- Mamy właśnie gościa z USA, po spotkaniu od razu wydamy komunikat w tej sprawie - mówił Janusz Sejmej, rzecznik prasowy Ministra Obrony Narodowej, pytany o przyszłość nowej natowskiej agendy, która oficjalnie zostanie otwarta w poniedziałek, 17 lutego w Bydgoszczy.
Słowa rzecznik MON wypowiedział w piątek przed południem. Gość z USA, o którym mowa, to Pete Hegseth, sekretarz obrony i szef Pentagonu, który spotkał się w Warszawie z ministrem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem. Rozmowy dotyczyły bilateralnej współpracy i działań w ramach NATO. Amerykański gość nazwał Polskę przy tym "modelowym sojusznikiem".
"Nic się nie zmienia". Nowa instytucja NATO już działa
A jeszcze dwa dni wcześniej, 12 lutego, podczas spotkania grupy kontaktowej ds. obrony Ukrainy w Brukseli Hegseth wyraził opinię, że członkostwo Ukrainy w NATO jest "nierealistyczne". Tak samo zresztą, jak powrót jej granic do kształtu sprzed 2014 roku. To ostatnie twierdzenie potwierdził również podczas piątkowej wizyty w Warszawie.
Janusz Sejmej pytany o to, jak się ma do tego otwarcie nowej natowskiej instytucji pogłębiającej współpracę Ukrainy i NATO, odpowiada: - Tu nic się nie zmienia. Oficjalne otwarcie JATEC w Bydgoszczy odbędzie się zgodnie z planem.
Przypomnijmy, że dowódcą nowej instytucji NATO jest polski generał, Wojciech Ozga. Decyzja o powierzeniu mu funkcji szefa Centrum Analiz , Edukacji i Szkolenia NATO-Ukraina (JATEC) zapadła w czasie ostatniego szczytu ministrów obrony narodowej NATO w Brukseli.
Warto przypomnieć, że propozycja utworzenia natowsko-ukraińskiej instytucji została przedstawiona w 2022 r. na madryckim szczycie Sojuszu. Zapowiedź utworzenia instytucji właśnie nad Brdą pojawiła się wiosną 2024 roku. W lipcu tego samego roku Szczyt Waszyngtoński zatwierdził plany związane z utworzeniem tej jednostki. NATO chciałoby dzięki JATEC uczyć się doświadczeń ukraińskich z wojny z Rosją.
Otwarcie, które ma nastąpić 17 lutego, ma tylko charakter symboliczny i oficjalny, bo de facto jednostka działa już od 12 września, gdy w Bydgoszczy gościł Thomas Goffus, zastępca sekretarza ds. operacji NATO oraz gen. Phillipe Lavigne, najwyższy dowódca ds. transformacji NATO oraz wiceminister obrony Ukrainy Oleksandr Bałanutsa.
- Mogę poinformować o sukcesie Polski, bo podjęta została decyzja o ustanowieniu właśnie w Polsce Połączonego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraina (JATEC). Decyzja została uzgodniona na forum NATO i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom ukraińskim. Centrum zostanie utworzone w Bydgoszczy – mówił wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosieniak-Kamysz, zapowiadając otwarcie nowej instytucji.
JATEC to agenta natowska o wyjątkowym znaczeniu, bo to pierwsza tego typu inicjatywa pomiędzy NATO a Ukrainą.
- Decyzja o powołaniu w Bydgoszczy kolejnej ważnej jednostki w strukturach Sojuszu zbiega się z obchodzonym w naszym mieście rokiem NATO i JFTC – mówił z kolei prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski. – Ulokowanie kolejnej jednostki to nie przypadek. Od wielu lat ściśle współpracujemy z instytucjami NATO przy projektach, które pomagają w ich codziennym funkcjonowaniu i rozwoju.
Bydgoszcz stolicą NATO w Polsce
W 2004 roku (5 lat po przyjęciu Polski do NATO) w Bydgoszczy zaczęło funkcjonować Centrum Szkolenia Sił Połączonych (Joint Force Training Centre). Zadaniem JFTC jest szkolenie oficerów z krajów wchodzących w skład NATO oraz krajów współdziałających w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju , a także upowszechnianie najnowszych technologii i rozwiązań w zakresie działań na szczeblu taktycznym.
W Bydgoszczy swoje siedziby mają także: 3. Batalion Łączności NATO (3rd NATO Signal Battalion), Centrum Eksperckie Policji Wojskowych NATO (NATO Military Police Centre of Excellence) oraz Jednostka Integracji Sił Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO Force Integration Units Poland), a także Zespół Wsparcia Teleinformatycznego NATO w Bydgoszczy (NATO Communications and Information Agency Bydgoszcz).
W piątek 14 lutego, po południu MON wydał komunikat w sprawie JATEC:
"W poniedziałek 17 lutego br. o godz. 14.00 w Bydgoszczy, Władysław Kosiniak – Kamysz wicepremier, minister obrony narodowej wraz z Radmiłą Szekerinską zastępcą sekretarza generalnego NATO (NATO DSG), admirałem Pierrem Vandierem Naczelnym Dowódcą Sił Sojuszniczych NATO ds. Transformacji (SACT) oraz Olhą Stefaniszyną wicepremierem Ukrainy ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej będą uczestniczyć w ceremonii otwarcia Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraina (NATO-Ukraine Joint Analysis, Training and Education Center - JATEC).
(...)
15 lutego 2024 r. na spotkaniu ministrów Obrony NATO postanowiono o utworzeniu w Bydgoszczy Połączonego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraine (NATO-Ukraine Joint Analysis, Training and Education Center - JATEC). Decyzja ta została potwierdzona podczas szczytu NATO w Waszyngtonie (9-11 lipca 2024 r.). Centrum jest wspólną inicjatywą NATO i Ukrainy. Jego zadaniem jest wsparcie dla Sił Zbrojnych Ukrainy w dążeniu do pełnej interoperacyjności z wojskami NATO, a także wymiana doświadczeń pomiędzy Siłami Zbrojnymi Ukrainy i Sojuszu Północnoatlantyckiego. Podczas spotkania ministrów obrony narodowej NATO w Brukseli w dniu 18 października 2024 r. zdecydowano o powierzeniu funkcji dowódcy JATEC polskiemu generałowi Wojciechowi Ozdze. JATEC ma osiągnąć wstępne zdolności operacyjne w styczniu 2025 r. i w pełni rozwinąć je w ciągu roku.
W Bydgoszczy znajdują się już: Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFTC), Grupa Integracyjna Sił NATO, Batalion Łączności NATO, Centrum Eksperckie Policji Wojskowych NATO, a także Zespół Wsparcia Teleinformatycznego NATO (jednostka na terenie JFTC). W mieście siedzibę ma też – International School of Bydgoszcz, w której kształcą się dzieci oficerów i pracowników NATO."
