Spis treści
Przez rekolekcje w Szczecinie odwołano zajęcia. Nietypowa sytuacja w jednej z podstawówek
Rekolekcje wielkopostne prowadzone w szkołach wzbudzają wiele wątpliwości. By uczniowie mogli w nich uczestniczyć, odwołuje się lekcje, zmienia plany.
Sytuacja, która wzbudziła niepokój rodziców ma miejsce w Szkole Podstawowej nr 56 w Szczecinie. Rodzice uczniów uczęszczających do tej placówki otrzymali informację od zespołu katechetycznego, że w dniach 7-8 marca 2024 r. odbędą się szkole rekolekcje wielkopostne i w związku z tym:
- uczniowie z klas 5-8 nieuczęszczający na religię mają mieć lekcje zgodnie z planem, ale bez wprowadzania nowych treści;
- uczniowie z klas 1-4 nie mają normalnych lekcji i spędzają czas w świetlicy szkolnej lub bibliotece pod opieką nauczycieli;
- w związku z organizacją rekolekcji nie odbywają się zajęcia na pływalni oraz w sali gimnastycznej na 1. i 2. godzinie lekcyjnej.
Z prośbą o interwencję w tej sprawie rodzice udali się do Fundacji Wolność od Religii, która wystosowała do dyrekcji szkoły pismo. W liście odniesiono się do Rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, w którym wskazano, że:
Uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. W czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do rekolekcji organizowanych w innym terminie.
Prezeska zarządu Fundacji Dorota Wójcik zwraca uwagę na to, że to szkoła powinna zwolnić z zajęć lekcyjnych uczniów, którzy chcą uczestniczyć w rekolekcjach, a nie dostosowywać plany zajęć i pozostałych uczniów do odbywających się w placówce praktyk religijnych.
Ponadto angażowanie nauczycieli – niezależnie od ich światopoglądu – do opieki nad uczniami biorącymi udział w rekolekcjach, wykorzystywanie pomieszczeń szkolnych do organizacji praktyk religijnych, pomimo posiadanych przez instytucję Kościoła rzymskokatolickiego szerokich możliwości korzystania z własnych świątyń, wykracza poza ustawowe gwarancje bezstronności władzy publicznej i poza obowiązek organizacji lekcji religii oraz narusza podstawowe prawa obywatelskie jak prawo do nieujawniania światopoglądu (nauczyciele) - dodaje Dorota Wójcik.
Zaznaczono również, że nauczyciele nie mają obowiązku sprawowania opieki nad uczniami podczas rekolekcji. Nie powinni odprowadzać ani pilnować uczniów podczas zajęć w kościele, oddelegowani powinni być do tego katecheci.
Formalnie organizatorem rekolekcji nie jest ani szkoła czy katecheta lecz proboszcz parafii kościoła katolickiego, która ma osobowość prawną i zatem może przyjąć odpowiedzialność cywilną za przebieg rekolekcji i bezpieczeństwo uczniów przebywających pod opieką proboszcza i osób, którymi się posługuje tj. księży, zakonnic i katechetów lub katechetek - czytamy.
Czy rekolekcje mogą być ważniejsze od szkolnych lekcji? Jakie są rozwiązania?
Zgodnie z prawem rekolekcje wielkopostne czy też adwentowe nie powinny w żaden sposób wpływać na plany lekcji i funkcjonowanie uczniów nieuczęszczających na religię. Magdalena Konczal w artykule o prawnej stronie rekolekcji wspomniała o tym, w jaki sposób dyrektorzy szkół mogą rozwiązać problem przepadających lekcji uczniom, którzy na religię chodzą:
Przypomnijmy, że dyrektor ma do wykorzystania konkretną pulę dni wolnych, którą może swobodnie dysponować, zgodnie z potrzebami. Może je wybrać spośród:
- świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy, określonych w przepisach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów lub związków wyznaniowych;
- innych dni, jeżeli jest to uzasadnione organizacją pracy szkoły lub placówki lub potrzebami społeczności lokalnej.
Nie jest to jednak częstą praktyką, by dniami dyrektorskimi ustanawiać czas, w którym odbywają się rekolekcje.
