprawdzie obowiązku uwzględnienia wniosku pracownika, ale z drugiej strony nie może jednostronnie zdecydować o udzieleniu pracownikowi urlopu bezpłatnego - dopowiada Magdalena Araczewska.

Uwaga! Urlop bezpłatny oznacza przerwę w ubezpieczeniu chorobowym. W okresie urlopu bezpłatnego nie są odprowadzane składki na to ubezpieczenie. Tak więc jeżeli pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym zachoruje, nie ma prawa do zasiłku za okres niezdolności do pracy przypadający w czasie tego urlopu. W czasie urlopu bezpłatnego ustaje też prawo do zasiłku opiekuńczego. Poza tym w czasie urlopu bezpłatnego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy.