Na cukrzycę cierpi ponad 2 miliony Polaków. Szacuje się, że ok. 40 proc. osób w ogóle nie wie o swojej chorobie. Pacjenci zgłaszają się do lekarza, gdy jest ona już bardzo zaawansowana. U 25 procent pacjentów stwierdza się powikłania cukrzycowe.
Cukrzyca (po łac. diabetes mellitus) jest przewlekłą chorobą, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w zakresie wykorzystania glukozy przez komórki organizmu, co powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi (hiperglikemię) oraz wydalanie glukozy wraz z moczem. Cukrzyca charakteryzuje się także zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek.
Światowy Dzień Walki z Cukrzycą obchodzony jest każdego roku 14 listopada. Właśnie tego dnia w 1891 r. urodził się Frederick Banting, który wraz Charlesem Best jako pierwszy sformułował przemyślenia, które doprowadziły do odkrycia insuliny w 1922 roku.
U ludzi młodych cukrzyca spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest cukrzycą insulinozależną, typu 1 lub cukrzycą wieku młodzieńczego.
U ludzi starszych, na ogół otyłych i z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycę wywołuje oporność na działanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest typem 2 i wymaga ciągłego przyjmowania odpowiednich leków doustnych. Często, z czasem, potrzebne jest także przejście na zastrzyki z insuliną.
Cukrzyca nieleczona lub niewłaściwie leczona jest jedną z głównych bezpośrednich i pośrednich przyczyn inwalidztwa oraz wczesnej umieralności. Długotrwały wpływ hiperglikemii jest przyczyną przewlekłych powikłań cukrzycy.
Słodkie przeciekanie
Diabetes" z łacińskiego oznacza "płynący", a "mellitus" - "słodki jak miód". Tłumacząc więc "diabetes mellitus", otrzymamy "słodkie przeciekanie". Nazwa tej choroby jest związana z fenomenem wydzielania nadmiaru cukru z moczem. Był to pierwszy objaw, na podstawie którego zaczęto rozpoznawać cukrzycę. Początkowo nie znano bowiem jej przyczyn.
Każdy, kto skończył 45 lat, i nie ma żadnych objawów wskazujących na hiperglikemię, powinien zrobić badanie raz na trzy lata. Osoby z następujących grup ryzyka muszą badać się co roku: A chodzi o osoby:
mające nadwagą (BMI >=25 kg/m2);
z cukrzycą występującą w rodzinie (rodzice bądź rodzeństwo);
mało aktywne fizycznie;
z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę;
u których w poprzednim badaniu stwierdzono nieprawidłową glikemię na czczo (>100 mg/dl; >5,6 mmol/l) lub nietolerancję glukozy;
z przebytą cukrzycą ciężarnych;
u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała > 4 kg;
z nadciśnieniem tętniczym (>=140/90 mm Hg);
z hiperlipidemią (stężenie cholesterolu frakcji HDL < 40 mg/dl [1,0 mmol/l] i/lub stężenie triglicerydów > 250 mg/dl [2,85 mmol/l]);
z zespołem policystycznych jajników;
z chorobą układu sercowo-naczyniowego.
