Między Wieńcem a Brzeziem
Dojazd, wejście
Dojazd, wejście
- Wieniec, Wieniec-Zdrój i Brzezie położone są w powiecie włocławskim. Z centrum Włocławka do najbardziej oddalonego Wieńca jest tylko 10 km.
- Wieniec leży przy drodze wojewódzkiej nr 268 łączącej Brześć Kujawski z miejscowością Brzezie i drogą nr 252. Wieniec-Zdrój znajduje się przy szosie Włocławek - Wieniec. Z kolei Brzezie leży przy skrzyżowaniu dróg 268 i 252. Droga 252 łączy krajową "jedynkę" na wysokości Włocławka - Brzezie z Inowrocławiem.
- Aby wejść na teren parku w Wieńcu, należy przekonać portiera. O pozwolenie wejścia do dawnego pałacu w Brzeziu trzeba poprosić przez domofon dyżurującego wychowawcę ośrodka opiekuńczego lub szkoły.
Zacznijmy od Wieńca, gdzie wznosi się pałac zbudowany w roku 1875 - jeden z najpiękniejszych na Kujawach.
Przez 20 lat, do roku 2006 funkcjonował tu oddział pulmonologii i chorób płuc, należący do szpitala wojewódzkiego we Włocławku. Zostały nawet tablice informacyjne.
Dziś budynek jest pusty, choć całość - z parkiem krajobrazowym - jest ogrodzona i strzeżona przez portiera. Właścicielem jest Kujawsko-Pomorski Urząd Marszałkowski w Toruniu. Jak na razie, nikt nie kupił wystawionego na sprzedaż obiektu.
Dawny park (8 hektarów) dziczeje - alejki i ścieżki zarastają chwastami i tylko stare drzewa wskazują, że sadzono je z rozmysłem, by wraz budynkami tworzyły harmonijny krajobraz. Naliczono tu ponad 1400 drzew i krzewów, wśród których najbardziej okazałe to platany, kasztanowce i modrzewie.
Smutek bije z zimnych ścian pałacu i spod zieleni. Nawet fontanna nie może z tego powodu uronić łez - dawno już jej betonowa niecka jest sucha.
Królewski przywilej
Cofnijmy się w czasy najdawniejsze - do roku 1252, gdy Wieniec wymieniony został w przywileju Kazimierza I Kujawskiego, syna Konrada I Mazowieckiego, ojca Władysława Łokietka.
Na przepływającej przez wieś rzece Zgłowiączce znajdował się już wówczas młyn, z którego płacono podatki biskupom włocławskich - formalnym właścicielom tej i wielu innych miejscowości.
Prywatni właściciele
Pod koniec XVIII wieku, gdy dobra kościelne zostały skonfiskowane przez władze pruskie, miejscowość trafiła w ręce generała von Hohenlohe-Ingelfingen (w rodzie byli wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego, biskupi i politycy).
Później majątek kupił Józef Dąmbski (o tej rodzinie pochodzącej z Dąbia Kujawskiego pisaliśmy przed tygodniem).
Kolejnymi właścicielami byli Miączyńscy. To oni wybudowali w stylu neogotyku angielskiego tzw. Stary Pałac, któremu później przeznaczono funkcję oficyny. Budynek można oglądać w parku za Nowym Pałacem. Jego wieżyczkę do dziś zdobi medalion z podobizną króla Władysława Łokietka.
Pałac Kronenberga
W roku 1868 majątek nabył Leopold Kronenberg - warszawski bankier, przemysłowiec, polityk i wydawca. Miał żydowskie korzenie. Fortunę zrobił na tytoniu (fabryka w Warszawie) i działalności bankowej (w roku 1870 założył Bank Handlowy).
Wspaniały pałac w stylu eklektycznym w Wieńcu wzniesiono właśnie z jego funduszy. Jest to dzieło Artura Goebela - znanego warszawskiego budowniczego.
W roku 1904 przeprojektowano park dworski. To z kolei dzieło Waleriana Kronenberga - czołowego twórcy założeń parkowych i ogrodowych na ziemiach polskich, a potem w odrodzonej ojczyźnie.
Po śmierci Leopolda Kronenberga w roku 1878 majątek w Wieńcu przejęli jego synowie: Stanisław i Leopold Julian.
Kościół parafialny
Historia wienieckiej parafii sięga XIV wieku.
Ostatni drewniany kościół rozebrano ok. 1880 roku. Na jego miejscu w latach 1957-1964 wzniesiono świątynię murowaną pw. Przemienienia Pańskiego. Jest to budowla neogotycka według projektu Artura Goebela.
Wnętrze zdobi XIX-wieczny ołtarz i pochodzące z tego samego okresu rzeźby, przeniesione z katedry włocławskiej.
Zdrój pośród lasów
Opodal Wieńca znajduje się miejscowość Wieniec - Zdrój, która także powstała dzięki Leopoldowi Kronenbergowi.
Baron finansował wiercenia geologiczne w nadziei pozyskania cennych złóż. W roku 1907 natrafiono na wody siarczano-węglanowe, a potem na pokłady borowiny. Tak, pośród sosnowych lasów, narodziło się uzdrowisko.
Dąb Siostry Amelii
W Wieńcu - Zalesiu nad doliną Zgłowiączki, na skraju sosnowego lasu rośnie Dąb Siostry Amelii - pomnik przyrody.
Ponoć pod drzewem ukazywała się Matka Boska, toteż przytwierdzono do niego maleńką kapliczkę, pod którą składane są kwiaty i dewocjonalia. Dąb nosi imię Siostry Amelii z Domu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Wieńcu-Zdroju. To ona ocaliła drzewo od ścięcia.
Brzezie
Pałacyk w Brzeziu ukryty jest w parku za wysokim ogrodzeniem. Wjazdu - choć brama szeroko otwarta - zabrania stosowny znak. Jednak parking przed pałacykiem jest spory.
Rodowód wsi sięga średniowiecza. W roku 1308, gdy po raz pierwszy wymieniono jej nazwę, była własnością Brzezińskich herbu Dębina.
Piękny pałacyk z czerwonej cegły, zdobiony białym kamieniem, wzniesiono w roku 1873.
Dwadzieścia lat wcześniej majątek w Brzeziu nabył ten sam Leopold Kronenberg, który był właścicielem Wieńca. To on kazał zbudować pałac, zdobiąc go swym herbem i napisem "LABOR", czyli "PRACA".
Wnętrza zdobią płaskorzeźby przedstawiające sceny batalistyczne. Na uwagę zasługują też oryginalne, bogato zdobione sufity i piece kaflowe.
Dziś budynek pełni funkcje placówki opiekuńczo-wychowawczej i Zespołu Szkół w Brzeziu.
